คัมภีร์พระพุทธศาสนาอายุ 2,000 ปี จากนอร์เวย์สู่ประเทศไทย

...สมาน สุดโต

พระราชปฏิภาณมุนี (บุญมา อาคมปุญโญ ป.ธ.8) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาส ประธานองค์การเผยแผ่วัดประยุรวงศาวาส รองหัวหน้าพระธรรมทูตสายที่ 1 ประธานโครงการเผยแผ่ธรรมในโรงแรม 5 ดาว หนึ่งในพระราชาคณะ 3 รูปที่เดินทางไปอัญเชิญพระคัมภีร์พระพุทธศาสนาโบราณจากประเทศนอร์เวย์มาสู่ประเทศไทย เพื่อให้ประชาชนคนไทยได้ศึกษาและบูชา มาถึงประเทศไทยเมื่อเช้าวันที่ 8 พ.ย. 2553 พร้อมคณะที่มีพระธรรมสิทธินายก (ธงชัย) วัดสระเกศ เป็นหัวหน้าคณะฝ่ายสงฆ์ และ พล.ต.สนั่น ขจรประศาสน์ รองนายกรัฐมนตรี ที่กำกับดูแลสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติเป็นหัวหน้าคณะฝ่ายฆราวาส ได้ติดตามพิธีต้อนรับพระคัมภีร์อันยิ่งใหญ่ที่รัฐบาลจัดขึ้นทั้งที่สนามบินสุวรรณภูมิและที่พุทธมณฑล นครปฐม ด้วยความปีติตลอดเวลา โดยไม่รู้สึกอ่อนเพลียจากการบินกว่า 9 ชั่วโมงจากยุโรปมาประเทศไทยแต่อย่างใด ทั้งนี้อาจเป็นปีติที่ได้มีส่วนร่วมอัญเชิญพระคัมภีร์พุทธศาสนาที่ศักดิ์สิทธิ์ อายุนับพันปี อยู่รอดปลอดภัยจากมารผู้มุ่งทำลายล้างมาได้อย่างน่าอัศจรรย์ยิ่งนักก็เป็นได้

ท่านเห็นความอัศจรรย์พระคัมภีร์ในหลายๆ เรื่อง เช่น การรวมตัวกันของนักภาษาศาสตร์นานาชาติเพื่อแปลพระคัมภีร์ การให้ความสำคัญต่อพระคัมภีร์ และการรักษาความปลอดภัย เก็บรักษาพระคัมภีร์ด้วยมาตรฐานที่สูงมาก

ส่วนการนำข้อความในพระคัมภีร์ออกเผยแผ่นั้น นักวิชาการทางอักษรศาสตร์จากประเทศใหญ่ๆ 12 ประเทศ ไม่ว่า จีน อินเดีย ญี่ปุ่น และอัฟกานิสถาน อาสามาทำงานนี้กันถ้วนหน้า ถามว่าทำไมเขาทุ่มเทให้มาก คำตอบคือคัมภีร์นี้จารึกพระธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งรอดพ้นจากการทำลายมาได้ แสดงว่าของนี้เป็นของศักดิ์สิทธิ์และยังมีประโยชน์มหาศาลต่อชาวโลก เพราะคำสอนของพระพุทธเจ้ามุ่งให้คนอยู่ร่วมกันอย่างสันติ มีความรักและสามัคคี จารึกครบทั้งพระสุตันตปิฎก พระวินัยปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก

จากความพยายามของนักวิชาการทางอักษรศาสตร์ สามารถแปลออกเป็นภาษาปัจจุบัน (ของนอร์เวย์) และพิมพ์ออกมาแล้ว 12 เล่ม จากจำนวน 5,000 ชิ้น ที่เขานำมาปะติดปะต่อเรียงข้อความให้อ่านได้ ยังเหลืออีกประมาณ 8,000 ชิ้น

ส่วนที่เหลือนั้นทราบมาว่ามีนักอักษรวิทยานานาชาติอาสาสมัครมาช่วยปะติดปะต่อและแปลออกมาเพิ่มเติมอีก

ถามว่าในฐานะชาวพุทธรู้สึกตื่นเต้นไหม ท่านบอกว่า อย่าว่าแต่ชาวพุทธเลย ชาวนอร์เวย์ที่ไปร่วมพิธีเต็มห้องประชุมมหาวิทยาลัยออสโลในวันส่งมอบพระคัมภีร์ ต่างพากันเงียบกริบเมื่อได้ยินพระสงฆ์ทั้งมหายานและหินยานสวดชัยมงคลคาถาขณะที่ทำพิธีรับมอบพระคัมภีร์นั้น

อธิการบดีมหาวิทยาลัยออสโลเป็นผู้ส่งมอบพระคัมภีร์ต่อผู้แทนรัฐบาลไทย นำโดย พล.ต.สนั่น ขจรประศาสน์ และฝ่ายสงฆ์นำโดยพระธรรมสิทธินายก

เมื่อถึงประเทศไทย รัฐบาลไทยจัดพิธีต้อนรับพระคัมภีร์พุทธศาสนาโบราณเก่าแก่ที่สุดในโลก อายุกว่า 2,000 ปี อย่างยิ่งใหญ่ ทั้งที่สนามบินสุวรรณภูมิและที่พุทธมณฑล

พล.ต.สนั่น ขจรประศาสน์ รองนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า พระคัมภีร์พุทธศาสนาโบราณเก่าแก่นี้เก็บรักษาที่สถาบันสเคอร์เยน ประเทศนอร์เวย์ รัฐบาลไทยได้อัญเชิญมาประดิษฐาน ณ อาคารพิพิธภัณฑ์ทางพระพุทธศาสนา อ.พุทธมณฑล จ.นครปฐม เป็นระยะเวลานาน 90 วัน ระหว่างวันที่ 9 พ.ย. จนถึงวันที่ 5 ก.พ. 2554 เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 84 พรรษา และเปิดโอกาสให้ประชาชนชาวไทยได้สักการบูชาและศึกษา

นพรัตน์ เบญจวัฒนานันท์ ผู้อำนวยการสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ กล่าวว่า ได้แบ่งนิทรรศการออกเป็น 8 หมวด คือ หมวดที่ 1 แคว้นคันธาระ หมวดที่ 2 การค้นพบคัมภีร์โบราณ หมวดที่ 3 โครงการชำระแปลคัมภีร์โบราณ หมวดที่ 4 คัมภีร์โบราณว่าด้วยพระสูตร หมวดที่ 5 คัมภีร์โบราณว่าด้วยพระวินัย หมวดที่ 6 คัมภีร์โบราณว่าด้วยพระอภิธรรม หมวดที่ 7 คัมภีร์โบราณว่าด้วยประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา หมวดที่ 8 ตุ่ม ภาชนะบรรจุคัมภีร์โบราณ

พระคัมภีร์นี้จัดว่าเป็นธรรมเจดีย์ ซึ่งเป็น 1 ใน 4 ของพุทธเจดีย์ ได้แก่ ธาตุเจดีย์ คือพระบรมสารีริกธาตุ บริโภคเจดีย์ ได้แก่ สังเวชนียสถาน 4 ตำบล อันได้แก่ ประสูติ ตรัสรู้ ปฐมเทศนา และปรินิพพาน ธรรมเจดีย์ ได้แก่ จารึกข้อพระธรรมที่เป็นหัวใจพระศาสนาเอาไว้บูชา อุเทสิกเจดีย์ ได้แก่ สิ่งที่ระลึก เช่น พระพุทธรูป

สำนักงานพระพุทธศาสนาฯ เปิดให้ชาวไทยได้เยี่ยมชมศึกษาข้อมูลและสักการบูชาทุกวัน ตั้งแต่เวลา 09.0018.00 น. และมีหนังสือคู่มือรายละเอียดของธรรมเจดีย์แจกให้ด้วย

คัมภีร์โบราณที่เก่าแก่ถูกเก็บไว้ในถ้ำเทือกเขาบามิยัน ห่างจากคาบูล เมืองหลวงอัฟกานิสถาน ประมาณ 205 ไมล์ สันนิษฐานว่าเป็นผลงานของพระอรหันต์ ในฝ่ายมหายาน ที่ได้รับการบันทึกขึ้นอายุประมาณ 1,3001,900 ปี ที่ค้นพบเป็นความบังเอิญของชาวอัฟกานิสถานที่หนีภัยสงครามที่รุกรานโดยกลุ่มตาลีบันเข้าไปหลบอยู่ในถ้ำ เทือกเขา จึงพบเข้า

เทือกเขาบามิยันถือว่าเป็นศูนย์กลางพระพุทธศาสนา มีพระพุทธรูปสูงใหญ่ที่สุดในโลกที่สลักจากศิลา ใน พ.ศ. 1050 จำนวน 2 องค์ สูง 38 เมตร และ 55 เมตร แต่ถูกกลุ่มตาลีบันใช้ปืนใหญ่ยิงทำลายลงเมื่อเดือน มี.ค. 2544

หุบเขาบามิยันนี้ตั้งอยู่บนเส้นทางสายไหม ระหว่าง จีน อินเดีย ตะวันออกกลาง และยุโรป มีการค้นพบศาสนสถานทางศาสนาพุทธและฮินดูเป็นจำนวนมากกว่า 1,000 แห่ง เป็นหนึ่งในจุดศูนย์กลางทางพระพุทธศาสนาในบริเวณนั้นมาก่อนที่ศาสนาอิสลามเข้ามาในช่วงพุทธศตวรรษที่ 13

คัมภีร์พุทธเก่าแก่ในถ้ำอัฟกานิสถาน!

เดือน ธ.ค. 2539 เจนส์ บราร์วิก ศาสตราจารย์ด้านโบราณคดีแห่งศูนย์การศึกษาก้าวหน้า นอร์เวย์ ได้ไปร่วมประชุมวิชาการที่เมืองไลเดน ผู้ร่วมประชุมคนหนึ่งได้เล่าให้เขาฟังว่า แซม ฟ็อกก์ พ่อค้าของเก่าแห่งนครลอนดอน ได้ขายชิ้นส่วนเอกสารโบราณของพุทธศาสนาจำนวน 108 ชิ้น แก่นักสะสมชาวนอร์เวย์ชื่อ มาร์ติน สเคอร์เยน (Martin Schoyen) ผู้เป็นเจ้าของพิพิธภัณฑ์เอกสารโบราณที่ใหญ่ที่สุดของโลก พอได้ยินดังนั้น บราร์วิกเกิดความสนใจอย่างแรงกล้า จึงได้ไปพบกับสเคอร์เยนเพื่อขอศึกษาเอกสารดังกล่าว ซึ่งสเคอร์เยนก็ยินดีให้ความร่วมมือ และยังบอกเล่าให้ฟังเพิ่มเติมว่า ก่อนหน้าที่ฟ็อกก์จะขายเอกสารให้เขานั้น ฟ็อกก์ได้ติดต่อนักโบราณคดีชื่อ ลอเร แซนเดอร์ ให้ช่วยเขียนอธิบายความเป็นมาของเอกสารนี้ ซึ่งเมื่อแซนเดอร์นำไปวิเคราะห์ก็พบว่าคัมภีร์ถูกจารึกเป็นภาษาสันสกฤต ในช่วงราว พ.ศ. 540940 เป็นคัมภีร์ในพุทธศาสนาที่ว่าถึงพระสูตร พระวินัย ตลอดจนจารึกเหตุการณ์ต่างๆ หลากหลาย บางเรื่องก็เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้ว แต่เอกสารอีกหลายชิ้นมีเรื่องราวที่ไม่เคยปรากฏให้โลกรู้มาก่อน และเรียกได้ว่าเป็นเอกสารสำคัญที่เก่าแก่ที่สุดของพุทธศาสนา (ที่มีหลักฐานเหลืออยู่)

พระคัมภีร์พุทธศาสนาเหล่านี้จารึกอยู่บนแผ่นวัสดุต่างๆ ได้แก่ ใบลาน เปลือกไม้ (เปลือกต้นเบิช (Birsh) เป็นไม้เนื้อสีขาว ทนทานอยู่ทางภาคเหนือของอินเดีย เปลือกแกะจากต้นง่าย สามารถนำมาติดเป็นม้วนยาวได้) และหนังแกะ เจาะรูแล้วร้อยด้ายรวมไว้เป็นเล่ม บางเล่มอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ แต่ที่เป็นเศษเล็กเศษน้อยนั้นมีจำนวนมาก และเมื่อสืบหาข้อมูลต่อไป บราร์วิกก็พบว่าแหล่งที่มาของเอกสารสำคัญลํ้าค่านี้มิใช่อื่นไกล แต่เป็นถํ้าต่างๆ แห่งเขาบามิยันในอัฟกานิสถานนั่นเอง

ชาวไทยไม่ควรพลาดในการไปศึกษาและบูชาคัมภีร์พระพุทธศาสนาที่ยิ่งใหญ่และเก่าแก่ที่สุด อายุ 2,000 ปี ที่พุทธมณฑล ซึ่งรัฐบาลจัดให้ถึงวันที่ 5 ก.พ. 2554 ท่านจะได้ทั้งบุญ ปัญญา และความภาคภูมิใจในความเป็นพุทธศาสนิกชน