ซ้าย ขวา ซ้าย

โดย...ตุลย์ เล็กอุทัย

ใครเอ่ยเป็นคนกำหนดว่าประเทศไหนจะขับรถพวงมาลัยซ้าย ประเทศไหนจะขับพวงมาลัยขวา ที่มาต้องย้อนไปร่วม 200 กว่าปีที่แล้ว เนื่องจากอังกฤษเป็นประเทศแรกที่เริ่มขับรถยนต์ชิดด้านซ้าย และยุคดังกล่าวยังเป็นยุคอาณานิคมกำลังต้องการเอกราช

หลังจากอเมริกาได้ต่อสู้จนได้รับเอกราชจากอังกฤษเรียบร้อย จึงต้องการแสดงการต่อต้านและไม่เดินตามรอยที่อังกฤษปฏิบัติกัน คือ เลือกขับรถชิดด้านขวามือ หลังจากนั้นไม่นานประเทศอื่นๆ ในยุโรปที่ต่อต้านอังกฤษ ก็ทำตามอเมริกาด้วยการหันมาขับรถชิดด้านขวามือจนกระทั่งปัจจุบัน

เพื่อความเข้าใจที่ตรงกัน มีศัพท์ 4 คำ ที่ควรทราบก่อนอ่านต่อไป ได้แก่ ศัพท์สากลที่ใช้เรียกรูปแบบการจราจร คือ การจราจรชิดด้านซ้ายมือ Left Hand Traffic (LHT) และการจราจรชิดด้านขวามือ Right Hand Traffic (RHT) ซึ่งจะตรงกันข้ามกับที่เราคุ้นเคยเวลาซื้อรถยนต์ เนื่องจากนิยมใช้ในหมู่ผู้ผลิตรถยนต์ ได้แก่ รถพวงมาลัยซ้าย Left Hand Drive (LHD) และรถพวงมาลัยขวา Right Hand Drive (RHD) เพื่ออิงตามความหมายรูปแบบการจราจร จึงขออ้างอิงเป็นการจราจรชิดด้านซ้ายมือ กับการจราจรชิดด้านขวามือ

 

ปัจจุบันประชากรของโลกราว 66.1% อาศัยอยู่ในประเทศที่ขับรถชิดด้านซ้าย และอีก 39.1% อาศัยอยู่ในประเทศที่ขับรถชิดด้านขวา

ตัวอย่างประเทศที่ขับรถชิดด้านขวา

อเมริกา แคนาดา เม็กซิโก อาร์เจนตินา บราซิล

ชิลี จาเมกา ฝรั่งเศส เยอรมนี อิตาลี

เนเธอร์แลนด์ สวิตเซอร์แลนด์ เบลเยียม ซาอุดีอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์

โมร็อกโก รัสเซีย จีน มองโกเลีย เกาหลีใต้

ยูเครน สเปน โปรตุเกส เวียดนาม ลาว

พม่า มาดากัสการ์ ไนจีเรีย ลักเซมเบิร์ก สวีเดน

นอร์เวย์ เดนมาร์ก ฟินแลนด์ ฟิลิปปินส์ แอลจีเรีย

ลิเบีย ซูดาน ตูนิเซีย ตุรกี อิรัก

อิหร่าน โรมาเนีย ฮังการี คาซัคสถาน

 

ประเทศไทยเป็นหนึ่งในไม่กี่ประเทศที่อยู่นอกเครือจักรภพ (ร่วมกับประเทศญี่ปุ่น) ที่จะขับรถชิดด้านซ้าย เป็นกรณีที่ไม่ปกติเท่าไหร่ที่ประเทศขับรถชิดด้านซ้าย LHT (Left Hand Traffic) ที่ถูกล้อมรอบเกือบทั้งหมดจากเพื่อนบ้านที่ขับรถชิดด้านขวา RHT (Right Hand Traffic) สาเหตุมาจากที่ประเทศไทยมีความสัมพันธ์ทางการทูตกับสหราชอาณาจักรมาตั้งแต่ ค.ศ. 1826 (พ.ศ. 2369) ที่อังกฤษใช้ประเทศไทยเป็นทางลัดติดต่อค้าขายกับประเทศอินเดีย ไทยมีพรมแดนติดกับทั้งพม่า ลาว และกัมพูชา ซึ่งทั้งหมดขับรถชิดด้านขวา

ตัวอย่างประเทศที่ขับรถชิดด้านซ้าย

อังกฤษ สกอตแลนด์ ไอร์แลนด์ ญี่ปุ่น อินเดีย

อินโดนีเซีย ไทย มาเลเซีย สิงคโปร์ ออสเตรเลีย

นิวซีแลนด์ แอฟริกาใต้ บังกลาเทศ ศรีลังกา บอตสวานา

ซิมบับเว โมซัมบิก สวาซิแลนด์ ปากีสถาน เคนยา

แทนซาเนีย ฮ่องกง

 

การวิจัยใน ค.ศ. 1969 โดย J.J.Leeming แสดงให้เห็นว่าประเทศที่ขับรถชิดด้านซ้ายมีอุบัติเหตุที่ต่ำกว่าประเทศที่ขับรถชิดด้านขวา แม้ภายหลังเขาจะยอมรับว่า ข้อมูลจากประเทศที่ขับรถชิดฝั่งซ้ายมีเพียงส่วนน้อยเท่านั้น และเขาก็ระมัดระวังที่จะไม่อ้างว่าผลวิจัยของเขาพิสูจน์ให้เห็นถึงความแตกต่างดังกล่าว

ยังมีข้อสันนิษฐานที่รอการพิสูจน์ต่อไปที่ว่า คนส่วนมากมีประสาทตาขวาที่โดดเด่นกว่าตาซ้าย ในการจราจรชิดด้านซ้าย ตาขวาส่วนใหญ่มีประสิทธิภาพสูงกว่าที่ใช้ในการตรวจสอบการเคลื่อนไหวที่กำลังจะมาถึงจากกระจกมองข้างคนขับ ส่วนการจราจรชิดด้านขวามือ ตาซ้ายจะมีประสิทธิภาพน้อยกว่า

ผ่าหมาก เมาแล้วขับ ง่วงแล้วฝืน แถมไฟแดง ตามน้ำไฟเขียว และความประมาทอีกสารพัดที่ว่า คงไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยทะเบียนมีเลขมงคลกี่ตัว หรือสีของรถถูกโฉลกกับเจ้าของหรือไม่ แต่ความระมัดระวัง เคารพกฎจราจร มีน้ำใจ ให้ทาง ถ้อยทีถ้อยอาศัยแบบคนไทยนั่นแหละปลอดภัยที่สุด