กรุงเทพกำลังจะจมน้ำในอีก 15 ปี

กรุงเทพมหานครกำลังเผชิญความเสี่ยงจากระดับน้ำทะเลที่เพิ่มขึ้น และการทรุดตัวลงของชั้นดิน ภายใน 15 ปีข้างหน้า หลายพื้นที่อาจจมอยู่ใต้น้ำ 

เข็มนาฬิกากำลังนับถอยหลังสำหรับกรุงเทพมหานคร เมืองหลวงของประเทศไทย แต่ก่อนที่เมืองอันมีชื่อเสียงแห่งนี้จะมีอายุครบรอบ 250 ปี ในปี 2032 กรุงเทพอาจจะจมอยู่ใต้น้ำเสียก่อน

แม้ว่าปัญหาดังกล่าวจะถูกพัฒนาแก้ไขมานานหลายปี แต่เมื่อเทียบกับหลากหลายคำเตือนจากนักวิทยาศาสตร์ และนักวิชาการ การลงมือแก้ไขปัญหาอย่างจริงจังนั้นยังเกิดขึ้นเพียงน้อยนิด

"ปัญหาดังกล่าวค่อยๆลุกลามอย่างช้าๆ และเงียบ หลายคนเองก็ไม่เชื่อว่ากรุงเทพจะจมอยู่ใต้น้ำ บางคนคิดว่าคงมีใครสักคนแก้ปัญหาได้ ซึงมันอันตรายมากหากคิดเช่นนั้น" พลวัต บัวศรีกล่าว สถาปนิกหนุ่มผู้นี้เป็นผู้อยู่เบื้องหลังผลงานออกแบบชุมชนลอยน้ำ ที่จะช่วยแก้ไขปัญหาน้ำท่วมกรุงเทพในอนาคต โดยตั้งชื่อว่า "Wetropolis"

ภายใต้วิสัยทัศน์ของเขา ชุมชนและสิ่งก่อสร้างทั้งหลายจะถูกยกระดับสูงขึ้นอย่างน้อย 5 เมตร อันเป็นผลมาจากระดับน้ำทะเลที่เพิ่มขึ้น และแผ่นดินทรุดตัว นอกจากนั้นในบริเวณรอบๆยังมีการปลูกป่าชายเลนเพื่อช่วยดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ และสร้างพื้นที่สีเขียว

เมื่อปี 2011 ประเทศไทยเผชิญกับวิกฤตน้ำท่วมครั้งใหญ่ มีผู้เสียชีวิตกว่า 800 คน และประชาชนอีก 12 ล้านคนในหลายพื้นที่ล้วนได้รับผลกระทบ น้ำรอการระบายอยู่เช่นนั้นเป็นเวลานับเดือน และรัฐบาลไทยเผชิญกับผลกระทบจากภัยพิบัติเป็นมูลค่ามากถึง 40.7 พันล้านดอลล่าร์สหรัฐ นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ปัญหาน้ำท่วมก็กลายเป็นวาระแห่งชาติขึ้น แต่หนทางแก้ปัญหาอย่างเป็นรูปธรรมยังคงไม่ไปถึงไหน

 "ผู้คนส่วนใหญ่ไม่คิดว่ามันเป็นปัญหา พวกเขาเชื่อว่าใครสักคนจะหาทางแก้ปัญหาได้ แต่ไม่เคยคิดบ้างหรือว่าระบบป้องกันน้ำท่วมที่เรามีใช่ว่าจะคงอยู่ตลอดไปได้" พลวัตกล่าว ด้านผู้เชี่ยวชาญยืนยันปัญหาดังกล่าวนี้ ต้องได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน

ปัจจุบันกรุงเทพกำลังเผชิญกับความท้าทาย 2 ประการ คือระดับน้ำทะเลที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆทุกๆปี และแผ่นดินที่กำลังทรุดตัวลง ทุกวันนี้เมืองหลวงของเราอยู่เหนือน้ำทะเลเพียง 0.5 - 2 เมตรเท่านั้น พื้นที่ของเรานั้นตั้งอยู่บนที่ลุ่มมาก่อนในอดีต นั่นแปลว่าชั้นดินข้างล่างนั้นเป็นดินอ่อนที่ไม่แข็งแรง ซึ่งนอกจากการเสื่อมสภาพตามธรรมชาติเองแล้ว การสูบน้ำบาดาล และการเติบโตของเมืองยิ่งส่งผลให้แผ่นดินกรุงเทพทรุดตัวเร็วขึ้น อาคารสูงกว่า 5,000 แห่ง, รถยนต์กว่า 9 ล้านคัน ถนน และระบบรางขนส่งมวลชนทั้งหลายทั้งปวงเหล่านี้ล้วนมีส่วนเกี่ยวข้องกับปัญหาทั้งสิ้น

รายงานจากสภาปฏิรูปแห่งชาติของประเทศไทยระบุ กรุงเทพเสี่ยงที่จะจมอยู่ใต้น้ำภายในระยะเวลาเพียง 15 ปีเท่านั้น "หลายพื้นที่ของกรุงเทพทุกวันนี้อยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเล ทุกๆปีกรุงเทพจะจมลง 1-2 เซนติเมตร และในหลายพื้นที่อาจมากกว่านี้ แต่ใช่ว่ามันจะต้องเป็นเช่นนั้นเสมอไป" ด็อกเตอร์อานนท์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยากล่าว "ยังคงมีกลไกป้องกันไม่ให้ปัญหาดังกล่าวเกิดขึ้นได้"

วิธีการแก้ปัญหาน้ำท่วมนั้นดูย้อนแย้งเพราะหนทางแก้ไขก็คือเติมน้ำให้กรุงเทพมากขึ้นในที่ถูกที่ควร ชั้นดินเหนียวใต้พื้นนั้นต้องการน้ำหล่อเลี้ยง มิฉะนั้นแล้วหากชั้นดินแห้ง ดินจะอ่อนแอมากขึ้นและทรุดตัว และส่งผลให้เมืองจมลงเร็วขึ้น ทางออกของการจัดการปัญหานี้คือการคงน้ำบาดาลไว้ในชั้นดิน แต่หนึ่งในปัญหาใหญ่ก็คือกรุงเทพนั้นเต็มไปด้วยชั้นคอนกรีตใต้ดินที่ขวางกั้นน้ำเอาไว้ "ปัญหาดังกล่าวจำเป็นต้องได้รับการแก้ไข น้ำจำเป็นต้องไหลไปยังสถานที่ที่เหมาะสม" ด็อกเตอร์รอยล จิตรดอน ผู้เชี่ยวชาญด้านน้ำ และผู้อำนวยการสถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำและการเกษตรกล่าว

ทั้งนี้ความพยายามในการแก้ไขปัญหาดังกล่าวจำเป็นต้องได้รับเงินทุนสนับสนุน รวมไปถึงการออกกฏหมายควบคุมการสูบน้ำบาดาล ปัจจุบันมีกฏหมายห้ามสูบน้ำบาดาล หากไม่ได้รับใบอนุญาตจากกรมทรัพยากรน้ำบาดาล ยกเว้นในบางพื้นที่ที่ไม่มีน้ำประปาใช้

อย่างไรก็ดีหากกรุงเทพต้องการที่จะเอาตัวรอดจากภาวะน้ำท่วมจริงๆ การเปิดรับความคิดและไอเดียใหม่ๆล้วนเป็นสิ่งจำเป็น นั่นคือเหตุผลว่าทำไมสถาปนิกผู้ออกแบบ Wetropolis คาดหวังว่าไอเดียของเขาจะได้รับการสนับสนุน หรือทางเลือกอื่นๆในการแก้ปัญหาที่ควรได้รับแรงผลักดัน

"Wetropolis ย้ำเตือนผู้คนว่ากรุงเทพกำลังตั้งอยู่บนปุญหา แน่นอนว่ามันจะไม่จมลงในทันที แต่กระบวนการจะเกิดขึ้นทีละนิดๆ จนกระทั่งถึงวันที่เราไม่อาจแก้ไขอะไรได้ ในตอนนั้นทุกคนจะตระหนักถึงปัญหา แต่ไม่รู้จะทำยังไงกับมัน" พลวัตกล่าว "หากการกระทำใดๆยังคงไม่เกิดขึ้น กรุงเทพจะจมน้ำอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้"

ขอขอบคุณ http://www.channelnewsasia.com/news/asiapacific/asia-s-future-cities-can-bangkok-turn-back-the-rising-tide-and/3537148.html