‘ปลาเค้า’ เจ้าพระยา

โดย ปริญญา ผดุงถิ่น

นับจากย้ายบ้านจากถนนแจ้งวัฒนะ ไปอยู่ถนนรามอินทรา เมื่อเกือบ 40 ปีมาแล้ว ความคุ้นเคยของผมก็เปลี่ยนจากปลาหมอปลากระดี่ ไปเป็นปลาใหญ่อย่างปลาเค้า

เพราะเวลานั่งรถเมล์ไป-กลับโรงเรียน ผมต้องผ่าน “ซอยวัดลาดปลาเค้า” ทุกวัน!

ปลาเค้ากับผม แม้ในยุคที่บ้าตกปลาอย่างหนัก เป็นเส้นขนานกันมาโดยตลอด ตอนเรียน ม.ปลาย เพื่อนร่วมห้องคนหนึ่งพยายามชักชวนให้ไป “บ้านสร้าง” ที่ปราจีนบุรี บอกว่าในแม่น้ำบ้านมัน ปลาเค้าใหญ่ๆ ชุกชุมมาก แค่ใช้เหยื่อไส้ปลาทู รับรองได้ตัว

ความรู้สึกตอนเด็กๆ คำว่า “บ้านสร้าง” นี่มันไกลชอบกล ก็เลยไม่เคยคิดจะตามไป ครั้นต่อมาผมมีความพร้อม ปลาเค้าแถวนั้นก็แทบจะเหลือแต่ตำนานไปแล้ว (หลายๆ ปลา จะมีปัญหาแบบนี้)

และแล้ว โดยไม่คาดฝันมาก่อน ผมก็ได้เจอตัวเป็นๆ ของปลาเค้าในธรรมชาติ เมื่อลุยเดี่ยวไปตกปลากับ “ไต๋ต้น เจ้าพระยา” เซียนปลาแห่ง อ.สามโคก จ.ปทุมธานี ในครั้งแรก

ทริปนั้นเดินทางด้วยเรือหางยาวลำเล็ก แล่นตะบึงน้ำบานจากสามโคกไปถึงบางไทร จ.พระนครศรีอยุธยา เพื่อจะตกปลาม้าด้วยเหยื่อปลอม

มีช่วงหนึ่ง ไต๋ต้นเห็นปลากรายขึ้นน้ำซ้ำๆ ที่เดิม ใกล้ๆ เรือ แกเลยส่งเหยื่อ “กระดี่เหล็ก” ลงไปเคาะๆ แถวหน้าดิน แค่ไม่กี่ไม้ ปลาก็ฉวย แต่มันไม่ยักโดดขึ้นผิวน้ำแบบปลากราย ลากวืดวาดไม่เท่าไรก็ลอยขึ้นมาให้ตักขึ้นเรือ

เป็นปลาเค้าไซส์งาม ดูดีมีราคากว่าปลากรายที่ไต๋จ้องจะตกซะอีก ส่วนผมเองก็ดีใจฝุดๆ ที่ได้เห็นได้จับต้องปลาเค้าเป็นๆ แต่ในใจก็นึกนะ จะพีกกว่านี้ไหม ถ้าไม่ใช่ “ปลา (ของ) เค้า” แต่เป็น “ปลาเรา” 555

ไต๋ต้นชี้ให้ดูปากกว้างๆ อันเป็นฝันร้ายของปลาเล็กปลาน้อย บอกว่าฟันถี่ยิบของปลาเค้าจะเอนเข้าด้านในปาก เหยื่อที่โดนงับจะเหมือนตีตั๋ววันเวย์ ต้องเดินหน้าเข้าไปในท้องปลาเค้าสถานเดียว ยากจะดิ้นหลุดหรือถอยกลับออกมาได้

ข้อมูลจากมืออาชีพแห่งสามโคก บอกด้วยว่า ปลาเค้าถือเป็นยอดปลาแม่น้ำในละแวกบ้านแก เพราะร้านอาหารที่มีเมนูปลาแม่น้ำต้องการกันมาก

ขึ้นทำเนียบ “สามเทพปลาแม่น้ำ” อันเลิศรส อันประกอบด้วย ปลาเค้า ปลากดคัง และปลาม้า

ปลาเค้าต้องมีรสชาติดีแน่นอนอยู่แล้ว เพราะเป็นสมาชิกของวงศ์ปลาเนื้ออ่อนที่ขึ้นชื่อเรื่องความอร่อย ลองสืบค้นข้อมูลดูก็พบว่า วงศ์ปลาเนื้ออ่อนของไทยมีประมาณ 30 ชนิด

ใหญ่สุดก็ปลาเค้านี่เอง โดยแบ่งเป็นปลาเค้าดำ (Black Sheatfish) กับปลาเค้าขาว (White Sheatfish) ตัวหลังมีรายงานว่ายาวถึง 2 เมตร หนัก 60 กก.

ข้อมูลโหดมากของปลาเค้าปรากฏในวิกิพีเดีย ระบุว่า เคยเกิดเหตุปลาเค้าดำฮุบกินทารก ขณะแม่จุ่มร่างลูกน้อยลงแม่น้ำเพื่อล้างอุจจาระที่เปรอะเปื้อนตัว เหตุเกิดที่บ้านปากกิเลน อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี ปีใดไม่แจ้ง

พี่ใหญ่ของปลาเนื้ออ่อนทั้งมวลเป็นปลาในยุโรป ชื่อว่า ปลาเวลส์ (Wels Catfish) เจ้านี่มีสถิติยาวสูงสุด 3 เมตร หนัก 250 ปอนด์ อยู่ในข่ายปลายักษ์เลยทีเดียว ในยูทูบ

มีให้ชมพฤติกรรมน่าตื่นเต้นของปลาเวลส์ พวกมันชอบล่านกพิราบกิน ด้วยการพุ่งตัวขึ้นมางับบนฝั่ง อารมณ์เดียวกับปลาวาฬเพชฌฆาตล่าแมวน้ำ ยังไงยังงั้น

ดูแล้วเคลียร์ ไม่มีอะไรคาใจ ต่างจากรายงานเรื่องปลาเค้ากินทารก ผมขออนุญาตหารแล้วหารอีก!