posttoday

หยิบยื่นความช่วยเหลือให้นักวิทยาศาสตร์

13 มกราคม 2562

ศึกษาภาพถ่ายเพื่อตามหาระบบสุริยะกำเนิดใหม่

ศึกษาภาพถ่ายเพื่อตามหาระบบสุริยะกำเนิดใหม่

องค์การนาซ่า (NASA) ต้องการความช่วยเหลือของคุณ ตามหาดาวฤกษ์จากภาพนับล้านๆ ที่ถ่ายได้จากกล้องโทรทรรศน์

ระบบสุริยะเกิดขึ้นจากกลุ่มก้อนของฝุ่นและก๊าซ (หรือเนบิวลา) ที่หมุนวนรอบดาวฤกษ์กำเนิดใหม่เป็นรูปจาน ด้วยความพยายามตามหาดาวฤกษ์ใหม่ๆ ในปี 2552 นาซ่าได้ริเริ่มโครงการกล้องโทรทรรศน์ WISE ซึ่งเป็นกล้องโทรทรรศน์อินฟราเรดที่ถ่ายภาพนับล้านๆ ประกอบด้วยวัตถุในอวกาศที่เราไม่รู้จัก เช่น ดาวฤกษ์กำเนิดใหม่ กาแล็กซีอื่นๆ ดาวเคราะห์น้อยหรือเนบิวลา แต่คอมพิวเตอร์ยังไม่ค่อยเก่งในการแยกแยะวัตถุเหล่านี้เท่าไร นาซ่าจึงต้องการนักวิทยาศาสตร์มือสมัครเล่นมาช่วยจำแนกความแตกต่างของภาพ มีมากกว่า 3 หมื่นคนเข้าร่วมโครงการ และพวกเขาสามารถระบุระบบดาวเคราะห์ HD 74389 ซึ่งเป็นระบบที่มีดาวฤกษ์และดาวเคราะห์แคระที่อยู่ห่างไป 360 ปีแสง

ระบบสุริยะใหม่เกิดขึ้นจากเมฆก๊าซขนาดใหญ่เมฆก๊าซกำเนิดโมเลกุล

1.ก๊าซที่เต็มไปด้วยประจุ อัดแน่นจนกลายเป็นเมฆก๊าซที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางหลายแสนเท่าของระยะทาง ระหว่างโลกไปดวงอาทิตย์ แรงโน้มถ่วงทำให้เกิดธาตุและโมเลกุลขึ้นจากไฮโดรเจน

เมฆก๊าซยุบตัวลงเป็นดาว

2.ราว 10-1 แสนปี กลุ่มก๊าซจะยุบตัวลงด้วยมวลของมันเองจนกลายเป็นดาวฤกษ์ก่อนเกิด (Protostar) ที่รายล้อมไปด้วยวงแหวนที่หมุนรอบตัวเอง ดวงดาวจะดูดมวลที่อยู่โดยรอบและทำให้ก๊าซพวยพุ่งออกจากขั้ว

จานของฝุ่นและก๊าซ กลายเป็นดาวเคราะห์

3.ดาวฤกษ์ก่อนเกิดและจานของมันจะดึงดูดโมเลกุลเข้าหาศูนย์กลางจนกระทั่งเมฆก๊าซหายไป จากนั้นราว 350 ล้านปี ฝุ่นและก๊าซจะอัดแน่นจนกลายเป็นดาวเคราะห์และวัตถุอื่นๆ

ทำอะไร

คุณจะได้รับภาพวัตถุที่มีแสงสว่างราว 10 ภาพ ภาพเหล่านี้มาจากกล้องโทรทรรศน์ที่แตกต่างกัน และจากคลื่นความถี่ของคลื่นอินฟราเรดที่ต่างกัน ลองดูภาพให้ดีและคลิกเพื่อตอบว่ามันเป็นวัตถุที่มีมากกว่าหนึ่งอันหรือไม่ มันเป็นรูปวงกลมหรือเปล่า และมันอยู่บริเวณตรงกลางภาพหรือไม่ นาซ่าใช้ข้อมูลเหล่านี้ระบุตัวตนให้กับระบบสุริยะที่เกิดขึ้นใหม่เข้าไปช่วยได้ที่ : diskdetective.org

เคลื่อนย้ายของเหลวและแก้ปัญหาควอนตัมฟิสิกส์

เล่น : ตามหลักควอนตัมฟิสิกส์ อนุภาคสามารถอยู่ได้หลายที่ในเวลาเดียวกัน และคุณสมบัติอันประหลาดนี้ใช้สร้างควอนตัมคอมพิวเตอร์ซึ่งมีความเร็วมากกว่าคอมพิวเตอร์ปกติได้ อย่างไรก็ตาม การคำนวณความน่าจะเป็นของอนุภาคต้องใช้การคำนวณที่หนักมากเสียจนคอมพิวเตอร์ในปัจจุบันไม่สามารถจัดการได้ง่ายๆ นักฟิสิกส์จากมหาวิทยาลัยอาร์ฮัสในเดนมาร์กจึงพัฒนาเกม Quantum Moves ขึ้นมา โดยคุณสามารถช่วยนักวิทยาศาสตร์คำนวณตำแหน่งของอะตอมด้วยการย้ายของเหลวจากภาชนะหนึ่งไปอีกภาชนะหนึ่งเข้าไปช่วยได้ที่ : scienceathome.org

ใช้มือถือของคุณระบุบริเวณที่มีการปนเปื้อนของแสงสว่าง

ถ่ายรูป : แสงสว่างที่มนุษย์สร้างขึ้นทำให้เรามองเห็นดวงดาวได้ยากขึ้น แสงสว่างไม่เพียงเป็นปัญหาต่อนักดูดาวเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบต่อสัตว์อีกหลายชนิด โครงการวิจัย Loss of the Night ต้องการระบุและเปรียบเทียบการปนเปื้อนของแสงสว่างกับพฤติกรรมของปลา นก และค้างคาว เพียงคุณดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่นและเล็งกล้องโทรศัพท์มือถือของคุณไปยังท้องฟ้ายามค่ำคืน เพื่อให้แอพพลิเคชั่นนับดวงดาวในท้องฟ้าและส่งข้อมูลไปให้นักวิทยาศาสตร์พร้อมกับตำแหน่งจีพีเอสช่วยได้โดย : ดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่น Loss of the Night

ตามหาอนุภาค ฮิกส์โบซอนอันต่อไป

อนุภาคที่พุ่งชนกันในเครื่องเร่งอนุภาค LHC (Large Hadron Collider) จะปรากฏให้เครื่องตรวจวัดเห็นเป็นเส้นที่ลากอยู่ในวงกลม การหาเส้นเหล่านี้สามารถใช้เป็นตัวบ่งบอกถึงการมีอยู่ของอนุภาคฮิกส์โบซอน (Higgs Boson) อันต่อไปได้

ตามหาเส้น : อนุภาคฮิกส์โบซอนเป็นอนุภาคพื้นฐานที่ทำให้อะตอมมีมวล การมีอยู่ของอนุภาคนี้ได้รับการพยากรณ์ทางทฤษฎี แต่มีการสังเกตการณ์สำเร็จเพียง 2 ครั้ง นักฟิสิกส์จึงยังคงค้นหามันต่อไป ภายในเครื่องเร่งอนุภาค อะตอมพุ่งชนกันด้วยความเร็วใกล้เคียงกับแสงและแตกออกเป็นอนุภาคพื้นฐาน เมื่ออนุภาคมีประจุส่งผลกระทบต่ออิเล็กตรอนของอะตอมอื่นๆ ที่อยู่รอบๆ เครื่องตรวจจับ ATLAS จะบันทึกเส้นทางของอนุภาคเป็นเส้น เส้นส่วนใหญ่จะแตกออกจากจุดศูนย์กลาง แต่ปัญหาอยู่ที่การมองหาเส้นที่อยู่ขอบๆ เส้นเหล่านี้แสดงให้เห็นอนุภาคไร้ประจุที่กลายสภาพเป็นอนุภาคมีประจุ หนึ่งในนั้นอาจเป็นอนุภาคฮิกส์โบซอนเข้าไปช่วยได้ที่ : www.higgshunters.org

ระบายสีเซลล์สมองในสามมิติ

เชื่อมโยงขอบเขตของเซลล์ประสาทในสมองเพื่อช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจเส้นทางที่ซับซ้อนของเครือข่ายขนาดใหญ่

เล่น : สมองของมนุษย์ประกอบด้วยเซลล์ประสาทราว 1 แสนล้านเซลล์ที่ก่อตัวเป็นเครือข่ายเชื่อมโยงนับพันล้าน การสร้างแผนที่เซลล์ประสาทจึงเป็นโครงการขนาดมหึมา นักวิทยาศาสตร์จึงได้ถ่ายภาพตัดขวางของสมองด้วยกล้องถ่ายภาพความละเอียดสูงและพัฒนาเกมที่คุณสามารถระบายสีเซลล์ประสาท มีคนมากกว่า 2.5 แสนคน เล่นเกมนี้ ผลคือพวกเขาสามารถช่วยนักวิทยาศาสตร์ สร้างแผนที่เซลล์ประสาทที่ใช้ในการมองเห็นได้สำเร็จ

ทำอะไร

ที่ด้านขวาของเกม คุณจะเห็นภาพตัดขวางของสมอง เมื่อคุณหมุนหรือพลิกกล่องลูกบาศก์ ก็จะทำให้เห็นภาพตัดขวางได้จากทุกมุม การเลื่อนขึ้นและลงทำให้คุณเห็นภาพตัดขวางส่วนที่อยู่ติดกันและสามารถติดตามขอบเขตของเซลล์และระบายสีเซลล์ทั้งหมดได้ ยิ่งระบายเซลล์ประสาทได้มากเท่าไร คุณก็ได้คะแนนมากขึ้นเท่านั้นเข้าไปช่วยได้ที่ : eyewire.org

เดาอายุคนจากภาพเพื่อสอนนักวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับการแก่ชรา

เล่น : อายุขัยทิ้งร่องรอยเอาไว้ แต่คำถามคือพวกเราค่อยๆ แก่ขึ้นตามอายุขัย หรือว่ามีบางช่วงอายุที่แตกต่างจากช่วงอื่นๆ นี่คือ คำถามที่นักวิทยาศาสตร์ผู้อยู่เบื้องหลังเกมออนไลน์ AgeGuess สงสัยอยากได้คำตอบ คุณสามารถอัพโหลดภาพตัวคุณเองตลอดช่วงอายุขัยหรือทายอายุของคนอื่นๆ นักวิทยาศาสตร์คาดหวังว่า พวกเขาจะสามารถรู้ได้ว่าเราดูแก่ชราช้าลงหรือไม่เมื่ออายุขัยเฉลี่ยของมนุษย์เพิ่มขึ้นเข้าไปช่วยได้ที่ : ageguess.org

ต่อสู้กับมะเร็งระหว่างที่หลับ

แชร์พลังการคำนวณ : เพื่อให้การต่อสู้กับโรคมะเร็งประสบความสำเร็จให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ แพทย์จึงมองหาดัชนีบ่งชี้ตั้งต้นของโรค โดยการเปรียบเทียบตัวชี้วัดต่างๆ เช่น โปรตีนที่เปลี่ยนรูปร่าง อัตราส่วนของโปรตีนที่ลดลงหรือเพิ่มขึ้นในผู้ป่วยและคนมีสุขภาพดี นักวิทยาศาสตร์ต้องการระบุตัวชี้วัดของการเป็นมะเร็ง อย่างไรก็ตาม การคำนวณนี้ต้องการ พลังการคำนวณของคอมพิวเตอร์มหาศาล โครงการวิจัยนี้จึงเป็นหนึ่งในหลายโครงการที่ได้รับความช่วยเหลือจาก World Community Grid ของ IBM ซึ่งมี 6.5 แสนคน ช่วยบริจาคการประมวลผลคอมพิวเตอร์ของพวกเขาเพื่อให้นักวิทยาศาสตร์ ใช้ต่อสู้กับมะเร็ง เอดส์ หรือโรคเขตร้อน คุณสามารถเลือกนักวิทยาศาสตร์ที่คุณต้องการช่วยเหลือได้เมื่อคุณไม่ใช้คอมพิวเตอร์เข้าไปช่วยได้ที่ : worldcommunitygrid.org

มองหาเพนกวินในภาพจากทวีปแอนตาร์กติกากล้องอัตโนมัติถ่ายภาพเพนกวินในแอนตาร์กติกา นับดูว่าคุณเห็นเพนกวินกี่ตัวในภาพ

มองดูภาพ : เพนกวินอยู่บนจุดสูงสุดของห่วงโซ่อาหารในทวีปแอนตาร์กติกา การเปลี่ยนแปลงจำนวนประชากรเพียงเล็กน้อย ก็ส่งผลต่อระบบนิเวศทั้งหมดได้ นอกจากนี้ ยังมีนักดูนกเพียงไม่กี่คนบนทวีปอันหนาวยะเยือก นักวิทยาศาสตร์จึงยากจะประเมินจำนวนของพวกมัน ทีมนักวิทยาศาสตร์นานาชาติจึงริเริ่มโครงการ Penguin Watch พวกเขาติดตั้งกล้องอัตโนมัติมากกว่า 100 แห่ง ครอบคลุมเพนกวิน 5 สปีชีส์ กล้องถ่ายภาพอัตโนมัตินี้จะถ่ายภาพ 100 ภาพ/วัน รวมกันแล้ว 6 ล้านภาพในปัจจุบัน และคุณสามารถช่วยนับเพนกวินเต็มวัย เพนกวินวัยอ่อน หรือไข่ได้ทางเว็บไซต์เข้าไปช่วยได้ที่ : www.penguinwatch.org

การพับโครงสร้างโปรตีนและพัฒนายาใหม่

เล่น : โปรตีนคือเครื่องกลทางชีววิทยาที่ทำให้กล้ามเนื้อยืด-หดได้ พวกมันประกอบขึ้นจากโซ่ของโมเลกุลที่พับกัน และรูปแบบการพับของโครงสร้างโปรตีนมีความสำคัญต่อหน้าที่อย่างยิ่ง อย่างไรก็ตาม นักวิทยาศาสตร์มีปัญหาในการพยากรณ์ว่าโปรตีนในร่างกายของเราพับกันอย่างไร นักวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกันได้พัฒนาเกมออนไลน์ Foldit ขึ้น คุณสามารถเรียนรู้การพับโปรตีนในสามมิติ คะแนนของคุณขึ้นอยู่กับรูปแบบการพับที่มีความเหมาะสมมากที่สุดโดยการคำนึงถึงแรงดูดและผลักของโมเลกุลที่มีความสมดุล โครงการ Foldit ช่วยนักวิทยาศาสตร์ให้พัฒนายาใหม่ๆ ได้เข้าไปช่วยได้ที่ : fold.it

วัดคุณภาพน้ำด้วยโทรศัพท์ของคุณถ่ายภาพ : สีของน้ำเป็นปัจจัยที่แม่นยำสามารถบอกคุณภาพของทะเลสาบ มหาสมุทร หรือลำธาร น้ำสีฟ้าแสดงให้เห็นถึงอาหารที่มีคุณภาพน้อย สีเขียวแสดงให้เห็นถึงอาหารและสาหร่ายที่มาก เพื่อให้ประเมินคุณภาพน้ำทั่วโลกได้ นักวิทยาศาสตร์ชาวเยอรมันและดัตช์ได้พัฒนาแอพพลิเคชั่น EyeOnWater ขึ้นมา คุณเพียงถ่ายภาพพื้นผิวน้ำเปรียบเทียบสีของมันกับระดับสีและอัพโหลดทุกอย่างขึ้นสู่ระบบพร้อมกับตำแหน่ง GPS ของคุณเข้าไปช่วยได้ที่ : eyeonwater.org หรือดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่น EyeOnWater

นับจำนวนนกเพื่อบอกผลกระทบของสภาวะโลกร้อน

นกอพยพไปทั่วโลก ดังนั้นคนท้องถิ่นคือ ผู้นับนกที่ดีที่สุด คุณสามารถช่วยได้ทางโครงการ eBird ออกสำรวจ : นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยคอร์แนลในนิวยอร์กได้พัฒนาแอพพลิเคชั่น eBird ขึ้น ถือเป็นโครงการวิทยาศาสตร์พลเมืองที่ประสบความสำเร็จมากที่สุด มีคนเข้าร่วมมากกว่า 3 แสน คน จากทั่วทุกมุมโลก มีการสังเกตการณ์กว่า 500 ล้านครั้ง กับนกจำนวน 10,372 สายพันธุ์ ผลการสังเกตของนักวิทยาศาสตร์สมัครเล่นแสดงให้เห็นถึงจำนวนและบริเวณที่พบนกชนิดต่างๆ ตลอดช่วงเวลาทั้งวันและปี

ข้อมูลช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ศึกษารูปแบบการอพยพของนก การเปลี่ยนแปลงของประชากร และโครงการอนุรักษ์ธรรมชาติ ผลการศึกษาของพวกเขาได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการนับร้อย ในปี 2560 นักวิทยาศาสตร์ชาวสหรัฐ ได้ใช้ข้อมูลจาก eBird เพื่อพยากรณ์การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศที่จะส่งผลกระทบต่อนก นอกจากนี้ นักวิทยาศาสตร์ทีมอื่นยังได้ใช้ข้อมูลนี้ระบุบริเวณที่การอนุรักษ์พันธุ์นกจะได้รับผลกระทบมากที่สุด

ทำอะไร

ภายในแอพพลิเคชั่น คุณสามารถระบุตำแหน่งที่คุณสังเกตการณ์นกอยู่ จากนั้นคุณจะได้รายชื่อสปีชีส์นกที่มีรายงานในพื้นที่นั้น คุณสามารถดูได้ว่าเมื่อไรที่คุณอาจจะมีโอกาสได้เจอนกชนิดใดเป็นพิเศษ แต่เพื่อให้สะท้อนถึงประชากรนกที่ถูกต้อง คุณควรจะรายงานเกี่ยวกับนกทุกชนิดที่เห็น ไม่ใช่เพียงแค่ชนิดที่คุณสนใจช่วยได้โดย : ดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่น eBird