ทำไมต้องชู3นิ้วต้านรัฐประหาร?

โดย...โพสต์ทูเดย์ออนไลน์

ชู 3 นิ้ว “ชี้-กลาง-นาง” กลายเป็นสัญลักษณ์ใหม่ในการแสดงออกเพื่อต่อต้านรัฐประหาร

สัญลักษณ์นี้คืออะไร แล้วทำไมต้องชู 3 นิ้ว?

ว่ากันว่าการชู 3 นิ้ว เป็นกระแสที่ไหลบ่ามาจากภาพยนตร์ระดับแชมป์บ็อกซ์ออฟฟิศอย่าง “The Hunger Games”

ภาพยนตร์เรื่องดังกล่าว ฉายภาพการปกครองแบบเผด็จการปลุกสร้างความกลัวจนประชาชนไม่กล้าแม้แต่จะคิดแข็งขืนหรือต่อต้าน

เรื่องราวย่อๆ คือคณะผู้ปกครองได้แบ่งอาณาจักรออกเป็น 12 เขตการปกครอง และยังได้ลดทอนคุณค่าชีวิตมนุษย์ย่นย่อให้เหลือเป็นเพียงความบันเทิงช่วงสั้นๆ ด้วยการสั่งให้แต่ละเขตส่งตัวแทน ชาย-หญิง มาร่วมเกม โดยมีการถ่ายทอดสดให้ทุกคนร่วมชม

กติกาง่ายๆ คือ “ฆ่า” กันให้หมด ... ใครรอดคือผู้ชนะ

ทว่า เรื่องราวระหว่างบรรทัดผลักให้นางเอกสามารถคว้าชัยในเกมมรณะนี้ หนำซ้ำเธอยังช่วยให้ชายคนรักซึ่งเป็นตัวแทนของเขตเดียวกันรอดความตายด้วย

นับเป็นการ “ขบถต่อกฎ” ที่จับต้องได้จริง นับเป็นการปลุกให้พลังเงียบซึ่งถูกกดทับด้วยอำนาจกล้าคิด-กล้าพอที่จะยืนหยัดลุกขึ้นสู้

ช่วงหนึ่งในเกมการแข่งขั้น นางเอกได้ชูสัญลักษณ์ 3 นิ้ว ขึ้น ส่งต่อไปยังชาวเมืองอื่นๆ ที่กำลังรับชมอยู่ ซ่อนนัย “กระด้างกระเดื่อง” ต่ออำนาจที่บีบคั้น

ที่สุดแล้วเกิดพฤติกรรมเลียนแบบขึ้นและขยายออกเป็นวงกว้าง ผู้ปกครองจึงต้อง “ฆ่า” ทุกผู้ทุกคนที่ชู 3 นิ้ว

นั่นเป็นเรื่องของภาพยนตร์

ทว่า อีกความหมายที่ซ่อนเร้นในสัญลักษณ์การชู 3 นิ้ว มาจากประวัติศาสตร์การ “ปฏิวัติฝรั่งเศส” ค.ศ.1789-1799

เป็นการเปลี่ยนผ่านสังคม “ระบอบเก่า” จากยุคที่ทุกอย่างถูกผูกขาดโดยเจ้าขุนมูลนาย-อภิสิทธิ์ชน สู่ยุคที่คำขวัญว่า “เสรีภาพ-เสมอภาค-ภราดรภาพ” ถูกบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญฝรั่งเศสปี 2489 และ 2501

เสรีภาพ คือการเน้นในเสรีภาพของบุคคลหรือปัจเจกชนนิยม และได้ขยายไปในเรื่องเสรีภาพในด้านความคิด ความเชื่อทางศาสนา การศึกษาหาความรู้ การพิมพ์และเผยแพร่ข่าวสาร รวมทั้งเสรีภาพในทางการเมือง

เสมอภาค คือความเท่าเทียมกันตามกฎหมายของปัจเจกชน ความเสมอภาคขึ้นอยู่กับหลักความเที่ยงธรรม ความเท่าเทียมกันในเรื่องสิทธิและหน้าที่ เช่น ความเท่าเทียมในด้านการเสียภาษี การรับใช้ชาติโดยการเป็นทหาร และสิทธิในการออกเสียงเลือกตั้ง

ภราดรภาพ คือความเป็นพี่เป็นน้องกัน มนุษย์ทุกคนจะต้องมีความเท่าเทียมกันและปฏิบัติต่อกันดุจพี่น้อง ความเป็นพี่เป็นน้อง เป็นสิ่งที่ธรรมชาติมอบให้มนุษย์ คือ การไม่เน้นผิวพรรณ หรือ เผ่าพันธุ์

นั่นเป็นเรื่องของประวัติศาสตร์

อย่างไรก็ดี สำหรับประเทศไทยในขณะที่กลุ่มการเมือง 2 ฟากฝั่งชุมนุมกัน

เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งมีจุดยืนต่อต้านความรุนแรงและเรียกร้องให้เดินหน้าสู่การเลือกตั้งโดยเร็ว ได้เชิญชวนให้ผู้ที่เห็นด้วยแสดงสัญลักษณ์ชู 3 นิ้วเช่นกัน แต่เป็นนิ้วโป้ง-ชี้-กลาง

“นี่เป็นสัญลักษณ์ของขั้วที่ 3 คือเราเป็นแค่นิ้วโป้ง ที่ดูนิ้วชี้กับนิ้วกลางทะเลาะกันอยู่” อาจารย์รายนี้เคยกล่าวไว้ ก่อนเกิดรัฐประหาร