สยุมพร กาษรสุวรรณ ลีลา : ความงามตามธรรมชาติ ของหญิงสาว การกำเนิด และเมล็ดพันธุ์

โดย พริบพันดาว 

หอศิลป์หรือแกลเลอรี่ที่ตั้งอยู่ชานเมืองหรือในเขตปริมณฑล มีข้อดีข้อด้อยอยู่ในตัวมันเอง ข้อดีคือไม่แออัดพลุกพล่านกับผู้คนและการจราจร ข้อด้อยก็คือคนจากกลางเมืองเดินทางไปยาก

แต่กับนิทรรศการ “ลีลา : Movement” ผลงานโดย ผศ.สยุมพร กาษรสุวรรณ ณหอศิลป์ร่วมสมัยอาร์เดล (ARDEL Gallery of Modern Art) เบลเลอวิว กม. 10.5 ถนนบรมราชชนนี แขวงศาลาธรรมสพน์ เขตทวีวัฒนา กรุงเทพฯ ไม่อยากให้พลาดไปชมกัน

เพราะนานๆ ทีจะมีงานศิลปะเครื่องปั้น ดินเผาหรือเซรามิกร่วมสมัยจัดแสดงกันสักครั้ง และเป็นงานในระดับที่นานาชาติยอมรับกันด้วย

ได้มีโอกาสพูดคุยกับตัวศิลปิน ระหว่างชมงานจัดแสดง ผศ.สยุมพร ซึ่งในตำแหน่งบริหารนั่นคือ รองอธิการบดีฝ่ายศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร บอกถึงงานครั้งนี้ว่า เป็นงานแสดงเดี่ยวผลงานศิลปะเครื่องเคลือบดินเผาที่รวบรวมผลงานในช่วงสองปีหลังที่ผ่านมา

“ยังคงนำเสนอความงามตามธรรมชาติของหญิงสาว การกำเนิด และเมล็ดพันธุ์ผลงานมีขนาดที่ใหญ่ขึ้น และนำเคลือบสีทองมาสร้างสรรค์ผลงาน เพื่อแสดงให้เห็นคุณค่าอันสูงส่งของผู้หญิงและการให้กำเนิด รวมถึงเมล็ดพันธุ์ที่มีความอุดมสมบูรณ์

การเดินทางอันยาวนานของการสร้างสรรค์ผลงานเครื่องเคลือบดินเผาได้นำมาสรุปไว้แล้วในงานชุดนี้ ศิลปินหลายท่านอาจนิยมสะท้อนภาพทางสังคมในรูปแบบที่หลากหลายแตกต่างกันไป ในขณะที่ผมก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า ความงามของเส้นโค้ง และการเจริญงอกงามเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลงานของผมจนถึงผลงานชุดนี้”

ยิ่งสนทนายิ่งออกรสออกชาติทางความคิดเชิงศิลปะเซรามิก ผศ.สยุมพร ขยายความต่อว่า งานชุดนี้การผสมผสานแนวคิดเกี่ยวกับชีวิตความเป็นอยู่ของคนในถิ่นบ้านเกิด เป็นเนื้อหาที่มีความสำคัญและแสดงออกถึงตัวตนของเขาอยู่เสมอ

“รูปทรงจะผสมผสานไปด้วยสรีระอันงดงามของหญิงสาว ความโค้งมนของรูปทรง เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่แสดงออกอยู่ในผลงานของผม ความงามดังกล่าวเป็นความงามตามธรรมชาติของหญิงสาว ท้องนา และรวงข้าว ความพลิ้วไหวของกระโปรงหญิงสาวยามเต้นรำวง สิ่งเหล่านี้เป็นภาพความทรงจำอันงดงามในวัยเด็ก ที่ทำให้รำลึกถึงเสมอแม้จะต้องจากมาทำงานในเมืองที่เต็มไปด้วยรถรา และตึกสูงระฟ้า

มีบางครั้งที่ผมนึกถึงแม่ ความคุ้นเคยกับลายเส้นบนลายผ้าถุงของแม่ จึงนำเอาลวดลายดังกล่าว มาทำพิมพ์ และประทับบนพื้นผิวของชิ้นงาน ความเป็นแม่ และการถือกำเนิด เป็นสิ่งที่มีคุณค่า และทำให้คิดถึงเสมอ ผลงานในช่วงหลังนั้นมีสีสันมากขึ้น จากการเผารมควัน เปลี่ยนมาเป็นการเผาโดยใช้เตาฟืน ที่ต้องใช้ความมานะ อดทน และร่วมมือร่วมใจในกลุ่มเพื่อน และกัลยาณมิตรต่างๆ มากขึ้น

ผลงานมีความแข็งแกร่งขึ้น มีสีสันสวยงาม ทำให้เส้นโค้งที่อ่อนหวาน อ่อนช้อยเหล่านั้น ดำรงอยู่ได้ด้วยความแข็งแกร่ง ในบางครั้งอาจมีผลงานที่เผาโดยใช้เตาสมัยใหม่ เพื่อให้เกิดสีสันอันสวยงามของเคลือบที่ใช้ แต่ทั้งหมดก็เพื่อสะท้อนความงามของชิ้นงานตามจินตนาการที่ผมได้วางไว้”

ด้วยรากเหง้าและภูมิลำเนาเกิดอยู่ที่ จ.เลย ซึ่งเป็นจังหวัดหนึ่งของภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย ผศ.สยุมพร บอกว่าเป็นจังหวัดที่มีความสวยงาม มีธรรมชาติอันสมบูรณ์ งดงามเช่นเดียวกับศิลปวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมายาวนาน

“อากาศที่ดีและความอุดมสมบูรณ์เช่นนั้น หล่อหลอมให้ผมรู้จักและเข้าใจในความงามของศิลปะเป็นอย่างดี ศิลปะอาจมีหลายแขนง แต่เครื่องเคลือบดินเผา เป็นศาสตร์วิชาที่ผมเลือกมาถ่ายทอดความคิดและสร้างสรรค์งานศิลปะในความคิดของผม

จากที่เคยกล่าวเกี่ยวกับศิลปะเครื่องเคลือบดินเผา หลายครั้งหลายคราว่ามีเสน่ห์และมีคุณค่ามากเหลือเกินในความคิดของผม ต้นกำเนิดของการสร้างผลงานเครื่องเคลือบดินเผาสักชิ้น ก็มาจากวัตถุดิบจากธรรมชาติ คือ ดิน ผมใช้ดินจอมปลวกร้างใน จ.เลย มาสร้างสรรค์ผลงานในช่วงที่กำลังศึกษา นำดินมาพัฒนา และสร้างสรรค์ผลงานจนพบว่า เป็นดินที่มีคุณสมบัติเหมาะสมในการขึ้นรูป และสามารถขึ้นรูปทรงสูงได้ดี แม้จะทนไฟต่ำ แต่เหมาะกับการเผาโดยใช้วิธีรมควัน ซึ่งเป็นวิธีที่ชาวบ้านใช้ในการเผาเครื่องปั้นดินเผาที่ใช้ในครัวเรือน

ผลงานที่ได้จะมีความงามของเขม่าควันบนชิ้นงาน ที่เกิดขึ้นโดยวิธีทางธรรมชาติผลงานในช่วงนั้นแสดงออกถึงความคิดถึงบ้าน จากการใช้ดินจากจังหวัดอันเป็นบ้านเกิดของตนเอง และการใช้วิธีการเผาชิ้นงานแบบชาวบ้าน เพื่อแสดงออกถึงวิถีชีวิตของคนเหล่านั้น ผ่านเรื่องราวประเพณีผีตาโขน ความเคลื่อนไหวของการละเล่นประเพณีผีตาโขน และอุปกรณ์ที่ใช้ในการประกอบพิธีในประเพณีดังกล่าว

นอกจากนั้น ผลงานในช่วงแรกๆ ของผมยังสะท้อนภาพชีวิตของชาวนา เครื่องมือเครื่องใช้ในการทำนา และเมล็ดข้าว ภาพความเขียวสดใสของนาไร่ และแม้กระทั่งช่วงเวลาที่ข้าวแตกรวงสีทองอร่าม ล้วนเป็นภาพความประทับใจและสะท้อนอยู่ในผลงานของผมอยู่อย่างสม่ำเสมอ และเป็นรากฐาน เป็นความแข็งแรงของจิตวิญญาณของผมจนถึงทุกวันนี้”

สุดท้าย ผศ.สยุมพร ได้ทิ้งท้ายอย่างน่าคิดว่า ความสวยงามของการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะเครื่องเคลือบดินเผา ไม่ได้อยู่ที่การสร้างสรรค์ผลงานเพียงอย่างเดียว แต่มิตรภาพของเหล่าผู้ร่วมงานและศิลปินก็งดงามเช่นกัน

“ในช่วงสี่ห้าปีที่ผ่านมาผมมีผลงานที่สร้างสรรค์ร่วมกับเพื่อนนานาชาติมากมาย ทั้งที่แสดงอยู่ในพิพิธภัณฑ์ศิลปะในประเทศเกาหลีใต้ จีน ตูนิเซีย และตุรกี และการร่วมแรงกันสร้างเตาฟืนในประเทศต่างๆ ความรู้ ประสบการณ์และมิตรภาพที่เกิดขึ้น ไม่สามารถประเมินค่าได้จริงๆ”

สามารถไปชมงานชุดนี้ของเขาได้ที่หอศิลป์ร่วมสมัยอาร์เดล เปิดทุกวันอังคาร-เสาร์ เวลา 10.00-19.00 น. วันอาทิตย์ เวลา 10.00-17.30 น. (ปิดทำการวันจันทร์)

สอบถามโทร. 02-422-2092 แฟกซ์ 02-422-2091 เฟซบุ๊ก : ARDEL Gallery of Modern Art อีเมล : [email protected]