ลาทีปีม้า
ในวงศ์ม้า Equidae ปัจจุบันมีสมาชิกครอบครัว คือ ม้า ลา และม้าลาย ทั้งหมดนี้จัดอยู่ในสกุล Equus
ม้าและเครือญาติ
ในวงศ์ม้า Equidae ปัจจุบันมีสมาชิกครอบครัว คือ ม้า ลา และม้าลาย ทั้งหมดนี้จัดอยู่ในสกุล Equus ซึ่งแยกย่อยได้เป็น 7 ชนิด คือ ม้าเลี้ยง ม้าป่า ลาป่าแอฟริกา ลาป่าเอเชีย ลาป่าทิเบต ม้าลายเกรวี ม้าลายธรรมดา และม้าลายภูเขา กระจายพันธุ์ตามธรรมชาติในแอฟริกาและเอเชีย
ลูกครึ่ง
ตั้งแต่หลายพันปีก่อน มนุษย์นำม้าและลามาเลี้ยงเพื่อใช้งานต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นงานหนัก งานเบา บันเทิง และกีฬา เลี้ยงไปเลี้ยงมาก็เกิดไอเดียบรรเจิดลองนำพวกมันมาผสมข้ามพันธุ์กัน เพื่อสร้างเป็นสัตว์ลูกผสมชนิดใหม่ที่มีคุณสมบัติดีงามกว่าเดิม แล้วก็ทำได้สำเร็จด้วย ตัวอย่างของสัตว์ลูกผสมในวงศ์ม้าที่รู้จักกันดีคือ “ล่อ” ผลิตผลที่รวมเอาความดีงามอันได้แก่ อึด ทน สู้งานหนักเหมือนพ่อที่เป็นลา และเท่ เก๋ สง่า ฉลาด ปราดเปรียวเหมือนแม่ที่เป็นม้า มาไว้ในตัวเดียว ตอบโจทย์การเป็นสัตว์พาหนะได้อย่างสมบูรณ์
เมื่อม้าผสมกับลาได้ แล้วทำไมม้าลายจะมาร่วมวงด้วยไม่ได้ มนุษย์นำม้า ลา และม้าลาย มาจับคู่ผสมกันจนได้สัตว์ลูกผสมที่ทั้งเก่งและแปลกออกมาอีกหลายชนิด เช่น
- พ่อลา (jack) กับ แม่ม้า (mare) ได้ลูกล่อ (mule, ลูกล่อตัวผู้เรียก john ตัวเมียเรียก molly)
- พ่อม้า (horse) กับ แม่ลา (jenny/jennet) ได้ hinny
- พ่อม้า (horse) กับ แม่ม้าลาย (zebra) ได้ hobra, hebra
- พ่อม้าลาย (zebra) กับ แม่ม้า (horse) ได้ zorse, zebrule
- พ่อม้าลาย (zebra) กับ แม่ลา (jenny/jennet) ได้ zeedonk/zonkey
- พ่อลา (jack) กับ แม่ม้าลาย (zebra) ได้ zebret, donkra
- พ่อม้าลาย (zebra) กับ แม่ม้าโพนี่ (pony) ได้ zony
- พ่อม้าลาย (zebra) กับ แม่ม้าโพนี่สายพันธุ์ Shetland (Shetland pony) ได้ zetland
สายพันธุ์ม้าบ้าน
ม้าแบ่งออกเป็น 3 พวกหลัก คือ พวกเลือดร้อนที่มีความเร็ว คล่องแคล่ว ปราดเปรียว เหมาะกับการแข่งขันที่ต้องใช้ความเร็ว พวกเลือดเย็นที่มีความแข็งแรง ถึกทน เหมาะกับการใช้ในงานขนส่งแบกหาม และพวกเลือดอุ่นที่ผสมผสานทั้งความเร็วและความอึด เหมาะกับการใช้แข่งหรือเพื่อกิจการพิเศษ มนุษย์ทำการพัฒนาสายพันธุ์ม้าโดยนำคุณลักษณะเด่นของม้าแต่ละชนิดมาพิจารณาแล้วเลือกจับคู่ผสม ทำให้ได้ม้าสายพันธุ์ใหม่ที่มีลักษณะดี ตรงกับความต้องการใช้งาน และปัจจุบันนี้ก็มีมากกว่า 300 สายพันธุ์
แสยะยิ้ม
บางครั้งเราเห็นม้าแยกเขี้ยวยิงฟัน เหมือนมันกำลังหัวเราะหรือแสยะยิ้มนั้น เป็นปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นหลังจากที่ประสาทรับกลิ่นซึ่งอยู่แถวๆ เพดานปากของม้าจับกลิ่นฟีโรโมนหรือกลิ่นบางอย่างได้ โดยปฏิกิริยาแสยะยิ้มยิงฟันนี้เรียกว่า Flehmen response นอกจากม้าแล้ว ยังมีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมบางพวก เช่น แมว เสือ สมเสร็จ ช้าง ควาย ฯลฯ ที่แสยะยิ้มได้เช่นกัน
ตาโตที่สุด
ในบรรดาสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่อาศัยอยู่บนพื้นโลก ม้าเป็นสัตว์ที่มีขนาดลูกตาโตที่สุด มีเส้นผ่าศูนย์กลางเฉลี่ยที่ 5 เซนติเมตร และมีปริมาตรของลูกตา 42-62.5 มิลลิลิตร ซึ่งมากกว่าของคนเรา 6-9 เท่า ตาของม้าอยู่ด้านข้างของใบหน้า ดังนั้นมันจึงเห็นภาพมุมกว้างถึง 350 องศา อย่างไรก็ตาม ม้าไม่สามารถโฟกัสระยะของภาพได้เหมือนตาของคน แต่จะใช้วิธีเงยหน้าเพื่อมองในระยะไกล หรือก้มหน้าในการมองหาสิ่งที่อยู่ใกล้ๆ
ไอคิวสูง
นักวิจัยพบว่า ม้านอกจากจะเข้าใจอะไรได้ง่ายแล้ว ยังความจำดีมากพอๆ กับช้างเลย ถ้าม้ายอมรับใครเป็นเพื่อนแล้ว มันจะยังรักษามิตรภาพนั้นไว้เสมอ แม้จะหายหน้าหายตาไปสักพักหนึ่ง เมื่อกลับมาเจอกันอีกที ก็สามารถต่อติดได้ในพริบตาเดียว แต่ความฉลาดก็เปรียบเหมือนดาบสองคม ในทางลบ หากม้าเรียนรู้ในสิ่งที่ไม่ควร แน่นอนว่าจำไม่ลืมเช่นกัน ถ้าม้าบังเอิญสะเดาะกลอนหนีออกมาจากคอกได้ สิ่งที่เจ้าของควรทำคือ รีบเปลี่ยนกลอนแบบใหม่เสีย
กินอร่อย
เนื้อม้ามีสีแดงอมชมพู (คนญี่ปุ่นเรียกว่า เนื้อซากุระ) อุดมไปด้วยโปรตีน ธาตุเหล็ก โอเมก้า 3 แถมมีไขมันต่ำ เป็นที่นิยมบริโภคในหลายประเทศทั่วโลก สาเหตุที่เนื้อม้าเป็นที่นิยมนั้น ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเกิดการขาดแคลนอาหาร อย่างในประเทศฝรั่งเศส แต่ก่อนการกินเนื้อม้าถือว่าผิดกฎหมาย แต่หลังจากที่เกิดภาวะข้าวยากหมากแพง ในปี ค.ศ. 1866 เนื้อหมูเนื้อวัวราคาพุ่งทะยานจนผู้คนไม่มีปัญญาซื้อหามากิน รัฐบาลฝรั่งเศสเลยประกาศยกเลิกกฎหมายห้ามกินเนื้อม้า นับแต่นั้นมากระแสความนิยมบริโภคเนื้อม้าของคนฝรั่งเศสก็เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนถึงทุกวันนี้ เนื้อม้ากลายเป็นอาหารระดับ high-end ที่มีกระแสแรงสุดๆ
ที่มาของข้อมูล
http://listverse.com/2014/01/22/10-fascinating-facts-about-horses/
http://www.horseswithamie.com/horsebehavior/horselaugh.html