Shark Loan

ชลากร วรรณโภคิน

Shark Loan อาจจะเป็นคำที่คนไทยยังไม่ค่อยคุ้นเคยกันมากนัก แต่ถ้าพูดว่าหนี้นอกระบบ นี่รับรองว่าต้องรู้จักกันทุกคนอย่างแน่นอน

หนี้นอกระบบเป็นปัญหาใหญ่ที่เรียกได้ว่าอยู่คู่กับสังคมไทยมาเนิ่นนาน ไม่ว่าจะเป็นใบปลิวติดตามเสาไฟฟ้า ป้ายเงินด่วน หรือกระทั่งเปียแชร์กับคนข้างบ้านก็ตาม ทางศูนย์พยากรณ์เศรษฐกิจและธุรกิจ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ได้สำรวจสภาพหนี้ของประเทศไทยมาอย่างต่อเนื่องหลายปี ล่าสุดปี 2559 ผลสำรวจก็พบว่า 85% ของครัวเรือนในประเทศไทยนั้น มีหนี้ และจำนวนหนี้เฉลี่ยต่อครัวเรือนยังสูงถึง 298,005 บาท เป็นจำนวนสูงสุดในรอบ 9 ปี และในจำนวนนี้นับเป็นหนี้นอกระบบถึงเกือบ 40% เลยทีเดียว

รัฐบาลก็มีความพยายามในการจะแก้ไขปมปัญหานี้มาหลายยุคหลายสมัย เช่น ในรัฐบาลปัจจุบัน ปัญหาหนี้นอกระบบได้ถูกบรรจุอยู่ในวาระแห่งชาติเรียบร้อย โดยมีนโยบายหลัก 2 ข้อ นโยบายแรกก็คือการพยายามให้คนที่ปล่อยกู้นอกระบบเข้ามาอยู่ในระบบ โดยให้มาลงทะเบียนทำธุรกิจนาโนไฟแนนซ์ และพิโกไฟแนนซ์ เพื่อที่รัฐจะสามารถควบคุมการปล่อยกู้โดยเฉพาะดอกเบี้ยได้ ส่วนนโยบายที่ 2 ก็คือการปล่อยกู้ดอกเบี้ยต่ำผ่านธนาคารออมสิน และ ธ.ก.ส. โดยให้ดอกเบี้ยเพียง 0.85% ต่อเดือน

ฝั่งสตาร์ทอัพเองก็ได้มีความพยายามจะแก้ปัญหา "หนี้" ของคนไทยกันไม่น้อย โดยประเด็นที่น่าสนใจก็คือสตาร์ทอัพทางด้าน Peer-to-peer Lending หรือการให้กู้ยืมระหว่างบุคคล ซึ่งแม้ตอนนี้จะยังไม่มีกฎหมายครอบคลุมให้สามารถทำได้ แต่ก็มี Regulatory Sandbox ออกมาให้สตาร์ทอัพสามารถเริ่มขออนุญาตทดลองทำธุรกิจได้แล้ว

คอนเซ็ปต์ของ Peer-to-peer Lending ก็คือการให้คนที่มีเงินอยู่แล้ว สามารถมาปล่อยกู้ให้คนทั่วไปผ่านทางระบบกลางนี้ได้ ส่วนคนที่ต้องการใช้เงินก็จะสามารถเลือกกู้เงินผ่านแพลตฟอร์มได้ โดยสามารถเข้าถึงเงินกู้ได้อย่างรวดเร็วและง่ายดายกว่าการเข้าถึงธนาคาร

สิ่งที่น่าสนใจก็คือการเข้าให้ถึงปัญหาที่แท้จริง ว่าในขณะที่คนไทยมี Bank Penetration หรืออัตราการเข้าถึงธนาคารมากกว่า 80% ทำไมเงินกู้ถึงยังไหลไปนอกระบบเป็นจำนวนมาก ปัญหาเกิดจากคนไม่กล้าเดินเข้าธนาคาร ไม่มีเครดิต คนไม่อยากรอนาน หรือว่าด้วยสาเหตุใดกันแน่

เมื่อเราเข้าใจปัญหาได้แล้ว เราคงจะได้มาวิเคราะห์กันอย่างจริงจังว่า เราสามารถแก้ไขปัญหาหนี้นอกระบบได้อย่างไร Peer-to-peer Lending จะเป็นคำตอบหรือไม่ หรือว่าอะไรจะมาเป็น คำตอบของโจทย์เรื้อรังนี้กันแน่ n