ยิงธนู กีฬาคนใจเด็ด

โดย...วันพรรษา อภิรัฐนานนท์ ภาพ เอพี

มิตรสหายท่านหนึ่งกำลังคลั่งไคล้กีฬายิงธนู จึงขอนำเรื่องมาฝากกัน ธนูเป็นกีฬาที่ท้าทายความแม่น เป็นการเผชิญหน้ากับคู่ต่อสู้คือตัวเอง คนยิงธนูที่ต้องมีสมาธิจดจ่อในสิ่งที่ทำ ไม่วอกแวก ไม่ฟุ้งไม่ซ่าน ไม่ถูกกดบีบด้วยแรงกดดัน ได้ความสนุกและความนิ่งจากการยิงธนูแล้ว ยังได้ของแถมเป็นการฝึกฝนกล้ามเนื้อที่สวยงามแข็งแรง

บรรจงศักดิ์ คลื่นสุวรรณ จากสมาคมกีฬายิงธนูแห่งประเทศไทย เล่าว่า ธนูที่เก่าแก่ที่สุดในโลกคือภาพวาดธนูที่อยู่บนผนังถ้ำ Valltorta Gorge ในประเทศสเปน อายุเก่าแก่ไม่ต่ำกว่า 1 แสนปี นั่นหมายความว่า การประดิษฐ์คันธนูและลูกศรเกิดขึ้นตั้งแต่ก่อนยุคประวัติศาสตร์ หรือเมื่อย้อนกลับไปถึงสมัย 3,500 ปีก่อน ค.ศ. อียิปต์โบราณก็มีการใช้ธนูแล้ว ขนาดความยาวเท่ากับตัวผู้ยิง ลูกศรยาว 2.5 ฟุต หัวลูกศรทำด้วยหินแกร่ง ใช้ในการล่าสัตว์และการศึก

เมื่อ 1,800 ปีก่อน ค.ศ. ชาวแอสซีเรียนปฏิวัติรูปแบบคันธนู แทนที่จะใช้ไม้ชิ้นเดียวก็เปลี่ยนเป็นทำจากวัสดุหลายชนิด และสร้างคันธนูให้โค้งกลับ (Recurved Shape) ทำให้เพิ่มแรงยิงได้มาก ขนาดคันธนูสั้นลง ธนูถูกกำหนดให้เป็นกีฬาในโอลิมปิกปี 1900 แต่ถูกถอดออกไป จนปี 1966 จึงกลับมาในโอลิมปิกอีกครั้ง

 

มือใหม่จะเริ่มอย่างไร คงต้องเริ่มจากประเภทธนูก่อน ธนูมี 3 ประเภท คือ Recurve, Compound และ Traditional แต่หากแบ่งตามแง่ของกายภาพน่าจะแบ่งธนูออกได้เป็น 2 ประเภท คือ แบบที่อาศัยพลังงานซึ่งสะสมอยู่ในปีกธนู (Limb) ส่งไปยังลูกธนู ให้ลูกธนูวิ่งไปยังเป้าหมาย และอีกประเภทหนึ่งที่ใช้พลังงานจากรอกทดแรงเป็นตัวส่งลูกธนู

สำหรับธนูที่อาศัยพลังงาน ซึ่งสะสมใน Limb เพื่อส่งให้ลูกธนูวิ่งไปยังเป้าหมายยังสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ ธนูแบบดั้งเดิม (Traditional Archery) และธนูสมัยใหม่ (Modern Archery)

ความแตกต่างของธนูทั้งสองชนิดนี้ คือ Traditional Archery เป็นธนูที่ยิงโดยใช้ทักษะของนักธนูมากที่สุด ไม่มีอุปกรณ์ช่วยในการยิงใดๆ ทั้งสิ้น ขณะที่ Modern Archery จะมีอุปกรณ์ช่วยยิง ทำให้ยิงได้แม่นยำขึ้น เช่น ศูนย์เล็ง อุปกรณ์ถ่วงน้ำหนักเพื่อให้เกิดความสมดุล (Stabilizer) รวมถึงอุปกรณ์ช่วยลดแรงสั่นสะเทือนต่างๆ

การฝึกหัด เริ่มจากการอบอุ่นร่างกายอย่างน้อย 15 นาที เพื่อให้กล้ามเนื้อเส้นสายได้เตรียมพร้อมออกแรง จุดยืนถึงเป้าแต่ละเพศไม่เหมืนกัน ผู้ชายอยู่ที่ 90 เมตร ผู้หญิงอยู่ที่ 70 เมตร โดยมีวิธีการยิงดังนี้

1.การยืน ยืนคร่อมเส้นยิง โดยให้เท้าแยกห่างกัน 1 ฟุต น้ำหนักตัวอยู่กึ่งกลางเท้าทั้งสอง หันไหล่ด้านที่คันธนูเข้าหาเป้า

2.การเสียบลูกธนู เสียบลูกธนูที่จุดเสียบลูกธนูบนสาย ให้ห่างลูกธนูต่างสี ตั้งฉากกับสายธนูพร้อมกับลูกธนูกับที่พาด

3.การเกี่ยวสายธนู ใช้มือขวาเกี่ยวสายธนู โดยใช้นิ้วชี้เกี่ยวสายธนูอยู่ด้านบนของลูกธนู ให้นิ้วกลางและนิ้วนางเกี่ยวสายธนูอยู่ด้านล่างของลูกธนู โดยใช้ข้อแรกของนิ้ว

 

4.การเล็ง การเล็งโดยไม่ใช้ศูนย์ ในขณะที่น้าวสายมาถึงจุดน้าวแล้วให้ใช้มือซ้ายที่ถือคันธนูชี้ไปทางทิศที่ต้องการจะยิง ให้แขนตั้งฉากกับลำตัวตลอดเวลา จะเล็งสูงให้เอียงสะเอวขึ้น จะเล็งต่ำให้เอียงสะเอวลง ส่วนการเล็งโดยใช้ศูนย์ ให้แนวสายตาขวาผ่านสายธนูที่ดึงมาที่จุดน้าว ผ่านศูนย์ที่คันธนู และให้ศูนย์ชี้อยู่ที่จุดบนเป้าที่ต้องการยิง

5.การน้าวสาย ยกคันธนูให้ตั้งฉากกับพื้น มือซ้ายจับคันธนูดันไปทางเป้าพร้อมกับน้าวสายธนูด้วยมือขวาจนถึงจุดน้าว

6.การจับคันธนู ในกรณีที่เป็นคนถนัดขวาหรือตาเล็งเป็นตาขวา ให้จับที่มือจับบนคันธนูด้วยมือซ้าย โดยให้แหล่งธนูอยู่ด้านซ้าย

7.การยิง เมื่อเล็งไปยังตำแหน่งบนเป้าที่ต้องการแล้วให้คลายนิ้วทั้งสามที่น้าวสายธนูอยู่โดยไม่ขยับส่วนอื่นๆ ของร่างกายเลย

8.การคงสภาพท่ายิง เมื่อปล่อยลูกธนูออกไปแล้ว ให้ยืนนิ่งอยู่ในท่าเดิมเล็งอยู่ที่เป้า จนกระทั่งลูกกระทบเป้า

หากขาดความระมัดระวังก็สร้างอันตราย กฎแห่งความปลอดภัยจึงเป็นสิ่งนักธนูทุกคนต้องยึดถืออย่างเคร่งครัด เช่น ไม่พึงนึกว่าตัวเองเป็นโรบินฮู้ด นำแอปเปิ้ลไปวางไว้บนศีรษะใครเป็นเป้าซ้อมยิง เอาเป็นว่ากีฬานี้มีระเบียบยิบย่อยมากมายนับไม่ถ้วน แต่ก็คุ้มค่าที่จะท่องและทำตาม เพราะนี่คือกีฬาที่มีวิวัฒนาการคู่มนุษยชาติมาอย่างยาวนานที่สุดก็ว่าได้

ขอบคุณข้อมูล : สมาคมกีฬายิงธนูแห่งประเทศไทย และ Thailand Outdoor Archery Club