ราศีผู้นำ ดูอย่างไร

โดย ดร.อัจฉรา จุ้ยเจริญ

คนที่มีภาวะผู้นำ ดูอย่างไร คุณลักษณะเป็นแบบใด บุคลิกเป็นแบบไหน หากค้นหาจากหนังสือ และจากการศึกษาด้านภาวะผู้นำจากแหล่งต่างๆ หรือแม้แต่ทบทวนจากประสบการณ์ของเราเอง คงจะได้คำตอบที่ออกมาต่างๆ กันไป

เมื่อเร็วๆ นี้มีบทความที่น่าสนใจจากเว็บไซต์ของ Inc. Southeast Asia เขียนโดย มาร์เซล ชวานเทส (Marcel Schwantes) ได้กล่าวถึงคุณลักษณะของผู้นำ ที่เขาเห็นว่าผู้เชี่ยวชาญและหนังสือด้านภาวะผู้นำต่างๆ ที่ติดอันดับขายดีมักจะระบุออกมาคล้ายๆ กันอยู่ 6 ด้าน

(Credit : http://inc-asean.com/lead/6-signs-instantly-identify-someone-true-leadership-skills/?utm_source=inc&utm_medium=redir&utm_campaign=incredir#)

ดิฉันมองว่าเป็นไปในแนวทางเดียวกันกับแนวคิดของ ดร.มาร์แชล โกลด์สมิท (Dr.Marshall Goldsmith) ผู้เขียนหนังสือเรื่อง What Got You Here Won't Get You There เราลองมาดูกันว่ามีอะไรบ้าง อ่านดูแล้วอาจลองถามตนเองไปด้วยว่าในข้อนี้ตัวเรามีหรือไม่

ด้านแรก คือ ผู้ที่มีภาวะผู้นำ อาจจะเฉลียวฉลาด มีความรู้มากมาย แต่มักจะถ่อมเนื้อถ่อมตัวว่า ยังมีผู้ที่ฉลาดอีกมากมายที่พวกเขาสามารถจะเรียนรู้ได้ มีสุภาษิตไทยที่บอกว่า คบคนพาล พาลพาไปหาผิด คบบัณฑิต บัณฑิตพาไปหาผล พวกเขาดูออกว่าใครคือบัณฑิต ที่จะทำให้เขาได้เรียนรู้และสามารถไปซักถาม เพื่อให้เขาตัดสินใจในเรื่องต่างๆ ได้ดีขึ้นด้วย

ด้านที่สอง คือ เขาวางตัวได้โปร่งใส และให้ความสำคัญกับวัฒนธรรมที่อยู่ร่วมกันแบบให้เกียรติกัน ไม่นินทาหรือแทง ข้างหลังใคร เปิดโอกาสให้ผู้อื่นแสดงความเห็น ถึงแม้จะเป็นเรื่องที่ลำบากใจก็ตาม

ด้านที่สาม คือ วางตัวเป็นเครื่องจักรของการเรียนรู้ ตระหนักว่าตนเองอยู่ในยุคที่เทคโนโลยีนั้นก้าวไกล จึงไม่เรียนรู้เฉพาะในงานของตนเอง แต่พัฒนาความเชี่ยวชาญในด้านอื่นๆ ด้วย อีกทั้งแสดงการส่งเสริมอย่างชัดเจนให้องค์กรให้ลำดับความสำคัญกับการพัฒนาคน

ด้านที่สี่ พวกเขาจะเลือกคนที่จะมาเป็นพี่เลี้ยงอย่างระมัดระวัง เลือกคนที่มีคุณธรรมความซื่อสัตย์ เป็นตัวอย่างที่ดี ช่วยให้พวกเขาเกิดปัญญา และพวกเขาหมั่นแสวงหาฟีดแบ็กจากพี่เลี้ยง

ด้านที่ห้า พวกเขาสร้างและรักษาสัมพันธภาพที่ยั่งยืนได้ดี ผ่านการรับฟัง การสื่อสาร และมีพรสวรรค์ในการดำเนินการสนทนาของทีมหรือกลุ่มคน

ด้านที่หก พวกเขาไม่ใช้การสั่งหรือบังคับ แต่พยายามให้อำนาจผู้อื่นมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ ดึงสิ่งที่ดีที่สุดหรือศักยภาพในตัวคนออกมาได้ ให้ความสำคัญกับความต้องการของผู้อื่น

เป็นอย่างไรคะ อ่านดูแล้วรู้สึกราศีผู้นำจับบ้างหรือไม่

ต่อไปมาดูกันว่าอะไรทำให้ราศีผู้นำหม่นหมองลงไปได้บ้าง สำหรับแนวคิดของ ดร.มาร์แชล โกลด์สมิท ซึ่งเป็นที่ยอมรับและมีอิทธิพลอย่างมากในวงการการพัฒนาภาวะผู้นำ เน้นไปที่สิ่งที่ผู้นำควรจะหยุดทำ ดร.โกลด์สมิท กล่าวว่า เรามักบอกผู้นำว่าต้องทำอะไร แต่ไม่ได้ว่าผู้นำควรหยุดทำอะไร 21 ข้อนี้คือสิ่งที่ท่านได้ระบุไว้ในหนังสือ "What Got You Here Won't Get You There" ว่าเป็นสิ่งที่ผู้นำควรหยุดทำ และเป็นเรื่องที่ท่านมักบรรยายในการพัฒนาภาวะผู้นำ

(1) ต้องการเอาชนะเสมอในทุกๆ เรื่อง

(2) ใส่ความคิดเห็นของตนมากไป ถึงแม้ไม่จำเป็น

(3) ตัดสินและประเมินผู้อื่นจากมาตรฐานของตน

(4) ให้ความคิดเห็นแบบทิ่มแทงใจผู้ฟัง

(5) ติดพูดคำว่า "ไม่" "แต่" "อย่างไรก็ตาม" เป็นนัยว่า "อย่างไรฉันก็ถูก คุณสิที่ผิด"

(6) ชอบคุยว่าฉันนั้นแน่ขนาดไหน และทำไมฉันฉลาดกว่า

(7) เก็บอารมณ์โกรธไม่ค่อยได้ มักพูดทั้งที่โกรธ

(8) มองเห็นแต่ด้านลบ

(9) ปิดบังข้อมูลที่ควรสื่อสารให้ ผู้อื่นทราบ เพราะการมีข้อมูลมากกว่าคือเหนือกว่า

(10) ไม่ชมเชยหรือให้ความสำคัญกับผู้อื่นเพียงพอ

(11) อ้างถึงผลงานของผู้ใต้บังคับบัญชาว่าเป็นผลงานตนเอง

(12) มีข้อแก้ตัวได้เสมอในฐานะที่เป็นผู้บริหาร

(13) ขุดเรื่องในอดีตมาตำหนิซ้ำๆ

(14) มีคนโปรด คนไม่โปรด ซึ่งไม่เป็นผลดีต่องานหรือการพัฒนาตนเอง ทำให้การพูดเอาอกเอาใจเยินยอสำคัญกว่าผลงาน

(15) ไม่ขอโทษ ไม่ค่อยรับผิด

(16) ได้ยินแต่ไม่ฟัง

(17) ไม่แสดงความขอบคุณ

(18) ลงโทษผู้นำสารมาให้ ทั้งที่เขาตั้งใจช่วย

(19) โยนความผิดให้ผู้อื่น

(20) เปลี่ยนไม่ได้ เพราะฉันเป็นแบบนี้

(21) ยึดติดกับการต้องบรรลุเป้าหมายให้ได้ ไม่ว่าจะเสียอะไรไป

(ดร.มาร์แชล โกลด์สมิท ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้นำและนักคิดหนึ่งใน ห้าสิบคนที่มีผลงานในการเป็นที่ปรึกษาให้กับผู้นำมากมาย ท่านได้รับการยกย่อง จากหนังสือพิมพ์ The Wall Street Journal ว่าเป็นหนึ่งในสิบผู้ที่ให้ความรู้และแนวทางการพัฒนาที่มีประโยชน์แก่ผู้บริหาร ระดับสูง ท่านได้รับคำชมอีกมากมายจากนิตยสารต่างๆ เช่น Forbes, Economic Times (India), Economist (UK), Fast Company

สำหรับดิฉัน มองว่า ผู้นำที่ดีมักทำให้คนเดินตามโดยไม่ต้องบังคับ และการเป็นผู้นำที่ดีคงจะหยุดเรียนรู้ไม่ได้ เพราะวันนี้กับในวันข้างหน้า นิยามของภาวะผู้นำที่ดีก็อาจจะมีอะไรใหม่ๆ เพิ่มขึ้นมาอีกก็อาจเป็นได้