สเปรย์กำจัดยุงชนิดใหม่ที่ไม่มีสารฆ่าแมลง

ยุง หนึ่งในศัตรูตัวฉกาจที่ประเทศไทยต่างคุ้นเคยโดยเฉพาะในหน้าฝน ทุกคนต่างเข้าใจดีว่าแมลงชนิดนี้มีศักยภาพเป็นพาหะในการแพร่ระบาดโรคร้ายแรง เป็นเหตุให้เราจำเป็นต้องเฝ้าระวังและกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงอย่างสม่ำเสมอ เพื่อยับยั้งต้นตอแหล่งกำเนิดโรคที่อาจจะเกิดขึ้น

 

          แนวทางในการรับมือและป้องกันยุงมีอยู่หลากหลาย ทั้งการทาครีมกันยุง, อาศัยอยู่ภายในมุ้งเพื่อป้องกันไม่ให้ยุงเข้าถึง, กำจัดแหล่งน้ำขังทั้งหลายเพื่อไม่ให้ถูกใช้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ แต่ที่ได้รับความนิยมสูงสุดคือการฉีดพ่นยาฆ่าแมลงเพื่อการกำจัดอย่างปัจจุบันทันด่วน

 

          ในด้านประสิทธิภาพนับว่าเชื่อถือได้ แต่เราต่างทราบดีว่ายาฆ่าแมลงมีผลกระทบทางสุขภาพ นั่นทำให้ในช่วงเวลาการฉีดพ่นต้องให้ประชาชนหลบอยู่ในบ้าน หรือบางครั้งก็ต้องไปอยู่ที่อื่นชั่วคราว ด้วยความกังวลว่าอาจทำให้เกิดการเจ็บป่วยจากการได้รับสารพิษแบบเฉียบพลัน

 

          ล่าสุดจึงเริ่มมีการคิดค้นสเปรย์กำจัดยุงชนิดใหม่ที่ไม่มีส่วนผสมจากยาฆ่าแมลงแต่อาศัยสารลดแรงตึงผิว

 

 

สารกำจัดยุงชนิดใหม่ที่ไม่จำเป็นต้องใช้ยาฆ่าแมลง

 

          ผลงานนี้เป็นแห่ง Kao Corporation จากญี่ปุ่น กับการคิดค้นสเปรย์กำจัดยุงชนิดใหม่ ต่างจากสารชนิดอื่นไม่จำเป็นต้องใช้สารเคมีเป็นอันตรายที่มีคุณสมบัติของยาฆ่าแมลง อาศัยเพียงสารชนิดพิเศษซึ่งมีคุณสมบัติในการลดแรงตึงผิว เท่านั้นก็มากพอที่จะทำให้ยุงบินไม่ขึ้นและถูกกำจัดในที่สุด

 

          แนวคิดนี้เริ่มจากธรรมชาติของแมลงมีคุณสมบัติไม่ชอบน้ำ โดยพื้นฐานเมื่อเกิดการเปียกจะทำให้น้ำหนักตัวมากขึ้น สำหรับแมลงจะทำให้ไม่สามารถขยับปีกบินจนร่วงลงมาในที่สุด นั่นทำให้เวลาเกิดฝนตกเราจึงไม่ค่อยพบแมลงมากนัก เพราะมีโอกาสสูงที่จะเกิดความชื้นสะสมจะทำให้พวกมันบินไม่ขึ้น

 

          แน่นอนเมื่อนี่คือจุดอ่อนแมลงหลายชนิดโดยเฉพาะยุงจึงมีมาตรการรับมือ โครงสร้างพื้นผิวทั่วร่างกายของยุงมีคุณสมบัติกันน้ำในระดับสูง เมื่อมีน้ำตกกระทบจะไหลผ่านจากร่างกายโดยไม่เกิดการเกาะติด อีกทั้งยุงยังมีสารเคลือบร่างกายที่มีลักษณะคล้ายขี้ผึ้งเพื่อป้องกันการเปียกน้ำและความชื้น ส่งผลให้การสาดน้ำแทบไม่ได้ผลกับแมลงกลุ่มนี้เลย

 

          ด้วยเหตุนี้ทีมนักวิจัยจึงได้คิดค้นสารลดแรงตึงผิวเป็นการเฉพาะที่มีคุณสมบัติดึงดูดน้ำ รูปแบบการทำงานใกล้เคียงกับผงซักฟอกหรือน้ำยาล้างเครื่องสำอาง เพื่อสร้างสารลดแรงตึงผิวที่สามารถใช้ได้ผลกับแมลงเป็นพิเศษ สามารถทำให้ยุงที่ได้รับสารนี้ไม่สามารถบินได้ แต่แทบไม่มีอันตรายสำหรับมนุษย์โดยสิ้นเชิง

 

          นอกจากทำให้บินไม่ขึ้นแล้วสารลดแรงตึงผิวนี้ยังมีคุณสมบัติเข้าไปปกคลุมร่างกาย ปิดกั้นช่องว่างขนาดเล็กตามตัวที่เรียกว่า spiracles ซึ่งทำหน้าที่ระบายอากาศและหายใจ ส่งผลให้พวกมันไม่สามารถแลกเปลี่ยนออกซิเจนจนเสียชีวิต อีกทั้งการบินไม่ได้ก็ถือเป็นการเปิดโอกาสให้ยุงเหล่านี้เป็นเหยื่อของมดหรือแมงมุมตามธรรมชาติในที่สุด

 

 

ข้อดีของสารกำจัดยุงโดยไม่ต้องพึ่งยาฆ่าแมลง

 

          เราทราบกันดีว่าผลิตภัณฑ์กำจัดยุงและแมลงหลายชนิดล้วนมีส่วนผสมจากสารเคมีกำจัดแมลง ที่ได้รับความนิยมเป็นพิเศษคือ ไพรีทรอยด์(Pyrethroids) ถูกใช้งานแพร่หลายในการกำจัดแมลงเกือบทุกชนิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีหลายรูปแบบขึ้นกับส่วนผสมและโครงสร้างทางเคมี

 

          โดยพื้นฐานแล้วไพรีทรอยด์เป็นสารที่มีคุณสมบัติเป็นพิษกับมนุษย์ต่ำหากได้รับปริมาณน้อย แต่หากได้รับในปริมาณมากอาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้, อาเจียน, เบื่ออาหาร, อ่อนเพลีย, เมื่อยล้า และอาจทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้อกระตุก ชัก จนทำให้เกิดอาการโคม่าในที่สุด

 

          นอกจากมนุษย์แล้วไพรีทรอยด์ยังสามารถเกิดผลกระทบเป็นวงกว้าง ตั้งแต่สัตว์เลี้ยงประเภทสุนัขอาจเกิดการเบื่ออาหารและไม่สบายหากได้รับปริมาณมาก  โดยเฉพาะแมวที่อาจนำไปสู่อาการติดขัดหายใจลำบาก นำไปสู่ปัญหาในระบบทางเดินหายใจ นี่ยังไม่รวมถึงการปนเปื้อนตกค้างในสิ่งแวดล้อมอีกด้วย

 

          นี่เองจึงเป็นส่วนที่สารกำจัดยุงชนิดใหม่เข้ามามีบทบาทเพราะแทบจะไม่เกิดอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตอื่น

 

          การใช้งานสารชนิดนี้จะมีผลกระทบต่อยุงที่อาศัยการบินในอากาศ แทบไม่เกิดผลกระทบในเชิงลบต่อมนุษย์ สัตว์เลี้ยงทั่วไป และสิ่งแวดล้อม แม้จะมีการได้รับผ่านผิวหนังหรือทางเดินหายใจก็ไม่เกิดผลกระทบทางสุขภาพ ถือเป็นสารที่มีความปลอดภัยสูง เหมาะสมในการนำมาทดแทนสารเคมีกำจัดแมลงที่ใช้งานอยู่ในปัจจุบัน

 

          ประโยชน์อีกข้อในการใช้งานสารชนิดนี้คือ ไม่ต้องกังวลปัญหาในด้านการดื้อยา การใช้งานยาฆ่าแมลงและสารเคมีชนิดเดียวกันต่อเนื่อง จะทำให้แมลงทุกชนิดเกิดการดื้อยาจนส่งผลกระทบน้อยลง แต่ปัญหานี้จะไม่เกิดขึ้นกับกลไกการลดแรงตึงผิวจากสารกำจัดแมลงนี้ ด้วยการยับยั้งคุณสมบัติเชิงกลในการบินไม่ใช่สิ่งที่รับมือได้ง่ายนัก

 

          นอกจากนี้ไม่ได้จำกัดแค่เพียงยุง โดยพื้นฐานแมลงบินได้เกือบทุกรูปแบบล้วนแล้วแต่มีกลไกการป้องกันน้ำแบบนี้อยู่มาก นั่นทำให้สารลดแรงตึงผิวกำจัดยุงนี้สามารถนำไปใช้กับแมลงชนิดอื่น อาจทดแทนสารเคมีกำจัดศัตรูพืชบางตัว จนสามารถนำไปใช้ในภาคการเกษตรต่อไปในอนาคต

 

          นี่จึงอาจเป็นการถือกำเนิดของสารฆ่าแมลงชนิดใหม่ที่เป็นมิตรต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกัน

 

 

 

          น่าเสียดายผลิตภัณฑ์กำจัดยุงชนิดนี้ยังอยู่ในขั้นระหว่างการพัฒนา จำเป็นต้องได้รับการศึกษาค้นคว้าอีกมากจึงสามารถนำมาใช้จริง แต่นี่ก็เป็นแนวทางการผลิตสารกำจัดแมลงอยางยั่งยืน ที่จะช่วยลดปัญหาสุขภาพและเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้คนที่ต้องประสบปัญหาจากยุงได้อีกมาก

 

 

 

          ที่มา

 

          https://www.kao.com/global/en/newsroom/news/release/2023/20230620-002/

 

          https://newatlas.com/science/surfactants-safely-take-down-mosquitoes-without-using-insecticides/

 

          https://theantx.com/pyrethroid-pyrethrin-facts/