รัฐกะยาเมืองลับแลแห่งเมียนมา

โดย...กริช อึ้งวิฑูรสถิตย์ กรรมการผู้จัดการ บริษัท สากลธุรกิจเลิศรวมมิตร จำกัด kich@euithailand.com

รัฐกะยา Kayah State เป็นรัฐอีกรัฐหนึ่งที่อยู่ติดชายแดนไทย โดยมีพื้นที่ติด จ.แม่ฮ่องสอน เนื่องจากรัฐนี้มีภูมิศาสตร์ที่อยู่ในระนาบเดียวกันกับกรุงเนย์ปิดอว์ เมืองหลวงของเมียนมา ปัจจุบันนี้ทาง จ.แม่ฮ่องสอน จึงพยายามที่จะเปิดด่านขุนยวมให้เป็นด่านถาวร ในอนาคตด่านนี้จะทำให้พัฒนาขึ้นอย่างแน่นอน

รัฐกะยาเป็นรัฐที่เล็กที่สุดของพม่า มีเนื้อที่แค่ 4,528 ตารางไมล์เท่านั้น ประชากรก็น้อยที่สุดและกันดารมาก การคมนาคมยากลำบาก เพราะพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา มีเมืองสำคัญหรือเมืองหลวงของรัฐชื่อลอยก่อ หรือดอยก่อ (Loilkaw) รัฐกะยาเดิมทีเป็นพื้นที่ของรัฐกะหยิ่นหรือกะเหรี่ยง แต่ครั้งอังกฤษเข้ามายึดครองเมียนมา กลุ่มชนกลุ่มน้อยต่างลุกขึ้นมาเรียกร้องอิสรภาพและต้องการแบ่งแยกการปกครอง กลุ่มกะเหรี่ยงคริสต์ที่อยู่ที่กะยาจึงขอแบ่งแยกออกมา จึงเกิดรัฐกะยาขึ้น การค้าของลอยก่อมักจะเข้ามาซื้อสินค้าที่มัณฑะเลย์กับตองจี (เมืองหลวงของรัฐฉานตอนใต้) เข้าไปขาย จะเห็นว่าพ่อค้าแม่ขายที่อยู่ที่ลอยก่อกับพ่อค้าที่ตองจีเป็นกลุ่มเดียวกัน

รัฐกะยาประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวภูเขา มีหลากหลายเผ่าพันธ์ุ โดยจะมีกะเหรี่ยง กะยา ปะโอ่ ปะหล่อง ปะด่อง กะเหรี่ยงคอยาว ไต นาก้า (NaGa) และอาข่า เป็นต้น ศาสนาที่นี่ 70% เป็นคริสต์ มีพุทธ และนับถือนัธ (ความเชื่อเรื่องภูตผีปีศาจ) บ้าง สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญมีไม่มาก ที่ขึ้นชื่อก็มีน้ำตกมาแตกู (Mateku Falls) และน้ำตกลอปิตะ Lawpita Falls อยู่ที่แม่น้ำปะลูชอง (Balu Chaung) เป็นต้น เขื่อนที่ผลิตไฟฟ้าให้กับเมียนมาที่สำคัญก็อยู่ที่ลอปิตะ

รัฐกะยาโชคดีที่มีแม่น้ำสาละวินใหลผ่ากลางรัฐ การคมนาคมทางน้ำและประมงน้ำจืดจึงค่อนข้างจะดีมาก คนที่นี่ไม่ค่อยจะมีทางเลือกมากนัก จึงอยู่กันอย่างสงบ ชีวิตเรียบง่าย ไม่ค่อยจะดิ้นรนเหมือนคนในรัฐอื่นๆ

คนกะยามีชนกลุ่มน้อยกลุ่มที่อยู่บนยอดดอย เรียกว่ากลุ่มนาก้า (NaGa)  กลุ่มนี้จะเป็นชาวเขาที่ยังดิบมาก ผู้หญิงจะไม่สวมเสื้อ เปลือยอก ส่วนผู้ชายจะใช้ผ้าน้อยชิ้นมาก ส่วนใหญ่จะสูบใบยาสูบทั้งหญิงและชาย ผมเคยพบชนกลุ่มนี้มาทำงานเป็นหมอนวดแผนโบราณ เขาภูมิใจในความเป็นชาติพันธ์ุของเขามาก เขาเล่าถึงความเป็นอยู่ของพวกเขาด้วยใบหน้าที่เต็มเปี่ยมไปด้วยความสุข ผมจึงคิดตามและรู้สึกว่า...บางครั้งเราเป็นคนเมืองกรุง มีทุกสิ่งที่เราหาซื้อได้ด้วยเงิน แต่ความสุขใจและความพอใจของคนนั้น บางครั้งเงินหรือสิ่งอำนวยความสะดวกก็ไม่สามารถมาตอบสนองได้เสมอไป

บางครั้งเราเห็นเขาใช้ชีวิตที่แร้นแค้น เราคิดว่าเขาน่าสงสาร แต่ด้วยความเป็นจริงเขาอาจจะมีความสุขมากกว่าที่เราคิดก็ได้นะครับ