เรียนภาษาฟรี! มีจริง(จ้ะ)

เรื่อง วรธาร ทัดแก้ว 

ในพระพุทธศาสนา วัด นอกจากเป็นศูนย์รวมจิตใจของคนไทยและชาวพุทธมาช้านาน ยังมีบทบาทสำคัญต่อสังคมไทยในหลายๆ ด้าน โดยเฉพาะด้านการศึกษาค่อนข้างเห็นได้ชัดเจน

เมื่อก่อนวัดเป็นที่ให้การศึกษาแก่กุลบุตรกุลธิดาโดยตรง พอลูกหลานเติบใหญ่ถึงวัยเรียนพ่อแม่ก็ต้องส่งลูกไปเรียนหนังสือที่วัด โดยมีพระเป็นครูสอนวิชาการและศีลธรรมให้ ทำให้เกิดโรงเรียนวัดอย่างที่เห็นในปัจจุบัน ต่อมาการศึกษาเป็นหน้าที่ของรัฐที่จะต้องจัดสรรและจัดการให้กับประชาชนอย่างทั่วถึง ทำให้บทบาทของวัดในส่วนนี้ลดลงไปมาก แต่ก็ไม่ถึงกับขาดสูญ

 

หลายวัดยังคงรักษาบทบาทนี้ในรูปแบบของการจัดการศึกษาสงเคราะห์ ซึ่งหมายถึงการจัดการศึกษาเพื่อช่วยเหลือเกื้อกูล หรือการช่วยเหลือเกื้อกูลด้านการศึกษาที่สามารถทำได้ อย่างที่เห็นในปัจจุบัน เช่น โรงเรียนพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ที่บางวัดจัดการเรียนการสอนอยู่ โรงเรียนสงเคราะห์เด็กยากจนตามพระราชประสงค์ โรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา ศูนย์อบรมเด็กก่อนเกณฑ์ในวัด ทั้งหมดเรียนฟรีไม่เสียค่าใช้จ่าย วัดและรัฐสนับสนุนงบประมาณ

นอกจากนี้ บางวัดยังเปิดสอนภาษาต่างประเทศให้แก่ภิกษุสามเณรและประชาชนทั่วไป เช่น วัดหิรัญรูจี ย่านวงเวียนใหญ่ วัดพระเชตุพนฯ หรือวัดโพธิ์ ในอดีตเมื่อประมาณ 30-40 ปี ถือเป็นตักศิลาขนาดย่อมด้านการสอนภาษา แม้ว่าต้องเสียค่าเรียนตามหลักสูตร แต่ค่าเรียนในสมัยนั้นเหมือนเรียนฟรีเพราะไม่แพง

ทว่า ปัจจุบันวัดที่เปิดสอนภาษาต่างประเทศให้กับประชาชนหายากมาก แต่ก็ใช่ว่าจะไม่มี อย่างน้อย ณ ตอนนี้มีอยู่ 2 วัดที่เปิดสอนภาษาให้กับประชาชนและนักเรียนนักศึกษาฟรี โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ ก็คือ วัดไทร แขวงบางโคล่ เขตบางคอแหลม และวัดสุทธิวราราม ถนนเจริญกรุง

วัดสุทธิฯเปิดสอนภาษาจีนกลาง

เพิ่งเปิดสอนภาษาจีนกลางไปสดๆ ร้อนๆ ได้ 2 สัปดาห์ เป็นคอร์สเรียนเฉพาะวันเสาร์และอาทิตย์ ณ อาคารศูนย์การศึกษาพระพุทธศาสนาและการพัฒนาสังคม วัดสุทธิวราราม โดยมีนักเรียนทั้งหมด 40 คน มีครูอาสา 2 คน

คนหนึ่งเป็นไกด์นำเที่ยวจีนมา 30 กว่าปี ครูฮั้ว แซ่เอา รอบรู้เรื่องจีนทุกแขนง เน้นการสอนสนทนาภาษาจีนด้วยวิธีธรรมชาติในรูปแบบง่ายๆ โดยผู้เรียนจะได้ความรู้ในเรื่องคำศัพท์และการสนทนาที่หลากหลายในชีวิตประจำวัน ตลอดจนเกร็ดความรู้เกี่ยวกับประเทศจีนในด้านต่างๆ ทั้งวัฒนธรรม ประเพณี ความเชื่อ ประวัติศาสตร์ สถานที่ บุคคลและอื่นๆ ที่ครูจะพยายามสอดแทรกไม่ให้นักเรียนรู้สึกเบื่อ โดยจะสอนทุกวันเสาร์

ขณะที่ ครูจาง คนจีนแท้ๆ แต่พูดไทยได้ สอนเกี่ยวกับหลักภาษาจีน เช่น การเขียน การอ่าน การออกเสียง การฟัง เป็นต้น โดยเพิ่งเข้ามาสอนเมื่อวันที่อาทิตย์ที่ผ่านมา และสอนทุกวันอาทิตย์

“อาตมาไม่คิดว่าคนจะสนใจภาษาจีนมากขนาดนี้ พอทางวัดเปิดรับสมัคร แค่สัปดาห์เดียวเท่านั้นมีคนมาสมัครเรียนเป็นร้อย แต่เรารับได้แค่ 40 คน ทำให้พระเดชพระคุณท่านเจ้าอาวาสจะเปิดรุ่น 2 คาดว่าน่าจะเริ่มเปิดได้ในเดือน พ.ค. ก็อยากให้ญาติโยมที่สนใจติดตามข่าวของทางวัด

สำหรับรุ่นแรกที่มาเรียนนั้น ส่วนใหญ่เป็นประชาชนคนทำงาน คนวัยเกษียณก็มี เด็กนักเรียนก็มีบ้างแต่เป็นส่วนน้อย และสามเณร ซึ่งการมาเรียนของแต่ละคนมีจุดประสงค์ที่แตกต่าง บางคนมาเรียนเพื่อเอาไปใช้สื่อสารกับญาติพี่น้องของตัวเองที่อยู่ประเทศจีน บางคนมาเรียนเพื่อต้องการรู้ภาษาจีน เช่น เด็กนักเรียน เป็นต้น” พระครูสมุห์รณชัย มหาวชิรญาโณ เลขานุการศูนย์การศึกษาพระพุทธศาสนาและการพัฒนาสังคม วัดสุทธิวรารามผู้ดูแลเรื่องการเปิดสอนภาษาจีน ให้ข้อมูล

วราลักษณ์ ศิริฟองนุกูล ข้าราชการบำนาญ กล่าวว่า ก่อนนี้รับราชการครู ปัจจุบันเกษียณแล้ว ต้องการเรียนเพื่อนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ไว้สอนเด็กๆ และใช้สื่อสารกับญาติที่เมืองจีน

“จริงๆ แล้วก็พูดจีนได้ค่ะ แต่เป็นจีนกวางตุ้ง ส่วนจีนแมนดารินหรือจีนกลางก็เคยอ่าน เคยเรียน พูดได้บางคำ แต่เวลาสื่อสารกับญาติไม่ค่อยเข้าใจ เพราะเขาพูดจีนกลาง พอรู้ว่าวัดเปิดสอนฟรีและบ้านอยู่ใกล้วัดจึงมาเรียน ต่อไปจะได้พูดได้ เด็กๆ ถามการบ้านจะได้ตอบเขาได้ ญาติพี่น้องมาจากจีน หรือโทรไปหาเขาก็จะสื่อสารกันรู้เรื่อง

บรรยากาศการเรียนสนุกดีค่ะ สนุกทุกวันที่มาเรียน เพราะชอบ อาจารย์ฮั้วก็น่ารัก อัธยาศัยดี ทั้งเป็นผู้ที่รู้จริง รอบรู้ทุกอย่างเกี่ยวกับประเทศจีน ถามอะไรตอบได้หมดทุกเรื่อง ไม่เฉพาะแค่ภาษาอย่างเดียว เวลาเรียนเลยไม่รู้สึกเบื่อ ถ้าไม่ติดธุระจำเป็นจริงๆ จะมาเรียนทุกวัน แม้จะเรียนไปได้ 2 อาทิตย์ แต่ความรู้ได้เยอะมาก”

รุ่งกานต์ ปิณฑโรจน์ปัญญา นักเรียนชั้น ม.4 โรงเรียนสตรีศรีสุริโยทัย เล่าว่า ได้รับการแจ้งข่าวในไลน์กลุ่มจากพระอาจารย์รณชัย ซึ่งเป็นพระอาจารย์สอนวิชาพระพุทธศาสนา โรงเรียนสตรีศรีสุริโยทัย ด้วยความที่ชอบภาษาจีนอยู่แล้วและครอบครัวเป็นคนจีนด้วย

“พ่อแม่หนูเวลาพูดกันเองจะใช้ภาษาจีน ไม่ใช่จีนกลางนะคะ แต่เป็นจีนแต้จิ๋ว บางคำหนูก็ฟังออก บางคำก็ฟังไม่ออก ส่วนหนูเวลาพูดกับพ่อแม่ก็จะพูดภาษาไทย ความตั้งใจของหนูที่มาเรียนภาษาจีน ก็คือ อยากพูดจีนได้ เพราะในอนาคตพ่อแม่อยากให้ไปเรียนที่เมืองจีนและหนูก็อยากไปด้วย อีกอย่างก็มีญาติไปเรียนที่จีนอยู่แล้ว"

ด้าน พระสุธีรัตนบัณฑิต (สุทิตย์ อาภากโร ป.ธ.7 รศ.ดร.) เจ้าอาวาสวัดสุทธิวราราม พูดถึงการเปิดสอนภาษาจีนในวัดว่า เป็นความตั้งใจที่อยากทำมานาน ก็คือ การเปิดสอนภาษาและสอนสมาธิในวัด เฉพาะภาษานั้นวัดเคยเปิดสอนภาษาญี่ปุ่นมาเมื่อ 3-4 ปีที่แล้ว ได้ 1 รุ่น ก็ต้องหยุดไปเพราะครูอาสาที่สอนย้ายไปอยู่ต่างประเทศ

“อาตมามองว่าภาษาต่างประเทศทุกวันนี้สำคัญมากๆ ภาษาไหนเราก็ควรจะเรียนไว้เพิ่มอีก 1 ภาษา ยิ่งได้หลายภาษายิ่งดี โดยเฉพาะภาษาอังกฤษควรต้องเรียน ที่วัดเองก็เคยเปิดสอนภาษาอังกฤษเมื่อปีที่แล้ว โดยเปิดสอนพระเณรในวัด แต่วันนี้เปิดสอนภาษาจีนเพราะองค์ประกอบทุกอย่างครบ

ข่าวนักเรียน ม.6 โรงเรียนวัดสุทธิวราราม ใช้ทักษะภาษาจีนช่วยชายชาวจีนคนหนึ่งที่คิดฆ่าตัวตาย จนเขาเลิกล้มความคิดในการฆ่าตัวตาย เหตุการณ์ครั้งนั้นท่านเอกอัครราชทูตจีนประจำประเทศไทย ได้เดินทางมาที่โรงเรียนวัดสุทธิวราราม พร้อมปรารภว่าน่าจะมีการสนับสนุนการเรียนการสอนภาษาจีนต่อ

ช่วงนั้นอาจารย์ฮั้วที่เป็นไกด์นำเที่ยวประเทศจีนมา 30 กว่าปี รอบรู้เรื่องจีน และเป็นโยมวัดสุทธิฯ มาพูดกับอาตมาว่า ตอนนี้เกษียณแล้ว แต่ไม่อยากอยู่บ้านเฉยๆ อยากใช้วิชาความรู้ให้เป็นประโยชน์กับสังคม อาตมาเลยบอกว่าถ้าจะไปสอนที่โรงเรียนวัดสุทธิฯ ในวันเสาร์-อาทิตย์อาจจะไม่สะดวก ไหนๆ ที่วัดมีศูนย์การศึกษาพระพุทธศาสนาฯ ให้มาสอนที่วัดเลย อาตมาสนับสนุนสถานที่และอุปกรณ์การเรียน นี่คือที่มาของการเปิดสอนภาษาจีนที่วัดสุทธิฯ”

เรียนภาษาอังกฤษ ที่วัดไทร บางโคล่

วัดไทร แขวงบางโคล่ เขตบางคอแหลม ซึ่งเป็นวัดเล็กๆ เปิดสอนภาษาอังกฤษให้กับเด็กและประชาชนทั่วไปมาเป็นเวลา 5 ปีแล้ว สำหรับปีนี้จะเปิดสอนในวันเสาร์ที่ 2 ก.พ.นี้เป็นต้นไป พ่อแม่ผู้ปกครองพาบุตรหลานไปสมัครเรียนได้ สำหรับเด็กแบ่งเป็น 2 ระดับ คือ ป.1-3 กับ ป.4-6 เรียนทุกวันเสาร์ ระดับชั้น ป.1-3 เรียนบ่ายโมงไป
จนถึงบ่าย 2 ครึ่ง ส่วน ป.4-6 บ่าย 2 ครึ่ง ถึง 4 โมงเย็น ขณะที่ประชาชนทั่วไปเรียนวันอาทิตย์สถานที่เรียนคือศาลา 2 ห้องเรียนติดแอร์เย็นฉ่ำ โดยมีครูอาสาใจดีมาสอนฟรี

สินาเพ็ญ บุณยรัตพันธุ์ เลขานุการชมรมพิทักษ์วัดไทร กล่าวว่า การเปิดสอนภาษาอังกฤษให้กับเด็กๆ และประชาชนทั่วไปของวัดไทรนี้ อยู่ในโครงการครอบครัวรักษาศีล 5 ของวัด ที่ พระอธิการปรีชา ปุณฺณสีโล เจ้าอาวาสตั้งขึ้น โดยได้เปิดทำการสอนมาตั้งแต่ปี 2557 เรื่อยมาถึงปัจจุบัน

ครูแหม่ม มยุรี อรุณวรานนท์ ปัจจุบันเป็นเจ้าของบริษัท เก็บสะอาด ซึ่งทำเกี่ยวกับการรีไซเคิลขยะในประเทศ เล่าว่า เป็นครูอาสาสอนภาษาอังกฤษวัดไทรมาได้ 1 ปีแล้ว จุดเริ่มมาจากอยากทำงานอาสาตั้งแต่ทำงานในบริษัทมหาชนแห่งหนึ่ง เลยเข้าไปดูข้อมูลที่มูลนิธิจิตอาสา เห็นว่าวัดไทรเปิดรับครูสอนภาษาอังกฤษ เลยอาสาอยากถ่ายทอดความรู้ให้เด็กๆ เพราะเห็นว่าเด็กไทยเราเรียนภาษาอังกฤษหลายปีแต่ไม่สามารถสื่อสารได้

“คลาสที่แหม่มสอนเป็นนักเรียนชั้น ป.1-3 ค่ะ วิธีการสอนจะให้พวกเขาสนทนากับเราเป็นภาษาอังกฤษ โดยแหม่มจะพูดภาษาอังกฤษเกือบตลอดคลาส รูปแบบการสอนสำหรับคลาสนี้หลักๆ แหม่มจะใช้วิธีการวาดรูป เขียนคำศัพท์ และให้ดูคลิปวิดีโอสั้นๆ แล้วให้พวกเขาฝึกพูดตาม

สมมติสอนเรื่องอารมณ์ ก็จะวาดรูปใบหน้าต่างๆ เช่น หน้าโกรธ และคำศัพท์ angry แล้วให้เขามีส่วนร่วมทำหน้าต่างๆ ด้วย เช่น หัวเราะ แกล้งร้องไห้ เมื่อเขาทำหน้าอย่างนี้ๆ และรู้คำศัพท์แล้ว ก็สอนให้พูดต่อ เช่น angry โกรธ ก็ให้พูดI feel angry ฉันรู้สึกโกรธ ค่อยๆ ไปอย่างนี้ จากนั้นจะใช้สื่อยูทูบวิดีโอการ์ตูนภาษาอังกฤษสั้นๆ ให้เขาพูดตาม และคลิปเพลงภาษาอังกฤษให้เขาร้องตามจะได้ไม่รู้สึกเบื่อค่ะ” ครูแหม่ม กล่าว

สำหรับพ่อแม่ผู้ปกครองที่อยากให้ลูกเรียนภาษาอังกฤษ วัดไทร วันเสาร์ที่ 2 ก.พ.นี้พาลูกไปสมัครและเรียนได้เลย ส่วนประชาชนทั่วไปจะเป็นคลาสเรียนวันอาทิตย์