กลุ่มประเทศ BRICS เตรียมสร้างระบบชำระเงินระหว่างประเทศ

ในช่วงท้ายของการประชุมสุดยอด BRICS ระยะเวลา 3 วันในโจฮันเนสเบิร์ก ผู้นำของกลุ่ม BRICSได้ประกาศว่าจะมอบหมายให้รัฐมนตรีคลังพิจารณาประเด็นเรื่องสกุลเงินท้องถิ่น เครื่องมือการชำระเงิน และแพลตฟอร์ม แล้วรายงานย้อนกลับไปในหนึ่งปี

หลี่ เค่อซิน อธิบดีกรมกิจการเศรษฐกิจระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศจีน กล่าวว่า สมาชิก BRICS ควรศึกษาเครื่องมือและแพลตฟอร์มการชำระเงินสำหรับความร่วมมือในสกุลเงินท้องถิ่น และส่งเสริมการชำระด้วยสกุลเงินท้องถิ่น 

ผู้นำของกลุ่ม BRICS ได้แก่ บราซิล รัสเซีย อินเดีย จีน และแอฟริกาใต้ เห็นพ้องกันที่การประชุมสุดยอดที่เมืองโจฮันเนสเบิร์ก เพื่อส่งเสริมการใช้สกุลเงินท้องถิ่นในธุรกรรมทางการค้าและการเงินมากขึ้น ในขณะที่พวกเขาพยายามที่จะเปลี่ยนจากการพึ่งพาเงินดอลลาร์สหรัฐ

รัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซีย เซอร์เกย์ ลาฟรอฟ ซึ่งเข้าร่วมการประชุมสุดยอดแทนประธานาธิบดี วลาดิมีร์ ปูติน กล่าวเมื่อวันพฤหัสบดีว่ากลุ่ม BRICS วางแผนที่จะจัดตั้งระบบการชำระเงินระหว่างประเทศทางเลือกแทนระบบเดิมคือ SWIFT

“นี่เป็นสิ่งจำเป็น … เนื่องจากเรามีปริมาณการค้าจำนวนมากและมีปริมาณการค้าที่เพิ่มขึ้นระหว่าง 5 ประเทศ (สมาชิก BRICS ในปัจจุบัน)” หลี่กล่าวในการแถลงข่าวนอกรอบการประชุมสุดยอด

“ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องมีระบบการชำระเงินที่ซับซ้อนกว่านี้... นี่ไม่ใช่แค่ความคิดของรัสเซียเท่านั้น”

Vinay Kwatra รัฐมนตรีต่างประเทศอินเดียกล่าวในการแถลงข่าวอีกฉบับหนึ่งว่าระบบการชำระเงินทางเลือกคือ “สิ่งที่มีแนวโน้มจะเป็นไปได้”

ธนาคารชั้นนำของรัสเซียหลายแห่งถูกตัดขาดจากระบบชำระเงิน SWIFT เมื่อปีที่แล้ว ภายใต้มาตรการคว่ำบาตรของชาติตะวันตกหลังจากการรุกรานยูเครนของมอสโก รัสเซียจึงสร้างทางเลือกใหม่ขึ้นมาเอง

เมื่อวันพุธที่ผ่านมา ประธานาธิบดีลุยซ์ อินาซิโอ ลูลา ดา ซิลวา ของบราซิล เรียกร้องให้มีสกุลเงินร่วมของกลุ่ม BRICS เพื่อการค้าและการลงทุนระหว่างสมาชิก

หลี่กล่าวว่ารัฐมนตรีคลังของ BRICS และผู้ว่าการธนาคารกลาง "จะศึกษาแนวคิดนี้เพิ่มเติมด้วย"  ขณะที่รัฐมนตรีต่างประเทศอินเดียกล่าวว่าผู้นำกลุ่ม BRICS "มุ่งเน้นไปที่การชำระหนี้การค้าสกุลเงินของประเทศเป็นหลัก โดยไม่ได้มีวัตถุประสงค์อื่น"

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังของแอฟริกาใต้กล่าวเมื่อวันพฤหัสบดีว่ากลุ่ม BRICS จะไม่ต้องการที่จะแทนที่ระบบการชำระเงินระหว่างประเทศรวมถึง SWIFT แต่เป็นการพิจารณาสร้างระบบที่จะเสริมสร้างการค้าในสกุลเงินท้องถิ่น แต่ก็ยังคงมีปัญหาในทางปฏิบัติอยู่ไม่น้อย เพราะต้องมีธนาคารกลางในการทำธุรกรรม ขณะที่สมาชิกอาจต้องสูญเสียความเป็นอิสระด้านนโยบายการเงินบางส่วน ซึ่งจะกระทบต่อรัฐธรรมนูญของแต่ละชาติ

สำหรับ SWIFT หรือมีชื่อเต็มว่า Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication คือระบบการสื่อสารของผู้ให้บริการสถาบันทางการเงินระหว่างประเทศ ก่อตั้งขึ้นในปี 1973 จากความร่วมมือของธนาคาร 239 แห่งจาก 15 ประเทศทั่วโลก ได้รวมตัวกันเพื่อแก้ไขเรื่องปัญหาด้านการสื่อสารระหว่างธนาคารในการส่งข้อความข้ามพรมแดน โดยมีสำนักงานใหญ่ในประเทศเบลเยียม โดยเริ่มมีการใช้งานในการส่งข้อความระหว่างธนาคารครั้งแรกในปี 1997 ปัจจุบันระบบ SWIFT มีธนาคารและสถาบันที่เป็นสมาชิกกว่า 11,000 แห่งจาก 200 ประเทศทั่วโลกตั้งแต่ ธนาคาร บริษัทบริหารสินทรัพย์ สถาบันนายหน้า ธุรกิจองค์กร นายหน้าแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ ไปจนถึงหน่วยงานรัฐบาล