MONIX ปั้น Digital Lending 2.5 หมื่นล้าน วาง Ecosystem หยุดจนไม่จบกู้นอกระบบ

ถิรนันท์ อรุณวัฒนกูล ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายปฏิบัติการ บริษัท มันนิกซ์ จำกัด (MONIX) เปิดเผยถึงแนวคิดของการสร้างธุรกิจ Digital Lending ตามแนวทางของ MONIX ว่า ริเริ่มจากเล็งเห็นถึง  pain point ของคนส่วนใหญ่ในเมืองไทย ซึ่งเป็นกลุ่มผู้มีรายได้น้อย ที่ไม่สามารถเข้าถึงระบบสถาบันการเงินแบบเดิมได้ จนไม่อาจหลุดกับดักรายได้ผันผวน แล้วต้องหันไปพึ่งพาเงินกู้นอกระบบ

 

รวมถึงที่ผ่านมา ไม่ว่าผู้ให้บริการสินเชื่อจะพยายามพัฒนาผลิตภัณฑ์หรือบริการต่าง ๆ มาแล้วก็ตาม แต่ด้วยข้อจำกัดในเรื่องการประเมินความเสี่ยง ที่ยังอยู่บนพื้นฐานซึ่งมุ่งเน้นไปที่กลุ่มผู้มีรายได้มั่นคงเป็นหลัก ทำให้กลุ่มคนรายได้ไม่แน่นอนหรือรายได้น้อยเหล่านี้ ต้องหันไปพึ่งพาการกู้เงินนอกระบบ ซึ่งเป็นทางออกที่ผิดกฎหมาย 

 

ด้วยโครงสร้างต้นทุนดำเนินธุรกิจของธนาคาร ที่ไม่สามารถแบกรับความเสี่ยงที่สูงได้ แต่ด้วยสถานะของ MONIX ที่อยู่ภายใต้ร่มเงาของกลุ่ม บมจ. เอสซีบี เอกซ์ (SCB X) และมีความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยี จึงน่าจะมาช่วยปลดล็อกในเรื่องนี้ได้ เพียงแต่ต้องดำเนินธุรกิจภายใต้โครงสร้างใหม่ จึงตัดสินใจแยกออกมาเป็นบริษัท ในรูปแบบของกิจการ Startup ที่มีความคล่องตัวสูงและใช้ต้นทุนในการดำเนินกิจการที่น้อยกว่าธนาคารพาณิชย์ 

 

นั่นคือ เพื่อให้ธุรกิจปล่อยสินเชื่อแก่ผู้มีรายได้น้อยสามารถเริ่มดำเนินงานได้เร็วและเป็นไปได้อย่างที่ตั้งใจไว้ ทาง MONIX จึงเริ่มศึกษาหาข้อมูล แล้วพบว่ามีบริษัท Startup จากประเทศจีนอย่าง Abakus Group ที่เชี่ยวชาญในการประเมินความเสี่ยงลูกค้ากลุ่ม mass ที่จีนมาก่อน และประสบความสำเร็จมาแล้ว จึงตัดสินใจร่วมงานกัน

 

Abakus ต้องการขยายธุรกิจในต่างประเทศอยู่แล้ว และเล็งประเทศไทยเป็นเป้าหมายด้วย อีกทั้งต่างฝ่ายต่างก็มีจุดแข็งมาเสริมกันและกัน จึงเป็นส่วนผสมที่ลงตัว

 

ท้ายที่สุดจึงนำไปสู่การจัดตั้งบริษัท มันนิกซ์ จำกัด เมื่อปี 2563 โดยร่วมมือของกลุ่มธุรกิจทางการเงินเอสซีบี เอกซ์ (SCB X Group) และกลุ่มอบาคัส (Abakus Group) ซึ่งเป็นฟินเทคยูนิคอร์นจากประเทศจีน ด้วยการถือหุ้นในอัตรา 60:40 ตามเป้าหมายที่จะให้คนไทยมีการเงินที่มั่นคง ด้วยบริการสินเชื่อแบบ Digital Lending ผ่านแอปพลิเคชัน “ฟินนิกซ์” (FINNIX) 

 

โดยปัจจุบัน FINNIX ให้บริการผลิตภัณฑ์ 2 ตัวคือ สินเชื่อนาโนฟินนิกซ์ติดปีก (วงเงินสูงสุด 100,000) สำหรับมีรายได้ 8,000 บาท/เดือนขึ้นไป และสินเชื่อบุคคลฟินนิกซ์อิกไนท์ (วงเงินสูงสุด 1.5 ล้านบาท) สำหรับผู้ที่มีรายได้ตั้งแต่ 30,000 บาท/เดือนขึ้นไป 

 

MONIX ค่อนข้างพร้อม เพราะเป็นความร่วมมือระหว่างฝั่งที่เชี่ยวชาญในตลาดท้องถิ่นอย่าง SCB X กับพันธมิตรที่เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยี AI ที่เคยให้สินเชื่อกับกลุ่มผู้มีรายได้น้อยในจีนมาแล้วอย่าง Abakus Group ทำให้สามารถ jump start ได้เร็วและมีผลิตภัณฑ์ที่โดนใจลูกค้าตั้งแต่แรก 

 

 

ถิรนันท์ เล่าย้อนถึงเส้นทางแจ้งเกิดธุรกิจของ MONIX ตั้งแต่แรกเริ่มก่อนส่งผลิตภัณฑ์ 'ห้าให้' สู่ตลาดว่า ก้าวสำคัญคือการหาข้อมูลก่อนว่ากลุ่มเป้าหมายหรือลูกค้ากลุ่ม lower mass (รายได้ต่ำกว่า 10,000 บาท/เดือน) ต้องการผลิตภัณฑ์แบบไหน

 

ด้วยการออกไปสัมภาษณ์พูดคุยเพื่อให้เข้าใจความต้องการอย่างแท้จริง จึงสามารถพัฒนา app ที่ใช้งานง่าย ช่วยให้ผู้ใช้งานเข้าใจได้ชัดเจนว่ากำลังทำอะไรอยู่ เพื่อจะได้ไม่กลายเป็นหนี้เสียในอนาคต หรือแม้แต่ชื่อ 'ห้าให้' ก็มาจากการถามความเห็นหรือความชื่นชอบของกลุ่มเป้าหมายด้วย 

ดังนั้นด้วยเวลาเพียง 4 เดือน บริษัทก็สามารถเปิดตัวด้วยผลิตภัณฑ์ที่ชื่อว่า 'ห้าให้' (ซึ่งปัจจุบันคือสินเชื่อนาโนฟินนิกซ์ติดปีก) สำหรับผู้มีรายได้ตั้งแต่ 8,000 บาทขึ้นไปที่ให้วงเงินสูงสุด 100,000 ที่ใช้เทคโนโลยี Data AI เป็นเครื่องมือในการประเมินความเสี่ยงของผู้ขอสินเชื่อ

 

โดยการวิเคราะห์จากพฤติกรรมการใช้โทรศัพท์และ Mobile Data โดยไม่ต้องมีการใช้เอกสารเงินเดือนหรือหลักฐานทางการเงินใด ๆ ซึ่งหลังจากที่เริ่มเก็บข้อมูลได้มากขึ้น ก็นำข้อมูลเรื่องการชำระเงินมาวิเคราะห์ร่วมด้วย

 

ทั้งนี้แม้ว่าจะเริ่มเปิดให้บริการสินเชื่อตั้งแต่ช่วงที่กำลังมีการแพร่ระบาดของโควิด – 19 อย่างรุนแรงและต้องถูกกระหน่ำด้วยปัญหาน้ำท่วมตามมา แต่ด้วยเทคโนโลยีการประเมินความเสี่ยงที่ดีและสามารถปรับเปลี่ยนตัวชี้วัดได้ทันสถานการณ์ ทำให้ MONIX ยังประคองตัวจนผ่านพ้นมาได้ดี ทั้งควบคุมคุณภาพหนี้และธุรกิจยังเติบโตได้กว่าที่ตั้งเป้าไว้จากเดิมที่วงเงินเพียง 200 ล้านบาท

นั่นคือหลังเปิดตัวได้เพียง 7 เดือน แต่สามารถปล่อยสินเชื่อได้ถึง 500 ล้านบาทหรือเป็นลูกค้าราว 30,000 ที่วงเงินเฉลี่ยประมาณ 15,000 บาทต่อราย แม้ยังไม่ได้ทำการตลาดอย่างจริงจังมาก ทำให้สามารถเก็บข้อมูลฐานลูกค้าเพื่อนำมาใช้พัฒนาเครื่องมืออนุมัติสินเชื่อได้ดียิ่งขึ้นด้วย 

 

แม้ปีแรกยอดวงเงินปล่อยสินเชื่อเกินเป้าที่เราต้องการ แต่ก็ไม่ได้มากจนเกินกว่าที่เราจะควมคุมความเสี่ยงได้ จนปีที่สองซึ่งเริ่มทำ rebrand เพิ่มทำ digital marketing ทำให้ตัวเลขเติบโตถึง 7 เท่าไปปิดที่ 3.6 พันล้านบาท โดยที่ตัวเลขหนี้เสียก็อยูในระดับหนึ่งหลักมาโดยตลอด

 

ล่าสุด บริษัทอนุมัติสินเชื่อให้ลูกค้าแล้วกว่า 650,000 ราย (วงเงินเฉลี่ย 12,000 บาท/ราย ) คิดเป็นอัตราการเติบโตกว่า 58% เมื่อเทียบจากปี 2564 และมีจำนวนสินเชื่อรวม 1.5 หมื่นล้านบาท หรือเติบโตกว่า 117% เมื่อเทียบจากปี 2546 

 

ทั้งนี้ ยังสามารถรักษาอัตราหนี้เสียให้อยู่ในระดับเลขหลักเดียว รวมถึงมีส่วนแบ่งตลาดติดหนึ่งใน Top 3 ของตลาด ขณะที่ในปีนี้ตั้งเป้าที่จะปล่อยสินเชื่อรวมเพิ่มกว่า 1.5 เท่า หรืออยู่ที่ 2.5 หมื่นล้านบาท ซึ่งยังเน้นรักษาตัวเลขหนี้เสียไม่ให้เกินกว่าหนึ่งหลักเช่นเคย ตลอดจนมียอดดาวน์โหลด FINNIX แล้วกว่า 8.5 ล้านครั้ง

 

รวมถึงพบว่า ลูกค้าที่สมัครสินเชื่อผ่าน app  ส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มอาชีพค้าขาย ที่มีรายได้เฉลี่ยอยู่ที่ 10,000 บาทต่อเดือน และกว่า 40% ของผู้กู้นั้นเลือกแผนการจ่ายแบบจ่ายตามใจ ซึ่งเป็นแผนการชำระหนี้ที่ออกแบบมาเพื่อให้มีความยืดหยุ่นตามกำลังทรัพย์ของลูกค้า นอกจากนี้ สิ่งที่ทำให้อัตราหนี้เสียอยู่ในระดับต่ำมาจาก เกมล่าดาว* ภายใน app  ซึ่งช่วยสร้างวินัยให้ลูกค้ารักษาเครดิตดีกว่าลูกค้าทั่วไปมากถึง 3 เท่า

 

เพื่อให้ตัวเลขสินเชื่อเป็นไปตามเป้าหมาย ก็น่าจะมีสื่อสารทาง above the line มากขึ้น จากเดิมที่เน้นขายตรงเป็นหลัก เพื่อให้กวาดลูกค้าได้มากขึ้น และขยายไปยังพื้นที่ต่างจังหวัดมากขึ้น

 

สร้าง Ecosystem เสริมรายได้ 

 

ในปีนี้นอกจากเป้าหมายด้านตัวเลขแล้ว ในเชิงกลยุทธ์บริษัทจะมุ่งเน้นด้านการสร้าง Ecosystem มากขึ้น ทั้งการให้สินเชื่อ การหางานให้ลูกค้าเพื่อสร้างรายได้เพิ่ม ตลอดจนการให้ความรู้ เช่น เรื่องเงินกู้ ทักษะการทำงาน เป็นต้น จึงนำมาสู่ “อีโคซิสเต็ม F.I.R.E.” ที่ทำงานสอดประสานกับพันธมิตร เพื่อทั้งตอบสนองด้านสินเชื่อและตอกย้ำความเป็นแบรนด์คู่คนทำมาหากิน 

 

เรามีความเชื่อว่า เงินกู้เป็นการช่วยลูกค้าระยะสั้น แต่การสร้างรายได้ให้ลูกค้าจะดีกับลูกค้ายิ่งกว่า จึงต้องการช่วยลูกค้าหางานเพิ่ม ที่ปัจจุบันนี้หางานให้ลูกค้าได้ถึง 15,000 คนแล้ว แต่ปีนี้จะมุ่งให้หาได้ถึง 30,000 คน

 

สำหรับ อีโคซิสเต็ม F.I.R.E. นั้นประกอบด้วย 

1.    F - Finance (มีเงินใช้) พัฒนาฟีเจอร์ใหม่ ๆ ให้สินเชื่อนาโนฟินนิกซ์ติดปีกและสินเชื่อบุคคลฟินนิกซ์อิกไนท์ เพื่อตอบโจทย์ลูกค้ามากยิ่งขึ้น เช่น การให้วงเงินหรือคิดดอกเบี้ยตามความเสี่ยงที่แตกต่างกันจากข้อมูลของลูกค้า พร้อมรุกขยายฐานลูกค้าสินเชื่อเพิ่มอีกหนึ่งเท่าตัวสู่กว่า 1 ล้านราย โดยตั้งเป้าเจาะตลาดกลุ่มลูกค้าคนทำมาหากินในต่างจังหวัดเพิ่มเติม

2.    I - Intel (เข้าใจตัวเอง) เปิดตัวรายงานสุขภาพทางการเงินเชิงลึกที่สะท้อนพฤติกรรมทางการเงินของลูกค้า พร้อมวัดผลเป็นคะแนนและให้คำแนะนำที่เข้าใจง่ายกว่าใคร โดยใช้ AI และ Learning Machine เข้ามาช่วยวิเคราะห์ข้อมูลของลูกค้า เพื่อให้ลูกค้าสามารถเข้าใจพฤติกรรมตนเองได้ชัดเจน ช่วยสร้างเสริมวินัยทางการเงินในระยะยาว

3.    R - Reward (เร่งสร้างวินัย) ต่อยอดระบบเกมให้รางวัล (gamification) ให้หลากหลายยิ่งขึ้น จากความสำเร็จของเกมล่าดาว เพื่อเป็นกำลังใจให้ลูกค้ามีวินัยและรักษาเครดิตดีอย่างต่อเนื่อง โดยให้เป็นของรางวัลต่างๆ อาทิ ของขวัญพิเศษหรือวงเงินเพิ่ม พร้อมทั้งมอบสิทธิพิเศษในการซื้อสินค้าหรือบริการจากพันธมิตรในราคาประหยัดกว่าใครผ่านแอปฟินนิกซ์ เพื่อช่วยลดรายจ่ายในชีวิตประจำวัน

4.    E - Empowerment (เสริมรายได้และความรู้) ขยายความร่วมมือกับพันธมิตรจากสายธุรกิจอื่น ๆ เพิ่มเติม เช่น Daywork  ดีวาน่า บีนีท ลาซาด้า ทิตาราม เป็นต้น เพื่อช่วยเพิ่มรายได้ให้ลูกค้าของแอปฟินนิกซ์ให้มีสภาพคล่องทาง การเงินที่ดีขึ้น ซึ่งจะช่วยเพิ่มความสามารถในการชำระหนี้ต่อไป  

นอกจากนี้ ในปี 2566 MONIX ยังมีแผนเปิดตัวรายงานสุขภาพทางการเงิน หรือ รายงานฟินนิกซ์เครดิต (FINNIX Credit Report) ซึ่งเป็นนวัตกรรมของวงการแอปเงินกู้ถูกกฎหมายที่รายงานสุขภาพทางการเงินเชิงลึกของผู้กู้ด้วยความสามารถของเทคโนโลยี AI เพื่อช่วยสะท้อนพฤติกรรมทางการเงินและนำมาซึ่งการรักษาวินัยทางการเงินของลูกค้าในระยะยาว 

 

โดยบริษัทจะพัฒนาฟีเจอร์ที่เต็มรูปแบบนี้เป็นเจ้าแรกในเมืองไทย สำหรับตัวรายงานจะมีคะแนนบอกระดับสุขภาพทางการเงินด้านเครดิตของลูกค้าว่ามีพฤติกรรมใดบ้างที่เป็นเชิงบวกหรือที่ต้องระวัง พร้อมให้คำแนะนำที่ชัดเจนและเข้าใจง่าย เพื่อช่วยให้ลูกค้าสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้ดียิ่งขึ้น สร้างวินัยทางการเงินอย่างยั่งยืน ซึ่งสอดคล้องกับภารกิจที่มุ่งช่วยลดความเหลื่อมล้ำทางการเงินให้สังคม 

สำหรับมุมมองต่อธุรกิจสินเชื่อนาโนไฟแนนซ์นั้น ถิรนันท์ให้ความเห็นว่า ด้วยยอดสินเชื่อคงค้างอยู่ที่ราว 3.1 หมื่นล้านบาท ซึ่งเติบโตในอัตราสูงขึ้นเกือบ 50% ขณะที่มีจำนวนผู้ให้บริการเพิ่มขึ้นจาก 42 เป็น 56 ราย หรือเพียง 13% เมื่อเทียบจากปีที่ผ่านมา ซึ่งเป็นการสะท้อนให้เห็นว่าผู้ให้บริการรายใหม่ที่เข้ามาสร้างแรงเหวี่ยงได้ และส่วนใหญ่ยังเป็นให้บริการแบบ Digital Lending ตั้งแต่เริ่มแรก 

 

อย่างไรก็ตาม ประโยชน์ที่แท้จริง คือการทำให้หนี้นอกระบบเข้ามาอยู่ในระบบ ดังนั้นยิ่งหากมีผู้ให้บริการเข้ามาในตลาดนี้มากเท่าไรก็ยิ่งดี  รวมถึงยิ่งพัฒนาแพลตฟอร์มที่เป็นมาตรฐานแบบสถาบันการเงิน ก็ยิ่งช่วยให้การทำธุรกรรมของลูกค้าปลอดภัยยิ่งขึ้นด้วย

 

ถ้ามองในแง่ตัวเลขเชื่อว่าสินเชื่อนาโนไฟแนนซ์มีทิศทางการเติบโตสูง แต่ถ้าจะเข้ามาในตลาดแล้วจะ impact คืออยู่รอดและช่วยได้จริง ต้องมาในแบบ Digital Lending