ฟินแลนด์แดนแห่งความสุข แต่คนที่นั่นเขาฟินกันจริงๆ หรือ

คนฟินแลนด์อาจจะไม่ได้แฮปปี้กับชีวิตอย่างที่รายงานขององค์การสหประชาชาติบอกไว้

เมื่อเร็วๆ นี้ องค์การสหประชาชาติประกาศให้ฟินแลนด์เป็นประเทศที่มีความสุขที่สุดในโลกเป็นปีที่สองติดต่อกัน แต่นอกเหนือจากการมีรายได้สูง อายุขัยที่ยืนยาว และการสนับสนุนทางสังคมที่ดีแล้ว ชาวฟินแลนด์ต้องใช้ชีวิตอยู่ท่ามกลางอากาศหนาวเหน็บและความมืดครึ้มอึมครึมถึงครึ่งปี ทำให้เกิดคำถามว่าภายใต้บรรยากาศที่ชวนให้หดหู่เช่นนี้ ชาวฟินแลนด์เขามีความสุขกันจริงหรือ

ผู้สื่อข่าวของสำนักข่าวไวซ์ได้ลงพื้นที่หาคำตอบนี้ที่กรุงเฮลซิงกิของฟินแลนด์ โดยพบว่าชาวฟินแลนด์ที่เข้าไปถามบางคนตอบว่าไม่ บางคนตอบว่าสุขเป็นครั้งคราว ฝ่ายหลังให้เหตุผลว่าความสุขของคนฟินแลนด์ขึ้นอยู่กับช่วงเวลา หากเป็นฤดูร้อนชาวฟินแลนด์จะมีความสุขมากกว่าในฤดูหนาวที่เต็มไปด้วยหิมะขาวโพลนและแทบจะไม่ได้เห็นแสงอาทิตย์

ในอดีตอัตราการฆ่าตัวตายของชาวฟินแลนด์ค่อนข้างสูงจากหลายปัจจัย อาทิ สภาพอากาศในช่วงฤดูหนาวที่แทบจะตกอยู่ในความมืดทั้งวันตลอด 6 เดือน, ลักษณะนิสัยของคนฟินแลนด์ที่ค่อนข้างเงียบ รักความสันโดดโดยเฉพาะผู้ชายที่ต้องเข็มแข็งอยู่ตลอด เมื่อมีปัญหาก็ไม่ค่อยปรึกษาใคร, การขาดสังคม ทำให้รู้สึกโดดเดี่ยว ไม่มีที่พึ่ง แต่ปัจจุบันตัวเลขดังกล่าวลดลงอย่างต่อเนื่องเหลือราว 13 คนต่อประชากร 100,000 คน ใกล้เคียงกับอัตราเฉลี่ยของประเทศแถบยุโรปที่ 11 คน

เหตุใดประเทศที่มีความสุขที่สุดในโลกกลับยังมีการฆ่าตัวตายสูงกว่าประเทศอื่น  แฟรงค์ มาร์เทลา ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาและปรัชญาด้านความสุขและความหมายของชีวิต จากมหาวิทยาลัยอัลโตของฟินแลนด์ เผยว่า วิธีการวัดความสุขนั้นมีหลายแบบ แต่ละแบบก็ให้ผลลัพธ์ที่ต่างกัน

แฟรงค์ มาร์เทลา

หากวัดกันที่ปัจจัยทางสังคม เช่น ผลิตภัณฑ์มวลรวมต่อประชากร การบริการทางสังคม ความมีอิสระ ความเชื่อมั่นในรัฐบาลและเพื่อนร่วมชาติ แน่นอนว่าประเทศแถบนอร์ดิกอย่างฟินแลนด์ นอร์เวย์ สวีเดน เดนมาร์ก ต้องอยู่ในอันดับท็อป

ทว่าหากดูที่อารมณ์เชิงบวกที่แต่ละคนได้รับ ประเทศอันดับต้นๆ ก็จะเปลี่ยนไปอยู่ในแถบละตินอเมริกา เช่น ปารากวัย กัวเตมาลา คอสตาริกา ส่วนฟินแลนด์จะไม่ติดอันดับท็อป เนื่องจากชาวฟินแลนด์ไม่ค่อยแสดงอารมณ์อย่างเปิดเผย และหากมองกันที่ภาวะโรคซึมเศร้า สหรัฐคืออันดับ 1 ส่วนฟินแลนด์เป็นอันดับ 2 ดังนั้นประเทศเดียวกันจึงเป็นได้ทั้งประเทศที่มีความสุขที่สุดและซึมเศร้าที่สุด

ประเด็นที่มาร์เทลาต้องการย้ำก็คือ นิยามความสุขของแต่ละคนไม่เหมือนกัน แต่ละคนแต่ละประเทศอาจจะได้คะแนนสูงในการวัดความสุขวิธีหนึ่ง แต่ได้คะแนนต่ำในอีกวิธีหนึ่ง

เช่นนี้ฟินแลนด์คือประเทศที่มีคามสุขที่สุดในโลกหรือไม่

มาร์เทลาสรุปว่า หากวัดจากอารมณ์เชิงบวก ฟินแลนด์ไม่ใช่ประเทศที่สุขที่สุด หากวัดจากภาวะโรคซึมเศร้า ฟินแลนด์ไม่ใช่ประเทศที่สุขที่สุด แต่หากวัดจากความพึงพอใจในสภาพชีวิตของตัวเองอย่างเงียบๆ ฟินแลนด์ รวมทั้งประเทศในแถบนอร์ดิก อาจเป็นประเทศที่ดีที่สุด

ภาพ : frankmartela.com, ยูทูบ VICE News