‘ชวาวาด’กระเป๋าผักตบเมืองพะเยา โอกาสที่เกิดจากข้อด้อย

โดย ไชยวัฒน์ สาดแย้ม 

ผักตบชวาวัชพืชที่สร้างผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมแหล่งน้ำ กลายมาเป็นวัตถุดิบสร้างรายได้ให้กับ วาด ยาเย็น เจ้าของผลิตภัณฑ์กระเป๋าถักจากผักตบชวา “ชวาวาด” ผลิตภัณฑ์ขึ้นชื่อของ จ.พะเยา

ป้าวาด ในวัย 70 ปี เล่าว่า จุดเริ่มต้นของการทำผลิตภัณฑ์กระเป๋าถักจากผักตบชวานั้นเริ่มต้นมานานแล้ว จากทักษะของชาวบ้านในการจักสานด้วยไม้ไผ่ที่เป็นพื้นฐาน ซึ่งได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี หรือสมเด็จย่า มีพระราชดำริว่ากว๊านพะเยา จ.พะเยา มีผักตบชวาเป็นจำนวนมาก ทรงให้เจ้าหน้าที่จากศูนย์ศิลปาชีพบางไทรมาสอนให้กับชาวบ้านได้นำผักตบชวาขึ้นมาใช้ประโยชน์ ด้วยการนำมาทำการจักสานในรูปแบบต่างๆ มีการจัดตั้งกลุ่มแม่บ้านขึ้นตั้งแต่ปี 2524

จากยุคแรกที่ทำผลิตภัณฑ์ทั่วๆ ไป เช่น เสื่อ ตะกร้า หมวก เครื่องใช้ต่างๆ ส่วนใหญ่เพื่อใช้ประโยชน์กันเอง หรือเป็นของฝาก ยังไม่มีการทำตลาดอย่างจริงจัง ต่อมาก็มีเจ้าหน้าที่จากหลายๆ ฝ่าย มาเป็นวิทยากรสอนเพิ่มทักษะในการเย็บปักถักร้อยในรูปแบบใหม่ๆ เช่น กระเป๋าใส่ของ แต่ก็ยังไม่มีการทำการตลาดเช่นเดิม รวมทั้งรูปแบบผลิตภัณฑ์ก็ยังไม่ได้พัฒนาไปมากนัก ที่สำคัญยังไม่มีเทคนิควิธีการป้องกันเชื้อรา ซึ่งเป็นจุดอ่อนและข้อด้อยของผลิตภัณฑ์ผักตบชวา

ข้อด้อยดังกล่าวกลายเป็นโอกาสที่ทำให้ป้าวาดคิดออกแบบและพัฒนารูปแบบของกระเป๋าให้ร่วมสมัยขึ้น พร้อมกับนำวิธีการย้อมสีจากธรรมชาติโดยไม่ใช้สารเคมีมาใช้

โดยสีธรรมชาติที่ใช้ย้อมผลิตภัณฑ์ของชวาวาดมาจากคลั่ง การหมักโคลน ดอกอัญชัน ขมิ้น ใบสัก และสีที่ได้มาจากพืชต่างๆ นอกจากนี้แล้วยังได้พัฒนารูปแบบของการถักทอกระเป๋าออกมาเป็นนวัตกรรมใหม่ นั่นก็คือรูปแบบของการถักทอกระเป๋าผ้าฝ้ายผสมกับผักตบชวา จนได้ออกมาเป็นผลิตภัณฑ์โอท็อป แบรนด์เนม พร้อมกับนำไปจดทะเบียนเป็นทรัพย์สินทางปัญญา โดยป้าวาดได้คิดและออกแบบรูปของกระเป๋าให้ออกมาใหม่ๆ อยู่เสมอ นอกจากนี้แล้วยังมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องไม่มีการหยุด

ป้าวาดบอกว่าปัจจุบันกระเป๋าผักตบชวาแบรนด์ชวาวาด ส่งเข้าไปวางจำหน่ายในร้านภูฟ้า นอกจากนี้แล้วยังได้วางจำหน่ายเป็นสินค้าโอท็อปขึ้นเครื่อง โดยวางจำหน่ายบนเครื่องบินของสายการบินไทย

ล่าสุดป้าวาดได้ออกแบบกระเป๋าผ้าฝ้ายผสมผักตบชวาออกมาเป็นลายศาสตร์แห่งพระราชาที่เรียกว่า ลายฝนหลวงตามโครงการพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่เกิดจากความซาบซึ้งในพระมหา กรุณาธิคุณ โดยรูปแบบของลวดลายฝนหลวงจะมีก้อนเมฆและมีสายฝนตกจากฟากฟ้าลงมาสู่ดิน ส่วนด้านล่างที่พื้นจะเป็นรูปของความเขียวชอุ่ม ซึ่งหมายถึงฝนหลวงได้สร้างความอุดมสมบูรณ์ ตกจากฟากฟ้าลงมาสู่ดิน สร้างความอุดมสมบูรณ์ให้กับแผ่นดินไทย

ในส่วนของรูปแบบกระเป๋านั้นมีให้เลือกใช้มากมาย ไม่ว่าจะเป็นกระเป๋าใส่สตางค์ กระเป๋าใส่โน้ตบุ๊ก กระเป๋าเป้ กระเป๋าถือ กระเป๋าใส่เสื้อผ้า กระเป๋าเดินทางในรูปแบบต่างๆ รองรับกับความต้องการของผู้บริโภคทุกเพศ ทุกวัย

สำหรับการตลาดในปัจจุบันนี้ได้พัฒนาการขายผ่านออนไลน์ ทำให้มีผู้ติดตามทั้งไทยและต่างชาติเข้ามาซื้อถึงแหล่งผลิตเป็นจำนวนมาก โดยสินค้ามีราคาตั้งแต่ 100 บาท ไปจนถึงหลายพันบาท นอกจากจุดเด่นเรื่องของลวดลายต่างๆ แล้ว ยังมีบริการซ่อมให้ฟรีหากนำไปใช้แล้วเกิดการชำรุดเสียหาย โดยสามารถส่งมาให้ซ่อมผ่านทางไปรษณีย์

สำหรับใครที่สนใจในผลิตภัณฑ์สามารถติดต่อได้ที่โทร. 08-6115-7615