ทำความรู้จัก'ทีวีพูล'หลังรัฐบาลปรับแผนแจ้งภัยพิบัติสดทันที

สืบเนื่องจากกรณี นายจิรายุ ห่วงทรัพย์ โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยถึงแนวทางการแก้ไขปัญหาการแจ้งเตือนภัยพิบัติภายหลังเหตุการณ์แผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 โดยนายกรัฐมนตรี แพทองธาร ชินวัตร ได้มอบหมายให้คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) กำหนดประกาศสำคัญผ่านทางโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย (ทรท.) เนื่องจากภายหลังเกิดเหตุการณ์ ยังไม่มีแนวทางปฏิบัติที่ชัดเจน ทำให้สถานีโทรทัศน์ต่างๆ ไม่ทราบแนวทางการปฏิบัติเมื่อเกิดเหตุการณ์สำคัญระดับชาติ

ขณะที่ นายไตรรัตน์ วิริยะศิริกุล รักษาราชการแทนเลขาธิการ กสทช. ได้สรุปข้อมูลแนวทางปฏิบัติสำหรับการถ่ายทอดสดกรณีเกิดเหตุภัยพิบัติฉุกเฉิน หรือเหตุการณ์สำคัญของชาติ ร่วมกับสถานีโทรทัศน์ทุกสถานี และสถานีโทรทัศน์ช่อง NBT กรมประชาสัมพันธ์ ดังนี้

กรณีเกิดเหตุภัยพิบัติรุนแรง ฉุกเฉินเร่งด่วน หรือเหตุการณ์สำคัญอื่นๆ ของชาติ: เมื่อมีการแถลงการณ์โดยนายกรัฐมนตรี หรือผู้มีอำนาจตามกฎหมาย ทุกสถานีโทรทัศน์ต้องเชื่อมโยงสัญญาณถ่ายทอดสดพร้อมกันจากสถานีแม่ข่ายทันที เมื่อปรากฏข้อความบนหน้าจอว่า “โทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย (ทรท)”

กรณีเหตุภัยพิบัติ หรือเหตุการณ์อื่นๆ ที่ระดับความรุนแรงลดลง และมีการแถลงการณ์เกี่ยวกับสถานการณ์ภัยพิบัติที่สำคัญต่อเนื่องโดยนายกรัฐมนตรี: สถานีโทรทัศน์จะเชื่อมโยงสัญญาณสดพร้อมกันเมื่อปรากฏข้อความ “นายกรัฐมนตรีแถลงการณ์” บนหน้าจอ โดยสถานีแม่ข่ายจะแจ้งเวลาล่วงหน้าให้สถานีต่างๆ ทราบอย่างน้อย 10-15 นาทีก่อนการถ่ายทอดสด เว้นแต่มีเหตุจำเป็นเร่งด่วนจึงจะแจ้งโดยทันทีได้

กรณีการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร การแถลงการณ์เกี่ยวกับสถานการณ์ ความคืบหน้าการดำเนินงาน หรือเรื่องสำคัญอื่นๆ โดยรองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี หรือหน่วยงานรัฐ ตลอดจนบุคคลอื่นๆ: จะมีการถ่ายทอดสดโดยสถานีโทรทัศน์ช่อง NBT กรมประชาสัมพันธ์ ทั้งนี้ สถานีโทรทัศน์อื่นๆ สามารถเชื่อมสัญญาณ หรือนำเนื้อหาไปเผยแพร่ต่อในรูปแบบข่าว หรือสื่ออื่นๆ ได้อย่างต่อเนื่องตามความเหมาะสม เมื่อปรากฏข้อความ “สำนักนายกรัฐมนตรี” บนหน้าจอ

ทั้งนี้ การแถลงการณ์จะมีการกำหนดประเด็นสำคัญในภาพรวมอย่างกระชับ เพื่อให้ประชาชนรับทราบได้อย่างรวดเร็ว โดยมีระยะเวลาไม่เกิน 10 นาที

นายจิรายุ กล่าวเพิ่มเติมว่า นายกรัฐมนตรีได้รับทราบแนวทางปฏิบัติของ กสทช. แล้ว และได้เน้นย้ำให้ยึดถือแนวทางดังกล่าวในการปฏิบัติงานในทุกมิติ ไม่ว่าจะเป็นภัยพิบัติ หรือเรื่องอื่นๆ ที่มีความสำคัญต่อชาติ ที่จะต้องแจ้งเตือน หรือให้ข้อมูลแก่ประชาชน

โทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย (ทรท.)

โทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย (ทรท.) หรือ Television Pool of Thailand ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2511

โดยความร่วมมือของสถานีโทรทัศน์ 4 ช่องในขณะนั้น ได้แก่ สถานีโทรทัศน์กองทัพบกช่อง 5, สถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3, สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 (ปัจจุบันคือ ช่อง 7 เอชดี) และสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีช่อง 9 บจก. (ปัจจุบันคือ ช่อง 9 เอ็มคอตเอชดี)

วัตถุประสงค์หลักของการก่อตั้ง ทรท. 

• เพื่อร่วมกันถ่ายทอดสดรายการพิเศษและเหตุการณ์สำคัญระดับชาติ เช่น พระราชพิธีต่างๆ, กิจกรรมของรัฐบาล, การประกาศหรือแถลงการณ์สำคัญ, คำปราศรัยในโอกาสต่างๆ
• เพื่อเป็นสื่อกลางในการประสานงานและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหว่างสถานีโทรทัศน์สมาชิก
• เพื่อพิจารณาและแก้ไขปัญหาข้อขัดแย้งต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นระหว่างสถานี โดยไม่ก้าวก่ายการบริหารงานภายในของแต่ละสถานี
• เพื่อร่วมมือสร้างสรรค์ความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างสถานีโทรทัศน์ และยกระดับมาตรฐานของวงการโทรทัศน์ไทย
   

เหตุการณ์สำคัญที่ ทรท. ดำเนินการถ่ายทอดสด

• การถ่ายทอดสดการส่งมนุษย์ไปลงบนดวงจันทร์ครั้งแรกของยานอะพอลโล 11 ในปี พ.ศ. 2512 ซึ่งเป็นการรับสัญญาณถ่ายทอดสดข้ามทวีปผ่านดาวเทียม
• การถ่ายทอดสดพระราชพิธีสำคัญต่างๆ เช่น พระราชพิธีบรมราชาภิเษก, พระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา
• การถ่ายทอดสดการแข่งขันกีฬาระดับนานาชาติ ที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพ หรือที่คนไทยให้ความสนใจ เช่น โอลิมปิกเกมส์, เอเชียนเกมส์, ซีเกมส์, ฟุตบอลโลก
• การถ่ายทอดสดเหตุการณ์สำคัญทางการเมืองและสังคม เช่น การประกาศกฎอัยการศึก, การแถลงการณ์ของนายกรัฐมนตรีในสถานการณ์วิกฤต
   

สถานีโทรทัศน์ที่เป็นสมาชิกในปัจจุบัน 

• สถานีโทรทัศน์กองทัพบกช่อง 5 (ททบ.5 เอชดี)
• สถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 (ช่อง 3 เอชดี)
• สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 (ช่อง 7 เอชดี)
• สถานีโทรทัศน์ไทยทีวีช่อง 9 บจก. (ช่อง 9 เอ็มคอตเอชดี)

(ในอดีต มีสถานีโทรทัศน์อื่นๆ ที่เคยเข้าร่วมเป็นสมาชิก เช่น ไอทีวี และ ทีไอทีวี เป็นต้น แต่ภายหลังได้มีการเปลี่ยนแปลงสถานะหรือปิดกิจการไป)

บทบาทและหน้าที่ในปัจจุบัน 

ทรท. ยังคงมีบทบาทสำคัญในการเป็นศูนย์กลางการถ่ายทอดสดเหตุการณ์สำคัญของประเทศ โดยเมื่อมีรายการหรือเหตุการณ์สำคัญที่ต้องถ่ายทอดสดพร้อมกันทุกช่อง ทรท. จะเป็นผู้ประสานงานและดำเนินการให้การถ่ายทอดเป็นไปอย่างราบรื่นและมีมาตรฐานเดียวกัน

นอกจากนี้ ทรท. ยังเป็นเวทีสำหรับผู้บริหารของสถานีโทรทัศน์ต่างๆ ในการหารือ แลกเปลี่ยนความคิดเห็น และร่วมกันพัฒนาวงการโทรทัศน์ไทยให้ก้าวหน้าต่อไป

การเปลี่ยนแปลงสู่ "สมาคมโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย"

แม้จะมีการดำเนินงานร่วมกันมาอย่างยาวนาน ในปัจจุบัน ทรท. กำลังอยู่ในกระบวนการจดทะเบียนจัดตั้งเป็น "สมาคมโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย" เพื่อให้การดำเนินงานมีความเป็นทางการและมีสถานะทางกฎหมายที่ชัดเจนยิ่งขึ้น โดยยังคงใช้ตราสัญลักษณ์เดิมของ ทรท.

โดยสรุป โทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย (ทรท.) เป็นองค์กรความร่วมมือที่สำคัญของสถานีโทรทัศน์ในประเทศไทย ก่อตั้งขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการถ่ายทอดสดเหตุการณ์สำคัญระดับชาติ ร่วมมือแก้ไขปัญหา และพัฒนาวงการโทรทัศน์ไทย และยังคงมีบทบาทสำคัญมาจนถึงปัจจุบัน