มหา’ลัยเที่ยวได้ บางเขน - กำแพงแสน

โดย...กาญจน์ อายุ ภาพ... กาญจน์ อายุ, มก.

เรื่องของเรื่องมันเกิดขึ้นหลังจากทราบว่า มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มก.) ผลิตงานวิจัยมากกว่า 100 ชิ้น/ปี มีสถานีวิจัย 20 แห่งทั่วไทย ซึ่งน่าสนใจมากในแง่วิชาการ แต่ดูไกลตัวเหลือเกินสำหรับคนทั่วไป มก. จึงพยายามวางโพสิชั่นนิ่งใหม่โดยการเปลี่ยนแหล่งเรียนรู้ให้เป็น “แหล่งท่องเที่ยว” อย่างต้นปีที่ผ่านมา คนแห่ไปถ่ายรูปดอกชมพูพันธุ์ทิพย์ที่วิทยาเขตกำแพงแสน ซึ่งเบื้องหลังของดอกไม้เหล่านั้นก็คือส่วนหนึ่งของงานวิจัย หรือของฝากจากปากช่องอย่างข้าวโพดหวานไร่สุวรรณ ก็เป็นผลิตผลจากศูนย์วิจัยข้าวโพดฯ ทั้งยังช่างเหมาะกับช่วงนี้ที่ว่าที่เฟรชชี่กำลังรอลุ้นผลสอบแอดมิชชั่น จึงอยากเปลี่ยนโหมดชวนไปเข้ามหาวิทยาลัยในฐานะนักท่องเที่ยว

สวนเกษตรกลางกรุง

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน มีแหล่งเรียนรู้ 12 แห่ง จาก 9 คณะวิชา เป็นที่รู้จักในฐานะแหล่งเรียนรู้ตามชื่อทำให้คนเข้าใจว่าเป็นสถานที่ราชการที่ต้องทำหนังสืออนุญาต ยุ่งยากหลายขั้นตอน และต้อนรับเพียงกลุ่มนักเรียนนักศึกษาเข้ามาดูงานเท่านั้น ซึ่งแท้จริงเปิดให้คนทั่วไปและไม่ต้องทำจดหมายใดๆ เลย

ใต้ต้นชมพูพันธุ์ทิพย์

 

รศ.ดร.สิรี ชัยเสรี รักษาการแทนรองอธิการบดีฝ่ายวิจัย แนะนำ 4 แหล่งเรียนรู้ที่เป็นจุดเน้น ได้แก่ พิพิธภัณฑ์มด คณะวนศาสตร์ แห่งแรกและแห่งเดียวในโลกที่ได้รวบรวมงานวิจัยเกี่ยวกับมดในทุกๆ ด้าน นับเป็นพิพิธภัณฑ์ที่น่าทึ่ง เพราะทั่วโลกมีมดมากกว่า 2 หมื่นชนิด เฉพาะในประเทศเทศมีกว่า 1,000 ชนิด แต่ทางพิพิธภัณฑ์นำโดย รศ.ดร.เดชา วิวัฒนวิทยา ผู้เชี่ยวชาญด้านมด สามารถรวบรวม แยกประเภท และอธิบายโลกของมดได้อย่างเป็นระบบ เป็นข้อมูลที่ได้มาจากความอดทนของนักวิจัยอย่างแท้จริง

พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยาประมง คณะประมง เกี่ยวกับวิถีชีวิตไทยกับสายน้ำ และสายพันธุ์ปลาหาปลาในประเทศไทย พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา กรุงรัตนโกสินทร์ มีเป้าหมายให้คนทั่วไปเข้าใจศาสตร์ป่าไม้ตั้งแต่ยอดเขาสู่เมืองใหญ่ เรื่องราวของพืชและสัตว์ที่มีเคยพบในกรุงเทพมหานคร พืชหายาก และตู้จำลองสภาพธรรมชาติตั้งแต่ป่าในพื้นที่ลุ่มต่ำไปจนถึงที่ราบสูงโดยได้ร้อยเรื่องราวจากชั้นล่างขึ้นชั้นบนตามลักษณะป่าที่จัดแสดง

นักเรียนทัศนศึกษาโลกแมลง

 

แห่งสุดท้ายคือ พิพิธภัณฑ์เพื่อการเรียนรู้แบบมีปฏิสัมพันธ์ทางสัตวแพทย์ (Nature of Parasite) ชื่อพิพิธภัณฑ์ประหนึ่งชื่อวิทยาศาสตร์ อธิบายง่ายๆ คือ การจัดแสดงด้านสัตวแพทย์ในรูปแบบของเกมส์ โดยให้เด็กๆ สวมบทเป็นคนดูแลสัตว์เลี้ยงเพื่อเรียนรู้เรื่องราวของสัตว์อย่างสมจริง

นอกจากนี้ ยังมีพิพิธภัณฑ์และอุทยานแมลง 60 ปี สถาปัตย์เกษตรรักษ์โลก ศูนย์ความหลากหลายทางชีวภาพพันธุ์ไก่และอุทยานไก่ มีเล้าไก่และร้านขายไข่ไก่ในมหาวิทยาลัย พิพิธภัณฑ์องค์ความรู้ทางพฤกษศาสตร์ พิพิธภัณฑ์สัตววิทยา ศูนย์การศึกษาเชิงหรรษา ศูนย์พัฒนาภาษาด้วยตนเองเพื่อสนับสนุนการเรียนรู้เพื่อการศึกษาภาษาต่างประเทศ และแหล่งเรียนรู้ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีวิศวกรรม

โครงกระดูกสัตว์น้ำ

 

ฟาร์มริมเมือง

มก.วิทยาเขตกำแพงแสน จัดโครงการเที่ยวไม่ไกล ไปกำแพงแสน ชูจุดเด่นดอกชมพูพันธุ์ทิพย์ คาวบอยแลนด์ อุทยานแมลง มหาวิทยาลัยชาวนา สวนไม้ผลเขตร้อน และร้านสเต๊กเนื้อชื่อดัง ซึ่งค่อนข้างประสบความสำเร็จเพราะนอกจากจะมีคณะศึกษาดูงานมาหาความรู้แล้ว ยังมีนักท่องเที่ยวประเภทครอบครัวเดินทางไปเที่ยว ไปกิน โดยมหาวิทยาลัยมีรถรางพร้อมผู้บรรยายให้บริการเต็มรูปแบบ

สิ่งที่พลาดไม่ได้คือ อุทยานแมลงเฉลิมพระเกียรติฯ เป็นโดมขนาดใหญ่ปลูกต้นไม้และเลี้ยงแมลงตามระบบนิเวศ เต็มไปด้วยผีเสื้อหลายสายพันธุ์ที่บินว่อนเป็นอิสระ ผู้ชมสามารถเดินชมได้ตามอัธยาศัยซึ่งน่าจะถูกใจเด็กเมืองที่อาจจะไม่เคยเห็นไม่รู้จักแมลงปีกสวยเหล่านี้แล้ว จากนั้นไปหาข้อมูลในอาคารนิทรรศการที่ได้เก็บรวบรวมแมลงสตัฟฟ์จำนวนนับไม่ถ้วน และคาวบอยแลนด์ หรือฟาร์มโคเนื้อแบบครบวงจร ซึ่งกระบวนการเลี้ยงมีความพิถีพิถันไม่ต่างจากเนื้อวากิวของญี่ปุ่น พร้อมทั้งร้านสเต๊ก Texas Steak KU.Beef Restuarant ที่ขึ้นชื่อเรื่องความนุ่มอร่อยไม่แพ้สเต๊กทางอีสาน

ผีเสื้อภายในอุทยานแมลงฯ

 

ศูนย์การเรียนรู้ทั้งหมดในกำแพงแสนมีถึง 20 แห่ง ทั้งด้านชลประทาน ปศุสัตว์ ไม้ผล ข้าว สมุนไพร รวมถึงโรงเรียนสอนเป็นเกษตรกรและชาวนาโดยเน้นการปฏิบัติจริงในพื้นที่เพาะปลูกจริง นอกจากนี้ในพื้นที่สถานีวิจัยประมงกำแพงแสนยังเป็นแหล่งดูนกน้ำ เช่น นกเป็ดน้ำ นกกระยาง และนกอพยพต่างๆ ที่ผลัดเปลี่ยนมาสร้างสีสันให้แหล่งน้ำทุกฤดู

มก.มีในกรุงเทพฯ และ 3 วิทยาเขต โดยแต่ละพื้นที่มีจุดเด่นต่างกัน บางเขน เน้นพิพิธภัณฑ์และศูนย์การเรียนรู้ กำแพงแสน เน้นฟาร์มปศุสัตว์และแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรแบบครบวงจร สกลนคร เน้นเรื่องอุทยานบัวที่ใหญ่ที่สุดในโลกและป่าเต็งรังพื้นที่กว่าพันไร่กลางมหาวิทยาลัย และศรีราชา เน้นด้านทรัพยากรทางทะเล ทั้งหมดนี้ยังไม่รวมสถานีวิจัยอีก 20 แห่งทั่วประเทศไทย ซึ่งจะนำเสนอความน่าสนใจของศูนย์วิจัยอีกครั้งในหนต่อไป

เข้าใจว่าแค่ได้ยินคำว่าศูนย์การเรียนรู้ศูนย์วิจัย หรือพิพิธภัณฑ์อะไรก็แล้วแต่ คงรู้สึกน่าเบื่อและไม่มีแรงบันดาลใจ แต่อยากให้เปิดใจมองข้ามชื่อทางการเหล่านี้ไป เพราะไม่อยากให้เสียโอกาสได้รับความรู้ดีๆที่ซ่อนอยู่ในรั้วมหาวิทยาลัย อย่างใครจะไปเชื่อว่าบางเขนมีฟาร์มไก่ มีร้านสเต๊กคุณภาพดีราคาประหยัด และมีพิพิธภัณฑ์มดแห่งเดียวในโลก หรือที่กำแพงแสน มีฟาร์มโคเนื้อ มีแปลงข้าว มีประมง และความรู้ด้านเกษตรกรรมทุกด้านแจกฟรี

เด็กๆ สำรวจธรรมชาติ

 

ชั้นเก็บรวบรวมแมลงสตัฟฟ์หลายชนิด

 

พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยาประมง