พฤติกรรมเสี่ยงเกิดภูมิคุ้มกันต่ำ

โดย...พุสดี

เมื่อคนเราได้รับสิ่งแปลกปลอมเข้าร่างกายไม่ว่าจะผ่านทางกินหรือหายใจ ในบางรายอาจไม่เกิดความผิดปกติใดๆ แต่ในบางรายกลับเกิดความผิดปกติ นั่นเพราะร่างกายมีความต้านทานไม่สูงพอจะกำจัดสิ่งแปลกปลอมที่เข้าไปในร่างกาย

นพ.ไพศิษฐ์ ตระกูลก้องสมุท แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการและเวชศาสตร์ชะลอวัยโรงพยาบาลสมิติเวช สุขุมวิท กล่าวว่า มนุษย์เรามีภูมิคุ้มกันอยู่ในร่างกาย ทำหน้าที่ป้องกันไม่ให้เชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ร่างกาย แต่ด้วยสภาพอากาศที่ผันผวน บางครั้งทำให้เกิดสภาวะภูมิคุ้มกันต่ำ เห็นได้จากบางคนมีอาการคัดจมูกทุกๆ เช้าหลังตื่นนอน หรือบางคนคัดจมูกจนถึงขั้นจามไม่หยุดเมื่ออากาศชื้นหรือเย็นขึ้น สิ่งบ่งชี้เหล่านี้ล้วนเป็นอาการเบื้องต้นของภูมิคุ้มกันต่ำ หากปล่อยให้ลุกลามอาจเกิดอาการหวัดเรื้อรัง หรือร้ายแรงถึงขั้นโรคมะเร็ง เพื่อป้องกันตัวเองให้ห่างจากสภาวะดังกล่าว เราสามารถดูแลตัวเองโดยหลีกเลี่ยงปัจจัยเหล่านี้

1.ความเครียดสะสม ทำให้ประสิทธิภาพการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายเกือบทั้งหมดลดลง เช่น ลดประสิทธิภาพการทำงานของเม็ดเลือดขาวในการกำจัดเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอม เม็ดเลือดขาวถูกสร้างลดลง

2.โภชนาการที่ไม่ดี ติดนิสัยกินหวานมากเกินไป ชอบกินอาหารแปรรูป อาหารที่เสี่ยงเจือปนโลหะหนักและยาฆ่าแมลง ควรเลือกอาหารที่ดีต่อระบบภูมิคุ้มกัน ได้แก่ โปรตีนจากไข่ขาว ปลา กระเทียม หัวหอม ผักผลไม้สีส้มเหลือง ผักใบเขียว ธัญพืช รวมถึงสมุนไพรไทยอย่าง พลูคาว 

3.ขาดวิตามินดี แม้ประเทศไทยจะอยู่ในเขตร้อนที่มีแสงแดดธรรมชาติเพียงพอ แต่กิจกรรมส่วนใหญ่ของคนเมืองทั้งทำงานหรือออกกำลังกายก็อยู่แต่ในตัวอาคาร ทางที่ดีแนะนำตรวจเช็กระดับวิตามินดีและรับประทานเสริม ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

4.นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ การทำงานของระบบประสาทและระบบภูมิคุ้มกันทำงานเชื่อมโยงสื่อสารซึ่งกันและกัน เมื่อพักผ่อนน้อยทำให้เม็ดเลือดขาวชนิดทีเซลล์ลดลง และเพิ่มการอักเสบเรื้อรังในร่างกาย เราควรนอนให้ได้วันละ 6-8 ชั่วโมง

5.ไม่ออกกำลังกายเลย หรือออกกำลังกายหนักหน่วงเกินไป ส่งผลเสียต่อระบบภูมิคุ้มกันได้ เราควรเดินทางสายกลาง การออกกำลังกายที่สม่ำเสมอช่วยเพิ่มการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน เราควรออกกำลังกายแบบแอโรบิก เช่น เดินเร็ว ปั่นจักรยาน ให้ได้อย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์

6.บุหรี่และแอลกอฮอล์ เพราะสารในบุหรี่และแอลกอฮอล์จะเพิ่มการอักเสบเรื้อรังกับร่างกาย ส่งผลให้ภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานลดลง