เอาจริง! ตลท.ตรวจเข้ม Naked Short วิธีดู Short Sell
ตลาดหลักทรัพย์ฯ-นายกสมาคมบริษัทหลักทรัพย์ คอนเฟิร์มตรวจเข้ม Naked Short Selling เจอทำผิดลงโทษทันที ยืนยันไม่มีจับเสือมือเปล่า ย้ำชัดนัดหยุดเทรด 20 พ.ย.นี้ทำได้ตามสิทธิ์ โบรก-ตลท.เดินหน้าให้ข้อมูลเต็มที่
นายรองรักษ์ พนาปวุฒิกุล รองผู้จัดการหัวหน้าสายงานกฎหมาย และหัวหน้ากลุ่มงานเลขานุการองค์กรและกำกับองค์กร ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ตลท.) เปิดเผยว่า ตลท. เห็นความสำคัญในการเปิดเผยข้อมูลรายวันเพิ่มเติม ดังนั้นเพื่อประกอบการตัดสินใจลงทุน และมีการพัฒนาช่องทางการเผยแพร่ข้อมูลอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะช่วยให้ผู้ลงทุนสามารถเข้าถึงข้อมูลได้อย่างสะดวก รวดเร็ว และตรงกับความต้องการ มีข้อมูลเพียงพอต่อการตัดสินใจลงทุนสอดคล้องสถานการณ์
ปัจจุบัน ตลท. จึงนำเสนอข้อมูลสำคัญที่ผู้ลงทุนให้ความสนใจ ประกอบด้วย 1.ข้อมูลเดิมที่เผยแพร่อยู่แล้ว ได้แก่ ธุรกรรมขายชอร์ต (Short Selling) และใบแสดงสิทธิในผลประโยชน์ที่เกิดจากหลักทรัพย์อ้างอิงไทย (NVDR: Non-Voting Depository Receipt)
และ 2.ข้อมูลที่จะเผยแพร่เพิ่มเติม คือ การส่งคำสั่งซื้อขายหุ้นโดยใช้โปรแกรม (Program Trading) โดยผู้ลงทุนสามารถติดตามข้อมูลดังกล่าวได้ทางเว็บไซต์ตลาดหลักทรัพย์ฯ เริ่มตั้งแต่ 17 พ.ย.2566 เป็นต้นไป
อีกเรื่องที่นักลงทุนให้ความสนใจคือ "ธุรกรรมขายชอร์ต" ซึ่งก็คือ นักลงทุนจะต้องยืมหลักทรัพย์มาก่อนถึงจะส่งคำสั่งขายได้ โดยมีกำหนดกฎเกณฑ์ว่าการขายต้องไม่ต่ำกว่าราคาตลาด ซึ่งทุกสิ้นวันจะมีการสรุปว่าวันนี้มีคนขายชอร์ตเท่าไหร่ หมายความว่ามีคนยืมหุ้นมาขายเท่าไหร่ในแต่ละวัน โดยจะมีรายชื่อปรากฎขึ้นมาทั้งหมด
ส่วน "Program Trading Value" แสดงให้เห็นว่ารายวันมีโปรแกรมเทรดดิ้งยอดซื้อขายเป็นสัดส่วนเท่าไหร่ และ Non Program Trading คือคนคีย์ซื้อขายเท่าไหร่ ซึ่งโปรแกรมเทรดดิ้งนี้หลายบริษัทหลักทรัพย์(บล.)ก็ให้บริการกับนักลงทุนรายย่อยด้วย
นอกจากนี้ยังมี "Program Trading รายหลักทรัพย์" โดยกำหนดเกณฑ์กำหนดเอาเฉพาะหลักทรัพย์ที่ราคาเปลี่ยนแปลงค่อนข้างมาก
เกณฑ์คัดหุ้นเข้าข่ายโปรแกรมเทรด ?
2.มีมูลค่าซื้อขายมากกว่า 50 ล้านบาท แต่หากหุ้นตัวนั้นอาจจะเคลื่อนไหวไม่ถึง 10% ถ้ามูลค่าซื้อขายเกิน 50 ล้านบาท ก็จะไม่ได้ถูกดึงขึ้นมาหรือปรากฎรายชื่อแต่อย่างใด
และ 3.ต้องเป็นหุ้นที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ ทั้ง SET และ mai ถ้าเป็นหลักทรัพย์ประเภทอื่น เช่น DW, DR จะไม่ถูกพูดถึง ไม่เกี่ยวข้อง
"การกำหนดเงื่อนไขนี้เพื่อกำหนดว่าหุ้นตัวนั้นมีการเคลื่อนไหวผิดปกติ และถ้าเกิดหุ้นตัวไหวมีการเคลื่อนไหวผิดปกติและเกิดจากโปรแกรมเทรดดิ้งเราก็จะแสดงให้เห็น แต่หากมองว่าการกำหนด +-10% สูงเกินไป ตลท.จะขอรับมาพิจารณาอีกครั้ง"
นางสาวภัทรวสี กล่าวว่า ในช่วงที่ผ่านมา ช่วงที่มีความผันผวน พบว่ามีหลักทรัพย์ที่มีราคาเปลี่ยนแปลงเกิน 10% ไม่เกิน 5-10 ตัว และตลท.จะสรุปรายชื่อ "Program Trading รายหลักทรัพย์" เวลา 19.00 น. ณ สิ้นวันทำการ
พร้อมเปิดชื่อกลุ่ม Short Sell ?
นายรองรักษ์ กล่าวว่า ต้องถามก่อนว่าวัตถุประสงค์ที่อยากให้ ตลท.เปิดข้อมูลชอร์ตเซลเป็นรายกลุ่มนักลงทุนอยากได้เพื่อประโยชน์อะไรตรงนั้น ถ้าเป็นข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อผู้ลงทุน ทาง ตลท.ยินดีจะนำไปพิจารณา แต่วันนี้ ตลท.เปิดเผยข้อมูลให้ดูว่า ข้อมูลชอร์ตเซลเป็นสัดส่วนเท่าไหร่ และหุ้นไหนบ้างที่มีการชอร์ตเซล
ทั้งนี้ ไม่ว่าจะถูกชอร์ตโดยต่างชาติ หรือนักลงทุนรายย่อยนั้น นักลงทุนสามารถนำไปพิจารณาประกอบการตัดสินใจได้ว่า "ถ้าชอร์ตหุ้นตัวนั้นเยอะแสดงว่าเขากำลังมองอะไร ถ้ามีการชอร์ตคือมองว่าหุ้นตัวนั้นกำลังจะลง" แต่ถ้าต่างชาติชอร์ตเยอะแสดงว่าต่างชาติมองว่าหุ้นจะไม่ดีหรือไม่ ส่วนตัวคิดว่าอาจจะเป็นการมองของนักลงทุนแต่ละประเภทที่อาจจะแตกต่างกัน
เข้าใจ "Program Trading"
1.เป็นโปรแกรมเทรดดิ้งที่สถาบันใช้กันประจำและใช้มานานมาก ตัวอย่างหากคุณอยากซื้อขายหุ้นใหญ่จำนวนมาก แน่นอนว่าคงไม่ส่งคำสั่งเพียงครั้งเดียว ไม่งั้นจะมีปัญหาการกระชากราคา ดังนั้นนักลงทุนสถาบันจะใช้การเฉลี่ยซื้อหรือขายทุกชั่วโมงตลอดวัน หรือหากวอลุ่มมาก็จะเฉลี่ยตามวอลุ่มของหุ้นตัวนั้นที่เรียกว่า Time Weight หรือ Volume Weight ถามว่าใช้คนคีย์แทนได้หรือไม่ ทำได้ แต่เหนื่อย เพราะคนมีข้อจำกัดของการเป็น Human ดังนั้นลักษณะการส่งคำสั่งที่เป็นอัลกอริทึม (Algorithm) ใช้กันมานานและแพร่หลายทั่วโลก และโบรกให้นักลงทุนรายย่อยใช้โปรแกรมแบบนี้เหมือนกัน นี่คือการส่งรูปแบบคำสั่งที่เป็นรูปแบบแพทเทิร์น
2.สมัยก่อนใช้นักวิเคราะห์นั่งดูกราฟ บอกแนวรับ แนวต้าน ควรซื้อราคาไหน แต่ตอนนี้จะเห็นคนใช้เยอะคือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ไปจับสัญญาณแทนที่จะใช้คนดู แน่นอนว่าการใช้ทฤษฎีทางเทคนิเคิลการจับสัญญาณซื้อ-ขายนั้นไม่ได้มีทฤษฎีเดียวที่จะตอบได้ ดังนั้นแทนที่จะใช้คนดูกราฟแล้วให้ตีความ 3-4 ทฤษฎีนั้นก็ใช้เครื่องไปจับ สมมุติมี 200 หุ้นก็ให้จับทั้งหมดได้ และใช้โปรแกรมในการส่งคำสั่ง นี่ก็คือโปรแกรมเทรดดิ้ง มีหลายโบรกทำแบบนี้เช่นกัน และเชื่อว่ามีนักลงทุนรายย่อยจำนวนหนึ่งที่ทำแบบนี้และเชื่อมต่อกับโปรแกรมซื้อขาย
ก็มีเช่นกัน และทำกันมานานมาก
3.คนที่เป็นคนส่งคำสั่ง อย่าง โบรก ทำ DR , DW ทำซีรี่ 10ตัวหรือ 100ตัว คงไม่ใช้คนไปนั่งกดคำสั่ง ต้องใช้เครื่องเข้าไปดูเหมือนกัน ถามว่าเป็นโปรแกรมเทรดดิ้งหรือไม่ เป็นแน่นอน
4. คือสิ่งที่เราเจอและเป็นข้อถกเถียงกันพอสมควรก็คือ "High Frequency Trading หรือ HFT"มีความรวดเร็ว โปรแกรมถูกเขียนจากนักโปรแกรมระดับโลก ถามว่ามีผลกระทบต่อตลาดหรือไม่ ก็คงมีในระดับหนึ่ง กระทบกลุ่มเล่นสั้นที่เข้าเร็วออกเร็ว คีย์คำสั่งได้ไม่เร็วเท่า ซึ่งก็จะกระทบเฉพาะกลุ่ม เป็นบางกลุ่ม ไม่ใช่ทุกกลุ่ม ทั้ง 4 ข้อนี้คือลักษณะโปรแกรมเทรดดิ้ง
"โปรแกรมเทรดดิ้ง หรือ โรบอทเทรดนี้จะฆ่าตลาดหรือไม่ ถ้าดูจาก 4 ลักษณะโปรแกรมเทรดจะเห็นว่า ข้อ 4 มีผลกระทบต่อนักลงทุนเฉพาะกลุ่ม ซึ่งไม่ใช่ทุกกลุ่มของตลาดหลักทรัพย์ไทย ยอมรับว่าปัจจุบันเรามีนักลงทุนที่หลากประเภทมากในตลาด เรามีตั้งแต่พวกเข้าเร็วออกเร็ว พวกถือกลาง ถือสั้น ถือยาว ผสมกันหมด ถามว่ามีผลกระทบหรือไม่ก็คงมีกับนักลงทุนเฉพาะกลุ่ม และนักลงทุนเฉพาะกลุ่มนั้นจะมีผลทำให้ตลาดซึมหรือไม่ อยากบอกว่าลักษณะนี้เกิดขึ้นในทุกตลาดทั่วโลก ก็อาจจะไม่เกิดทุกตลาด อาจจะเกิดแค่บางจังหวะของตลาดที่อาจจะมีผลบ้าง"
วิธีดู Short Sell
ธุรกรรมการขายชอร์ต (Short Selling) เป็นกติกาที่มีอยู่ในตลาดหลักทรัพย์เกือบทุกแห่งในโลก แม้จะมีกรณีที่เพิ่งเกิดขึ้นในบางประเทศนั้น แต่ถือเป็นกติกาทั่วไปที่มีการทำกัน และทำให้กลไกในการทำงานตลาดทำได้ดีขึ้น เพราะเป็นการลงทุนได้ทั้ง 2 ขา กลไกทางราคาทำงานได้ดีขึ้น แต่ที่มีปัญหาก็คือ "Naked Short Selling" แน่นอนว่าเราไม่อยากให้ใคร "จับเสือมือเปล่า" พูดง่ายๆคือ ไม่มีหุ้นแต่เอาหุ้นมาขายแล้วซื้อคืน
ซึ่งกรณีดังกล่าวข้างต้นจะมีการตรวจสอบจากทาง ตลท. และ ก.ล.ต. โดยเฉพาะโบรกเกอร์มีถูกตรวจสอบตลอดเวลา มีการจับรายการมาสุ่มตรวจว่าโบรกมีการทำอะไรที่ผิดปกติหรือไม่ ไม่ว่าจะเป้นการซื้อขายภายในวันหรือข้ามวันก็ตามโดนตรวจสอบทั้งหมด ส่วนตัวเชื่อว่าทั้งสองหน่วยงานพยายามตรวจสอบ อย่างในอดีตก็เคยมีเคสที่เข้าไปตรวจแล้วเจอก็มีการทำโทษ ซึ่งตอนนี้เชื่อว่ามีการตรวจสอบเป็นรอบๆ
กรณีค่าคอม "High Frequency Trading หรือ HFT" ที่มีกระแสว่าต้นทุนถูกกว่านั้น เราเปิดเสรีค่าคอมมาเกือบ 10 ปี ผมก็ไม่สามารถพูดได้ว่าค่าคอมถูกหรือแพง เพราะแต่ละโบรกเกอร์มีลักษณะการทำธุรกิจที่แตกต่างกัน บางโบรกเกอร์มีนักลงทุนรายใหญ่เยอะ บางโบรกมีน้อย บางโบรกมี HFT เยอะ เชื่อว่า 40 โบรกมีการทำธุรกิจที่หลากหลายมาก แต่ละโบรกมีฐานธุรกิจที่แตกต่าง ถ้าสามารถทำรายได้ให้เพียงพอสำหรับโบรกเกอร์นั้น มันก็เป็นสิทธิ์ของโบรกเพราะเปิดเสรีมานาน ขึ้นอยู่กับว่านักลงทุนให้รายได้กับโบรกเกอร์นั้นอย่างไร ขึ้นอยู่กับการต่อรองระหว่างนักลงทุนกับโบรกเกอร์
HFT ดูอย่างไร
ในทางปฏิบัติไม่มีการเปิดเผยอย่างเป็นทางการ เพราะลูกค้าแต่ละโบรกเกอร์ย่อมเป็นข้อมูลภายในของโบรก แต่ดูง่ายๆก็คือ วอลุ่มของโบรกเกอร์นั้นสูงขนาดไหนเมื่อเทียบกับรายได้โบรกเกอร์ สามารถเปิดงบฯแล้วนำมาเทียบกับวอลุ่มพอเห็นภาพแบบง่ายๆ เพราะผมก็ต้องทำเพื่อดูคู่แข่งเหมือนกัน ก็จะเห็นว่าใครเป็นคนทำ ใครมีวอลุ่มเยอะแต่รายได้ไม่สูงมากก็น่าจะใช่
โปรแกรมเทรดสามารถชอร์ตเซลได้หรือไม่
นายพิเชษฐ ตอบว่า ทำได้
ขั้นตอนการจับ Naked Short
นายรองรักษ์ กล่าวว่า ตลท.เคยมีการจับและลงโทษบริษัทสมาชิกในเรื่องของ Naked Short Selling เป็นตัวยืนยันว่า ตลท.มีการตรวจจับและทำจริง เพราะ Naked Short ผิดกฎหมาย เพราะถ้าปล่อยให้มีการทำ Naked Short ได้เหมือนเป็นการจับเสือมือเปล่า
ซึ่งกระบวนการตรวจสอบของตลาดหลักทรัพย์ฯนั้นจะเข้าไปตรวจสอบบริษัทสมาชิก ถามว่าถ้าเกิดมีการซื้อและขายในวันเดียวกันจะตรวจสอบเจอหรือไม่ อย่าลืมว่าทุกธุรกรรมจะมีการประทับเวลา (Time Stamp) หากคุณส่งคำสั่งขายเข้ามาจะมีเวลาระบุชัดเจน สามารถตรวจสอบได้ว่า ณ เวลานั้นมีหุ้นหรือไม่ นั่นคือหน้าที่ ตลท.
นางสาวภัทรวสี กล่าวว่า กรณี Naked Short ฝั่งต่างชาติแม้หุ้นจะฝากที่ผู้ดูแลรับฝากทรัพย์สิน (Custodian) ทางโบรกเกอร์ก็ต้องให้ Custodian ยืนยันว่าลูกค้าที่ส่งคำสั่งขายมีหุ้นในพอร์ตหรือไม่ ซึ่ง Custodian มี Time Stamp ชัด Naked Short Selling เป็นความผิดอาญาตาม พ.ร.บ.หลักทรัพย์ หากตรวจสอบพบจะส่งเรื่องให้ ก.ล.ต.ดำเนินคดีกับผู้เกี่ยวข้องทันที ตลท.สามารถตรวจสอบได้ แม้จะมีการปิดดีลภายในวันเพราะทุกธุรกรรมจะระบุเวลาชัดเจน มีการติดตามข้อมูลย้อนหลังได้ ที่สำคัญธุรกรรมต้องตรงกับข้อมูลที่อยู่ในบริษัท ศูนย์รับฝากหลักทรัพย์ (ประเทศไทย) จำกัด หรือ TSD หากผิดปกติแสดงว่ามีการแก้ไขหรือปกปิดธุรกรรม อย่างไรก็ตามผู้ให้บริการ Custodian เป็นบริษัทระดับ Global มีชื่อเสียงและความน่าเชื่อถือต้องรักษา การเสี่ยงแก้ไขข้อมูลเพื่อประโยชน์ของลูกค้ารายใดรายหนึ่งไม่น่าเกิดขึ้น
นัดหยุดเทรด 20 พ.ย.นี้กระทบตลาดแค่ไหน?
นายรองรักษ์ กล่าวว่า เราพยายามทำหน้าที่ของตลาดหลักทรัพย์ฯในฐานะที่เป็นมาเก็ตเพรส เราพยายามให้ข้อมูลกับผู้ลงทุนให้มากที่สุด หน้าที่ของเราคือทำอย่างไรให้การซื้อขายเป้นไปอย่างโปร่งใส และเปิดเผยข้อมูลที่คิดว่านักลงทุนจำเป็นต้องรู้นำเป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจลงทุน อย่างที่วันนี้ที่เรามาแถลงเพื่อที่จะบอกว่าข้อมูลต่างๆที่ผู้ลงทุนสนใจสามารถเข้ามาหาดูได้ ไม่ได้เป็นอะไรที่ปกปิดเป็นความลับ
นายพิเชษฐ กล่าวเสริมว่า ผมคิดว่านักลงทุนมีความหลากหลาย สมัยก่อนนั้นอาจจะเป็นกลุ่มผู้ประกอบการมาลงทุน แต่ตอนนี้มีหลากหลายมาก แน่นอนว่าอาจจะมีความไม่พอใจจากนักลงทุนบางกลุ่มซึ่งเทคนิคที่ทำอาจจะไม่ได้กำไรตามที่คาดก็อาจจะไม่พอใจ นี่คือเสน่ห์ของตลาดหลักทรัพย์ ยิ่งมีความหลากหลายก็มีการไม่พอใจบ้าง การนัดก็เป็นสิทธิของเขา ในฐานะโบรกเกอร์เองก็มีหน้าที่ให้ข้อมูล เพื่อให้นักลงทุนได้ผลตอบแทนที่ดีที่สุด