มิติใหม่แห่งทันตกรรม การรักษารากฟันโดยใช้นาโนบอท
การรักษารากฟัน หนึ่งในโรคไม่ร้ายแรงแต่ความเจ็บปวดได้ไม่แพ้ใคร เป็นหนึ่งในสาเหตุหลักในการพบหมอฟันในแต่ละครั้ง ปัจจุบันแนวทางรักษาแบบเก่าที่ใช้ยาฆ่าเชื้อเริ่มไม่ได้ผลเมื่อแบคทีเรียเริ่มดื้อยา แต่ทุกอย่างจะเปลี่ยนไปเมื่อมีการใช้นาโนบอททำการรักษา
เมื่อพูดถึงการไปหาหมอฟันหลายคนอาจรู้สึกขยาด จากความหลังฝังใจแต่วัยเยาว์ในการต้องถอนฟันหรืออุดฟันแต่ละครั้งที่ทำให้เสียวฟันไปหลายวัน รวมถึงช่วงเวลาทำการรักษาฟันอีกหลายรูปแบบ ทั้งการทำฟัน จัดฟัน ไปจนถึงผ่าฟันคุด ล้วนทำให้เรามีประสบการณ์มาไม่มากก็น้อย
ในบรรดาการรักษาทั้งหลาย การรักษารากฟัน ถือเป็นหนึ่งในตัวปราบเซียน นอกจากอาการที่ส่งผลรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันอย่างรุนแรง ต้องใช้เวลาในการรักษายาวนานกินเวลา มีขั้นตอนการรักษาซับซ้อนยุ่งยาก ยังสร้างความเจ็บปวดให้แก่ผู้ป่วยเป็นอย่างมาก จนเริ่มเกิดแนวคิดอื่นในการรักษารากฟันขึ้นมา
แต่ก่อนอื่นคงต้องอธิบายขั้นตอนการรักษารากฟันในปัจจุบันเสียก่อนว่าเป็นอย่างไรบ้าง
ฟันผุ ต้นตอแห่งความเจ็บปวดยอดนิยมในเชิงทันตกรรม
ตามปกติการเข้าพบทำการรักษากับหมอฟันในแต่ละครั้งเกิดขึ้นจากไม่กี่สาเหตุ โรคยอดนิยมที่คนนึกถึงย่อมต้องเป็นฟันผุ หนึ่งในการเจ็บป่วยสำคัญที่สร้างความทรมานให้แก่ผู้ป่วยรุนแรง โดยไม่เกี่ยวว่านั่นจะเป็นเด็กหรือผู้ใหญ่ล้วนส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน
เมื่อเกิดฟันผุในช่วงต้นอาการแรกที่ถามหาคือปวดฟัน ตั้งแต่เบาจนถึงรุนแรงถึงขั้นทำให้นอนไม่หลับ มีอาการเสียวฟันเมื่อรับประทานของร้อนหรือเย็นจัด รู้สึกเจ็บเวลาเคี้ยวอาหาร เนื้อฟันจะเปลี่ยนเป็นสีคล้ำหรืออาจมีรูโหว่ ในกรณีร้ายแรงอาจมีอาการบวมและตุ่มหนองเกิดบริเวณเหงือกรวมถึงใบหน้าเลยทีเดียว
หลายท่านอาจสงสัยว่าในเมื่อต้นตออาการเริ่มต้นเนื้อฟัน เหตุใดจึงต้องทำการรักษารากฟัน? สาเหตุมาจากเมื่อฟันผุลงไปลึกพอจนทะลุโพรงประสาทฟัน หรือเกิดความเสียหายไปถึงโพรงประสาทจนทำให้เกิดการติดเชื้อ ถือเป็นสาเหตุแห่งความเจ็บปวดที่ต้องทำการรักษาต่อไป
การรักษารากฟัน หนึ่งในเรื่องหนักใจของคนไข้
การรักษารากฟันคือกระบวนการขจัดเนื้อเยื่อในโพรงฟันจนถึงรากฟันที่มีการติดเชื้อหรืออักเสบ โดยการทำความสะอาดรากฟันฆ่าเชื้อที่เป็นต้นเหตุ แล้วจึงอุดรากฟันรวมถึงซ่อมแซมตัวฟันเพื่อให้กลับมาสวยงามจนกลับมาใช้งานได้ตามปกติ
ขั้นตอนฟังดูง่ายแต่สำหรับท่านที่เข้ารับรักษามาก่อนจะเข้าใจดีว่ามันไม่ง่ายเลย โดยเริ่มจากการใส่ยาชา ใส่แผ่นกันน้ำลาย จากนั้นจึงเริ่มกรอเนื้อฟันเพื่อเปิดทางเข้าสู่โพรงประสาทฟัน กำจัดเนื้อเยื่อที่มีการติดเชื้อออก พร้อมใช้น้ำยาฆ่าเชื้อใส่เข้าไปในรากฟันบริเวณที่ติดเชื้อ เมื่อแน่ใจว่าหายดีจึงทำการอุดรากฟันแล้วซ่อมแซมฟันให้กลับมาเป็นปกติ
ตลอดขั้นตอนการรักษาอาจสร้างความเจ็บปวดในช่วงการกรอฟัน ฉีดยาน้ำยา จนถึงอุดฟัน ซึ่งรบกวนการใช้ชีวิต อีกทั้งระหว่างช่วงทำการรักษา ผู้ป่วยจะไม่สามารถใช้งานฟันซี่ที่ทำการรักษาได้ เพราะอาจทำให้ฟันได้รับความเสียหายจนแตกหักและเกิดอาการแทรกซ้อนตามมา
ปัญหาประการสำคัญในการรักษารากฟันแบบนี้คือ การรักษาจำเป็นต้องใช้ยาฆ่าเชื้อในการขจัดแบคทีเรีย แต่ปัจจุบันแบคทีเรียบางชนิดเริ่มดื้อต่อยาปฏิชีวนะ เช่น Enterococcus faecalis แบคทีเรียแกรมบวกที่สามารถเข้าไปภายในท่อขนาดเล็กในเนื้อฟัน หรือซ่อนตัวภายในเนื้อเยื่อซึ่งยาฆ่าเชื้อไม่มีประสิทธิภาพในการเข้าถึง
ด้วยเหตุนี้จึงเริ่มเกิดแนวคิดแบบใหม่ในการรักษาอย่างการใช้นาโนบอทเข้าไปฆ่าเชื้อแทน
การฆ่าเชื้อด้วยความร้อนจากนาโนบอท แนวทางรักษาใหม่ที่ไม่ต้องพึ่งยาฆ่าเชื้อ
นักวิทยาศาสตร์จากสถาบันวิทยาศาสตร์แห่งอินเดีย ร่วมกับบริษัทสตาร์ทอัพ Theranautilus ทำการคิดค้นหุ่นยนต์ขนาดจิ๋วหรือ นาโนบอท ที่สามารถทำความสะอาดบริเวณเข้าถึงได้ยากในส่วนเนื้อเยื่อแล้วทำการฆ่าเชื้อแบคทีเรียด้วยความร้อน ช่วยซอกซอนในส่วนที่การรักษาแบบเดิมไม่สามารถไปถึง
นาโนบอท มีลักษณะรูปทรงเกลียว สร้างขึ้นจากวัสดุอย่างซิลิกาเคลือบโลหะ อาศัยการควบคุมผ่านเครื่องมือที่สร้างสนามแม่เหล็กความเข้มต่ำ และสามารถเข้าไปถึงระดับความลึกได้มากถึง 2,000 ไมโครเมตร สามารถซอกซอนเข้าไปได้ลึกกว่าการรักษาด้วยเลเซอร์และอัลตร้าซาวน์ ซึ่งสามารถเข้าไปได้เพียง 800 ไมโครเมตรเท่านั้น
หลายคนอาจสงสัยว่าเมื่อส่งนาโนบอทเข้าไปในร่างกาย เมื่อทำการรักษาเสร็จแล้วจะเป็นอย่างไรต่อ คำตอบคือมีกระบวนการดึงเจ้าหุ่นยนต์ตัวนี้กลับมาเมื่อกระบวนการรักษาเสร็จสิ้น จึงสามารถวางใจได้ว่าเจ้าหุ่นจิ๋วตัวนี้จะไม่มาอยู่กวนใจภายในตัวเราแน่นอน
ปัจจุบันนาโนบอตผ่านการทดสอบกับหนูทดลอง ได้รับการยืนยันแล้วว่าสามารถใช้งานได้อย่างปลอดภัยและได้ผล ปัจจุบันทีมพัฒนากำลังอยู่ในขั้นตอนผลิตเครื่องมือเพื่อส่งและเก็บกู้นาโนบอตหลังทำการรักษา ซึ่งเมื่อใดก็ตามที่ประสบความสำเร็จก็สามารถทำการทดสอบทางคลินิก เตรียมพร้อมและเก็บข้อมูลไว้รองรับการใช้งานจริงในอนาคต
แน่นอนว่าเทคโนโลยีนี้อาจต้องใช้เวลาอีกสองสามปีในการพัฒนาเพิ่มเติม เราจึงอาจต้องอดใจรออีกสักพักหากอยากเห็นว่านาโนบอทสามารถช่วยเราได้แค่ไหน แต่อย่างน้อยก็แน่ใจได้ว่าวิธีการรักษานี้จะมีประสิทธิภาพมากกว่าการใช้ยาฆ่าเชื้อแบบเดิมแน่นอน
กระนั้นถ้าจะให้ดีที่สุดคงได้แต่หวังว่าชั่วชีวิตนี้เราไม่ต้องไปพึ่งพาการรักษารากฟันอีกเลยจะดีที่สุด
ที่มา
https://www.hfocus.org/content/2018/11/16566
https://interestingengineering.com/new-generation-nanobots-kill-bacteria-in-teeth