มรกต...ยอดแห่งอัญมณีสีเขียว

โดย...สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแหงชาติ (องค์การมหาชน)

สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแหงชาติ (องค์การมหาชน)

อัญมณีที่ได้รับความนิยมสูงสุดชนิดหนึ่งที่ทุกคนไม่อาจปฏิเสธได้เลย นั่นคือ อัญมณีสีเขียวเข้มที่เรียกกันว่า “มรกต”

เรารู้ว่าอัญมณีที่เรียกว่ามรกตนั้นถูกขุดขึ้นมาจากเหมือง Sikeit ในอียิปต์โบราณ ระหว่างรัชสมัยของกษัตริย์ตุตันคาเมน (1336-1327 ปี ก่อนคริสตกาล) ซึ่งบางส่วนได้ถูกฝังไปพร้อมกับฟาโรห์พระองค์นี้ และอีก 1,200 ปีต่อมา พระนางคลีโอพัตราจึงได้โปรดเปลี่ยนชื่อเหมืองมรกตนี้ตามพระนามของพระองค์

อย่างไรก็ตาม มรกตกลับเป็นที่รู้จักของประชาชนทั่วโลกอย่างแพร่หลายในช่วงกลางศตวรรษที่ 15 ชาวแอฟริกา ยุโรป และเอเชีย ได้ค้นพบอัญมณีสีเขียวเข้มจากดินแดนของชาวมูโซ เมื่อกองกำลังกองกิสตาดอร์บุกอเมริกาใต้ โดยเฉพาะในดินแดงซึ่งปัจจุบันเป็นที่ตั้งของประเทศโคลัมเบีย

แม้ในประเทศอียิปต์จะเป็นแห่งมรกตแห่งแรกที่มนุษยชาติรู้จัก แต่โคลัมเบีย บราซิล แซมเบีย และอัฟกานิสถาน กลับเป็นพื้นที่ซึ่งมีสภาพทางธรณีวิทยาที่เอื้อต่อการกำเนิดมรกตที่สมบูรณ์แบบทั้งในเรื่องของสีและความโปร่งใส ซึ่งดินแดนที่มีชื่อเสียงเรื่องมรกตโคลัมเบียมากที่สุด มีชื่อว่า “เขตมูโซ” ซึ่งตั้งชื่อตามชนเผ่าพื้นเมืองที่เคยอาศัยอยู่ในเขตนี้ พื้นที่ดังกล่าวมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมล้อมรอบด้วยเชิงเขาแอนดีสตะวันออกที่ปกคลุมด้วยป่าไม้

เขตมูโซเป็นที่ตั้งของเหมืองมรกตหลายแห่ง โดยเหมือง Muzo, Coscuea และ La Pita ถือว่ามีความสำคัญมากที่สุด และทั้งหมดตั้งอยู่ในโบยากาตะวันออก ส่วนเหมือง Chivor นั้นตั้งอยู่ในโบยากาตะวันตก ห่างจากกรุงโบโกตาซึ่งเป็นเมืองหลวงไปทางทะวันตกเฉียงเหนือราว 90-100 กิโลเมตร มรกตที่ได้จากเหมืองแต่ละแห่งจะมีสีสันแตกต่างกันเล็กน้อย บางแห่งก็มีโทนเขียวแกมเหลือง หรือบางแห่งก็ออกโทนเขียวแกมน้ำเงิน

อะไรที่ทำให้มรกตมูโซมีเสน่ห์เหนือมรกตอื่นๆ นั่นก็มาจากองค์ประกอบทางเคมีที่อยู่ในมรกตจากแหล่งนี้ Ringsrud ได้ระบุว่าสาเหตุนั้นมาจากแร่ธาตุประมาณเล็กน้อยในโครงสร้างผลึกที่ก่อให้เกิดแสงเรืองสีแดงภายในซึ่งมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ซึ่งการเรืองแสงสีแดงนี้ทำให้เรามองเห็น มรกตเป็น “สีเขียวสด” (Vibrant Green)

มรกตโคลัมเบียถือได้ว่ามีมูลค่าสูงสุด ส่วนมรกตจากแซมเบียและอัฟกานิสถานก็ได้รับความนิยมตามกันมาติดๆ ด้วยการได้รับการประเมินคุณภาพในระดับที่ใกล้เคียงกันมาก และด้วยประวัติศาสตร์และชื่อเสียงที่สั่งสมมาของภูมิภาคนี้ การได้ชื่อว่าเป็นมรกต “โคลัมเบีย” จึงช่วยเพิ่มมูลค่าให้เหนือกว่ามรกตจากที่อื่นๆ อย่างไรก็ตามมรกตโคลัมเบียก็ยังมีคุณภาพที่แตกต่างกันไปในเรื่องของสีสันนเช่นเดียวกับในแหล่งอื่นๆ เช่นกัน ดังนั้นมรกตแต่ละเม็ดจึงจำเป็นต้องได้รับการตรวจสอบเสมอไม่ว่ามาจากแหล่งใด