50ปีมนุษย์เหยียบดวงจันทร์ เขาไปกันจริงใช่ไหม?
ตอบคำถามคนช่างสงสัยที่ไม่เชื่อว่ายานอพอลโล11ไปถึงดวงจันทร์จริงๆ ทีมข่าวโพสต์ทูเดย์เอ็กซ์คลูซีฟจะมาตอบคำถามกันทีละข้อ
ยานอพอลโล 11 ทะยานจากฐานยิงเมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม 1969 และเดินทางถึงดวงจันทร์เมื่อวันที่ 20 ซึ่งเป็นวันเดียวกับที่นีล อาร์มสตรอง กลายเป็นมนุษย์คนแรกที่เหยียบดวงจันทร์ จากวันนั้นถึงวันนี้ครบรอบ 50 ปีของเหตุการณ์ครั้งประวัติศาสตร์พอดี แต่มนุษย์บางคนก็ยังไม่เลิกสงสัยว่าสหรัฐส่งคนไปถึงดวงจันทร์จริงๆ หรือไม่ อ้างว่าสหรัฐต้องการเอาชนะสหภาพโซเวียตในสงครามการชิงความเป็นหนึ่งด้านอวกาศ จึง "เมค" เรื่องขึ้นมาตบตาชาวโลก
ทีมข่าวโพสต์ทูเดย์เอ็กซ์คลูซีฟจะมาตอบคำถามกันทีละข้อ
ถาม ทำไมในภาพถ่ายบนดวงจันร์จึงไม่เห็นดาวบนท้องฟ้า?
ตอบ ภาพถ่ายในช่วงกลางวันบนดวงจันทร์ แสงอาทิตย์ในอวกาศแรงพอๆ กับแสงสว่างช่วงเที่ยงของเวลากลางวันบนโลก แม้แต่ภาพถ่ายอวกาศจากสถานีอวกาศนานาชาติ (ISS) ในทุกวันนี้ ก็มองไม่ค่อยเห็นดาวเช่นกัน
ถาม ในภาพถ่ายวัตถุบนดวงจันทร์บางภาพ crosshairs อยู่ข้างหลังวัตถุ
ตอบ crosshairs หรือลายเส้นกากบาทของกล้องสำหรับช่วยโฟกัสสิ่งที่ส่องดู ถูกลบออกไปจากวัตถุที่ถ่ายภาพเพื่อให้เห็นวัตถุได้ชัดขึ้น จึงทำให้ดูเหมือนลายเส้นอยู่ข้างหลัง และทำให้บางคนเชื่อว่า crosshairs ไม่ใช่ลายเส้นในกล้อง แต่เป็นไม้กากบาทที่ปักไว้เพื่อกำหนดจุดถ่ายทำในสตูดิโอ
ถาม องศาของเงาในภาพถ่ายไม่สอดคล้องกัน น่าจะเกิดจากการใช้แสงเทียมในสตูดิโอหรือไม่?
ตอบ เงาบนดวงจันทร์มีปัจจัยหักจากแสงสะท้อน พื้นที่ไม่สม่ำเสมอ และการหักเหจากการใช้เลนส์มุมกว้าง แหล่งของแสงยังมาจากหลายแห่ง คือแสงอาทิตย์โดยตรง แสงอาทิตย์ที่สะท้อนจากโลก แสงอาทิตย์ที่ตกกระทบผิวดวงจันทร์ แสงที่กระทบตัวนักบินอวกาศและยานลูนาร์โมดูล
ถาม ทำไมจึงดูเหมือนมีแสงจากสปอตไลท์เหมือนถ่ายกันในสตูดิโอ?
ตอบ หลุมบนดวงจันทร์สะท้อนแสงคล้ายกับประกายแสงของป้ายบอกทางบนถนน หรือประกายแสงขนหยาดน้ำค้าง ทำให้ดูเรืองแสงเหมือนสตูดิโอ จึงดูเหมือนสปอตไลต์ แต่ไม่ใช่สปอตไลต์
ถาม ใครถ่ายภาพ นีล อาร์มสตรอง ตอนเหยียบพื้นดวงจันทร์?
ตอบ กล้องต่างๆ บนยานลูนาร์โมดูล หรือยานลงจอดบนดวงจันทร์เป็นผู้ถ่ายภาพเหตุการณ์สำคญดังกล่าว ทำให้ผู้ชม 600 ล้านคนที่โลกได้ชมภาพสดๆ พร้อมๆ กันโดยที่ภาพไม่ดีเลย์
ถาม ทำไมรอยเท้าของนีล อาร์มสตรองจึงชัดมากทั้งๆ ที่ไม่มีความชื้น?
ตอบ ฝุ่นดวงจันทร์มีสภาพเหมือนทรายเปียก แต่ไม่คลายตัวง่ายๆ เหมือนทรายบนผิวโลกและยังมีขอบที่คมมาก ทำให้ฝุ่นยึดเกาะติดกันเหนียวแน่นในสภาวะสุญญากาศ ไม่ใช่การ "เมค" กันเอาเองของทีมงานเพื่อแหกตาชาวโลก
ถาม ทำไมการลงจอดของยานลูนาร์โมดูลจึงไม่เกิดหลุมหรือฝุ่นคลุ้ง?
ตอบ แรงขับเคลื่อนของยานลดลงมากแล้วก่อนการลงจอด บวกกับแรงโน้มถ้วงที่เบามากของดวงจันทร์ ทำให้ไม่เกิดหลุมหรือฝุ่นคลุ้ง ส่วนที่บอกว่ายานมีน้ำหนักถึง 17 ตันแต่กลับไม่มีรอยปรากฎบนพื้นดวงจันทร์ แต่กลับมีรอยเท้าของนักบินอวกาศนั้น ก็เพราะน้ำหนักของยานบนบรรยากาศของดวงจันร์เหลือเพียง 1.2 ตัน ขาตั้งยังมีผิวหน้า 3 ฟุต จึงมีบริเวณกระจายน้ำหนักมากกว่าเท้าของนักบินอวกาศ นอกจากนี้ยังลงจอดแบบสไลด์ไปด้านข้างไม่ได้ลงทางดิ่งแรงกดจึงน้อยลง
ถาม ทำไมธงชาติสหรัฐจึงปลิวสะบัดได้ในสภาวะไม่มีอากาศ?
ตอบ ธงไม่ได้ปลิว แต่เป็นรอยยับที่เกิดขึ้นจากการดึงเอาธงออกมาจากที่เก็บ เมื่อดูภาพถ่ายต่อเนื่องจะเห็นนักบินอวกาศขยับตัว แต่ว่าธงไม่ได้ปลิวเลย
ถาม ทำไมภาพก้อนหินบนดวงจันทร์จึงมีตัวอักษร C?
ตอบ ตัวอักษร C ของภาพถ่ายหมายเลข AS16-107-17446 ไม่ใช่ตัวเลขบนพร็อพจัดฉากถ่ายทำ แต่น่าจะเกิดจากวัตถุแปลกปลอมระหว่างการอัดภาพ เช่น เส้นผมที่ตกลงไปในกระดาษอัด
ถาม การเดินทางไปดวงจันทร์จัดฉากโดยถ่ายกันที่ทะเลทรายใช่หรือไม่?
ตอบ มีผู้อ้างว่าถ่ายทำกันในห้องปลอดเสียง แต่ภาพที่ถ่ายออกมาไม่มีการย่อหรือขยายของฉากหลัง การถ่ายทำในทะเลทรายยังต้องมีไอร้อนที่คายตัวออกมาปรากฎในฟิล์ม แต่ไม่พบลักษณะดังกล่าว นอกจากนี้ ในปฏิบัติการเดินทางไปดวงจันทร์ของยานอพอลโล 15 นักบินอวกาศยังทำการทดลอง โดยทิ้งค้อนกับขนนกลงพื้น ปรากฎว่าทั้ง 2 สิ่งตกลงพื้นพร้อมกัน แสดงว่าอยู่ในภาวะสุญญากาศ
ถาม ทำไมเทปบันทึกเหตุการณ์การลงจอดจึงหายไป?
ตอบ เทปที่หายไปเป็นเทปคุณภาพสูง ต่างจากภาพการถ่ายทอดสดทางโทรทัศน์ที่คุณภาพแย่และไม่ชัด แต่มีการรับสัญญาณเทปคุณภาพสูงได้ที่ออสเตรเลีย ซึ่งเป็นมุมโลกที่รับสัญญาณจากปฏิบัติการของอพอลโล 11 ได้ดีที่สุด หลังจากค้นหากันมานานถึง 40 ปี ในปี 2006 จึงพบเทปคุณภาพสูงที่มหาวิทยาลัย Curtin University of Technology ออสเตรเลียจำนวน 100 เทป แต่ปรากฎว่าเทปถูกลบและอัดทับใหม่ ทว่า มีการพบภาพยนต์ที่ถ่ายจากหน้าจอที่ถ่ายทอดภาพการเดินบนดวงจันทร์อีกต่อหนึ่ง ซึ่งมีคุณภาพดีที่สุดเท่าที่เคยพบกันมา แต่ก็ยังไม่ใช่เทปตันฉบับอยู่ดี