The Three Musketeers นานแค่ไหนไม่เคยถูกลืม
ในหนึ่งชีวิต เราน่าจะเคยสัมผัส “สามทหารเสือ” ไม่ในรูปแบบใดก็รูปแบบหนึ่ง
โดย...เพ็ญแข สร้อยทอง
ในหนึ่งชีวิต เราน่าจะเคยสัมผัส “สามทหารเสือ” (Les Trois Mousquetaires หรือ The Three Musketeers ในภาษาฝรั่งเศสและอังกฤษ) ไม่ในรูปแบบใดก็รูปแบบหนึ่ง
หนึ่งในวรรณกรรมอมตะและนวนิยายอิงประวัติศาสตร์ที่ดีที่สุดเรื่องหนึ่งของโลก The Three Musketeers ผลงานของ อเล็กซองดร์ ดูมาส์ แรกตีพิมพ์เป็นภาษาฝรั่งเศส ลงเป็นตอนๆ ในนิตยสารเมื่อปี 1844
หนังสือนำเสนอเหตุการณ์ในรัชสมัยของพระเจ้าหลุยส์ที่ 13 ซึ่งมี คาร์ดินาล วิเชลิว เป็นผู้นำทางศาสนา และผู้กุมอำนาจสูงสุด เรื่องราวเริ่มต้นที่นักดาบหนุ่มชื่อ ดาตาญัง จากเมืองกัสกอญ ผู้มุ่งหน้ามาปารีสด้วยมุ่งหวังจะเป็นทหารองครักษ์ของกษัตริย์ฝรั่งเศส นั่นนำพาให้เขาได้รู้จักกับ “สามทหารเสือ” คือ เอธอส, ปอร์ธอส และอารามิส ก่อนจะกลายเป็นพี่น้องร่วมสาบาน ซึ่งร่วมผจญภัยไปด้วยกัน เป็นเหล่าทหารเสือที่มีคำขวัญว่า “All for one and one for all.”
ภาคต่อของสามทหารเสือ ตามมาอีก 2 เรื่องคือ Twenty Years After และ Ten Years Later โดยดาตาญังยังคงเป็นตัวเอก และมีบุคคลที่มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์ปรากฏในเรื่องด้วย
สำหรับ อเล็กซองดร์ ดูมาส์ (ชื่อเดิมของเขาคือ Dumas Davy de la Pailleterie) เกิดในวันนี้ (24 ก.ค.) เมื่อปี 1802 ที่เมืองเอ็น และเสียชีวิตในวันที่ 5 ธ.ค. 1870 ที่ปุย ประเทศฝรั่งเศส ปู่ของเขาเป็นขุนนาง และพ่อเป็นทหารยศนายพล ขณะที่ย่าเป็นทาสผิวสี หลังจากผู้เป็นพ่อจากไป ครอบครัวของเขาก็มีความเป็นอยู่ที่ลำบาก
อเล็กซองดร์ ดูมาส์ สนใจเรื่องการเขียนและการอ่านมาตั้งแต่เด็ก เขาเป็นนักเรียนที่ไม่โดดเด่น แต่มีพรสวรรค์เรื่องการคัดลายมือ นั่นทำให้เขาได้งานเป็นเลขาของท่านดยุคในปารีส ที่นั่นเขาได้สัมผัสกับโลกของปัญญาชน ในช่วง 1820-1830 ขณะที่งานเขียนแนว “โรแมนติก” กำลังแผ่หลายในฝรั่งเศส แต่ส่วนตัวนั้น เขานิยมในสไตล์ของ เชกสเปียร์ และ เซอร์วอลเตอร์ สก็อตต์
เขาเริ่มเป็นที่รู้จักในฐานะนักเขียนด้วย Henry III and His Court (1829) ต่อมา The Three Musketeers, The Count of Monte Cristo ฯลฯ ทำให้เขามีชื่อเสียง และได้รับการยอมรับมากขึ้น เรื่องราวในหนังสือ อเล็กซองดร์ ดูมาส์ คือ การผสมผสานระหว่างเรื่องเล่าเกี่ยวกับความกล้าหาญของผู้เป็นพ่อ ผสมผสานจินตนาการที่สดใส ในเรื่องการผจญภัย และวีรบุรุษ นอกจากนวนิยายเขายังเขียนบทละครอีกหลายเรื่อง เขามีลูกชายที่ใช้ชื่อเดียวกัน ซึ่งภายหลังกลายเป็นนักเขียนเช่นกัน
อเล็กซองดร์ ดูมาส์ กลายเป็นนักเขียนฝรั่งเศสที่มีผลงานเป็นที่รู้จักแพร่หลายมากที่สุด The Three Musketeers กลายเป็นนวนิยายคลาสสิก ถูกจัดให้เป็น 1 ในหนังสือ 1,001 เล่มที่ห้ามพลาดในชาตินี้ (1001 Books You Must Read Before You Die) นักแปลชั้นครู สันตสิริ แปล The Three Musketeers เป็นภาษาไทยในชื่อ “ทหารสามเกลอ” และ “ทแกล้วทหารสามเกลอ” ภายหลังยังมีฉบับเล่มเล็กและการ์ตูนให้เด็กๆ อ่านได้เรื่องง่ายๆ ด้วย
เสน่ห์ใน The Three Musketeers ของ อเล็กซองดร์ ดูมาส์ คือ การนำประวัติศาสตร์มาสอดใส่ในโดยไม่ให้กลายเป็นยาขม ทั้งยังผ่านการค้นคว้าอย่างดี ทั้งพล็อตและคาแรกเตอร์เยี่ยมยอดมากพอที่จะกลายเป็นตำนาน เป็นเรื่องผจญภัยที่ดีสำหรับทุกเพศทุกวัย พร้อมเติมรสชาติในเรื่องราวของมิตรภาพ ความรัก ความไว้วางใจ การทรยศ การแก้แค้น ฯลฯ หนังสือเล่มนี้เล่าเรื่องเรียบง่าย แต่ชวนตื่นเต้น ฉากฟันดาบนั้นมีชีวิตชีวา ทำให้คนอ่านติดหนึบด้วยสามารถสัมผัสเข้าถึงได้ ในเรื่องยังสะท้อนสังคม การสนับสนุนสถาบันกษัตริย์ และค่านิยมของชนชั้นสูงฝรั่งเศสก่อนปี 1789
จากอดีตจนถึงปัจจุบันงานของ อเล็กซองดร์ ดูมาส์ เรื่อง The Three Musketeers ยังนับเป็นหนึ่งในวรรณกรรมที่ถูกนำมาเสนอผ่าน “จอ” มากที่สุดในประวัติศาสตร์ ทั้งในรูปของภาพยนตร์หรือภาพยนตร์/ละครโทรทัศน์ และละครเวที
สำหรับที่ออนแอร์อยู่ตอนนี้คือ ซีรี่ส์ The Musketeers ทางช่อง BBC ซึ่งทำออกมาเป็นฤดูกาลที่ 3 แล้ว และคาดว่า นี่น่าจะเป็นฤดูกาลสุดท้าย ผู้สร้างสรรค์ซีรี่ส์คือ เอเดรียน ฮอดจ์ส บอกว่า ความนิยมยาวนานใน สามทหารเสือ คือ การแก้พิษของกระแสแอนตี้ฮีโร่ในวัฒนธรรมร่วมสมัย!!! “เราต้องการวีรบุรุษ เวลานี้มีคนแอนตี้ฮีโร่มากเกินไปแล้ว”
บางคนก็ได้ตั้งข้อสังเกตว่า เหตุการณ์ในนวนิยายซึ่งเป็นช่วงศตวรรษที่ 17 นั้น ยุโรปก็มีปัญหาเรื่องการเมือง มีการสู้รบเพื่อแยกอาณาเขต ซึ่งพ้องกับเหตุการณ์ปัจจุบันเรื่อง Brexit เมื่ออังกฤษขอแยกตัวออกจากสหภาพยุโรป พอดี บางคนจึงมองว่า The Three Musketeers สามารถสะท้อนหรือชี้บางอย่างให้กับ “โลกยุคใหม่” ได้
อเล็กซองดร์ ดูมาส์ ถูกเรียกว่าเป็น “นักเขียนที่ฝรั่งเศสลืม” อาจเพราะเขาได้รับความสำคัญน้อยเกินไปในบ้านเกิด ทั้งยังถูกมองว่าเป็น “เอนเตอร์เทนเนอร์” หาใช่ “นักเขียนเอก” แต่ไม่ว่าจะอย่างไร เขาคือ ขวัญใจคนทั่วโลก จากอดีตถึงปัจจุบัน แม้ว่าเวลาจะผ่านไปกว่า 170 ปีแล้วนับตั้งแต่ตีพิมพ์ครั้งแรก แต่ The Three Musketeers ไม่เคยถูกลืม ทุกๆ ทศวรรษเราจะได้เห็นได้ชมเวอร์ชั่นใหม่ๆ ของเรื่องนี้บนจอหนังหรือจอโทรทัศน์อย่างน้อยหนึ่งครั้ง ...อย่างที่นวนิยายเล่มอื่นไม่อาจเทียบได้