ภาษีที่เกี่ยวกับการซื้อขายใน TFEX

ช่วงนี้กระแสตื่นตัวเรื่องภาษีกำลังมาแรง เนื่องจากภาครัฐมีนโยบายหลายๆ เรื่องเกี่ยวกับภาษีออกมาไม่ว่าจะเป็นการปรับขั้นของภาษีเงินได้ และการพิจารณาปรับเปลี่ยนนโยบายเรื่องเกี่ยวกับภาษีมรดก เป็นต้น ในสัปดาห์นี้นัดพบขอนำเรื่องภาษีที่เกี่ยวกับการซื้อขายสินค้าในตลาด TFEX มาทำความเข้าใจกันนะครับ เพราะหากมีภาษีเข้ามาเกี่ยวข้องก็ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของต้นทุนการซื้อขายที่ต้องคำนึงถึงกัน

การจ่ายภาษีเป็นหน้าที่ของประชาชนในประเทศ รวมถึงพลเมืองประเทศอื่นๆ ที่มาอยู่อาศัยด้วยกัน โดยภาษีจะถูกจัดเก็บจากกิจกรรมต่างๆ เช่น ภาษีเงินได้ที่เก็บจากมนุษย์เงินเดือน หรือภาษีมูลค่าเพิ่มจากการซื้อขายสินค้าอุปโภคบริโภคประจำวัน โดยในส่วนของการลงทุนก็มีภาษีที่จะเรียกเก็บด้วยเช่นกัน โดยจะเรียกเก็บผลตอบแทนการซื้อขาย หลักทรัพย์และเงินปันผลที่ได้รับ แต่สำหรับผู้ลงทุนรายบุคคลทั้งคนไทยและชาวต่างประเทศที่ซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์ไทย จะได้รับข้อยกเว้นภาษีในส่วนของกำไรของส่วนต่างของราคาซื้อราคาขาย หรือที่เรียกว่า Capital Gain แต่หากเป็นผู้ลงทุนได้รับผลตอบแทนเป็นเงินปันผลก็ยังต้องนำไปคำนวณเป็นรายได้ที่จะต้องเสียภาษีต่อไป

สำหรับการซื้อขายใน TFEX กำไรที่เกิดจากการซื้อขายสัญญาล่วงหน้าทั้งในส่วนของฟิวเจอร์สและออปชั่นก็จะได้รับการยกเว้นภาษีเหมือนกับ Capital Gain ในตลาดหุ้น เนื่องจากกำไรที่ได้รับเมื่อปิดสัญญาของทั้งฟิวเจอร์สและออปชั่นเป็นกำไรที่เกิดขึ้นจากส่วนต่างของราคา อย่างไรก็ตามในช่วงที่สัญญาฟิวเจอร์สและออปชั่นครบอายุและมีการชำระราคาครั้งสุดท้ายจะมีรายละเอียดทางด้านภาษีเพิ่มเติมเข้ามา

ในกรณีของการถือสัญญาฟิวเจอร์สจนครบอายุ การชำระราคาครั้งสุดท้ายโดยใช้ราคาที่ตลาด TFEX ประกาศเป็นราคาที่ใช้ชำระราคาครั้งสุดท้ายที่มีสำนักหักบัญชี หรือ TCH ดำเนินการให้โดยอัตโนมัติสำหรับทุกๆ สัญญาที่ยังเปิดสถานะอยู่ โดย TCH จะทำการขายให้กับผู้ที่เปิดสัญญาทางด้านซื้อ (Long position) เพื่อปิดสถานะดังกล่าวและในเวลาเดียวกัน TCH ก็จะทำการซื้อสัญญาเพื่อปิดสัญญาของผู้ที่มีสถานะขาย (Short position) ค้างอยู่ โดยกำหนดใช้ราคาที่ใช้ชำระราคาครั้งสุดท้ายให้กับทั้งผู้ซื้อและผู้ขาย ดังนั้นเมื่อสัญญาครบอายุก็จะไม่มีสัญญาใดๆ ค้างอยู่ เพราะถือว่า TCH เข้ามาซื้อขายให้อัตโนมัติและปิดสัญญาไปเรียบร้อย กำไรที่เกิดขึ้นในส่วนนี้ได้รับการพิจารณาว่าเป็นกำไรจากการซื้อขายเช่นเดียวกับ Capital Gain จึงได้รับการยกเว้นภาษี

แต่หากเป็นการถือออปชั่นจนครบกำหนดอายุจะมีภาระภาษีเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย เนื่องจากเมื่อสัญญาออปชั่นครบอายุจะมีกระบวณการเกี่ยวกับการใช้สิทธิซื้อหรือขายตามประเภทของออปชั่นและราคาใช้สิทธิที่ถืออยู่ กระบวนการใช้สิทธิถือเป็นกิจกรรมระหว่างคู่กรณีคือผู้ถือออปชั่นนั้นๆ ที่จะใช้สิทธิเรียกร้องตามประเภทของออปชั่นจากผู้ออกออปชั่น

ตลาด TFEX ได้อำนวยความสะดวกให้กับผู้ที่ต้องการใช้สิทธิใน Options ผ่านหน่วยงานกลาง คือสำนักหักบัญชีหรือ TCH ที่จะเข้ามาช่วยอำนวยความสะดวก โดยหากมีผู้ที่ต้องการใช้สิทธิบนออปชั่น ไม่ว่าจะเป็นคอลออปชั่น หรือพุทออปชั่น ทาง TCH จะสุ่มหาผู้ออกออปชั่นรุ่นดังกล่าวมารองรับการใช้สิทธิ และชำระส่วนต่างของราคาใช้สิทธิกับราคาที่ใช้ชำระราคาของสินค้าอ้างอิง โดยเงินในส่วนนี้ TCH ได้ดำเนินการเรียกเก็บไว้เป็นหลักประกันจากผู้ออกอยู่แล้วตั้งแต่ตอนซื้อขายออปชั่น แต่กระบวนการใช้สิทธินี้ไม่ได้เป็นกระบวนการซื้อขายผ่านตลาดทำให้ ผู้ที่ใช้สิทธิเมื่อได้รับผลตอบแทนก็ต้องรับภาระภาษีของผลตอบแทนดังกล่าวไปด้วย และหลักเกณฑ์ดังกล่าวก็ใช้กับการใช้สิทธิของ Warrants และ Derivatives Warrants ที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ ที่หากผู้ถือ warrants หรือ Derivatives Warrants ใช้สิทธิซื้อ/ขาย จะต้องนำผลตอบแทนดังกล่าวไปรวมคำนวณภาษีด้วยเช่นกัน

อย่างไรก็ตาม สำหรับท่านที่ไม่ต้องการวุ่นวายกับเรื่องภาษีแต่อยากซื้อขายออปชั่นก็สามารถจัดการได้ไม่ยาก โดยก่อนที่สัญญาออปชั่นจะครบอายุก็สามารถเลือกที่จะปิดสัญญาดังกล่าวได้ผ่านการซื้อขาย ก็จะไม่มีภาระภาษีเข้ามาเกี่ยวข้อง อีกทั้งเรื่องของผลตอบแทนที่ได้จะใกล้เคียงกับกรณีใช้สิทธิเมื่อครบอายุ เนื่องจากเมื่อออปชั่นมีอายุเหลือไม่มาก ราคาส่วนใหญ่ของออปชั่นที่ซื้อขายจะขึ้นอยู่กับส่วนต่างของราคาใช้สิทธิและราคาสินค้าอ้างอิงเป็นหลัก ซึ่งในส่วนนี้คอลัมน์นัดพบจะนำรายละเอียดส่วนประกอบของราคาออปชั่นมาเล่าเพิ่มเติมกันต่อไปนะครับ