"ราชบัณฑิตยสภา"แจงการใช้ราชาศัพท์ "สวรรคต" - "เสด็จสู่สวรรคาลัย"

เพจเฟซบุ๊ก "ราชบัณฑิตยสภา"  ตอบข้อสงสัยของประชาชน 2 เรื่อง คือ ราชาศัพท์ "สวรรคต" และการใช้วลี "เสด็จสู่สวรรคาลัย"

เฟซบุ๊กเพจ "ราชบัณฑิตยสภา" ได้โพสต์รูปภาพและข้อความ ตอบข้อสงสัยของประชาชน 2 เรื่อง คือ ราชาศัพท์ "สวรรคต" และการใช้วลี "เสด็จสู่สวรรคาลัย" โดยกรณีราชาศัพท์ "สวรรคต" สำนักงานราชบัณฑิตยสภาตอบข้อสงสัยว่า การใช้คำราชาศัพท์ของคำว่า "ตาย" คณะกรรมการจัดทำหลักเกณฑ์การใช้คำราชาศัพท์ของสำนักงานราชบัณฑิตยสภาได้จัดทำไว้ ดังนี้

สวรรคต , เสด็จสวรรคต (สะ-หวัน-คต) , (สะ-เด็ด-สะ-หวัน-คต) ใช้แก่ พระมหากษัตริย์ สมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมราชินี สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร พระบรมวงศ์ชั้นเจ้าฟ้าที่ทรงพระเศวตฉัตร 7 ชั้น

ทิวงคต , เสด็จทิวงคต ใช้แก่ พระบรมวงศ์ชั้นสมเด็จเจ้าฟ้าที่ได้รับการเฉลิมพระยศพิเศษ

สิ้นพระชนม์ ใช้แก่ พระบรมวงศ์ชั้นสมเด็จเจ้าฟ้า จนถึงพระอนุวงศ์ชั้นพระองค์เจ้า และสมเด็จพระสังฆราช

ถึงชีพิตักษัย , สิ้นชีพตักษัย ใช้แก่ พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า

สำหรับการใช้วลี "เสด็จสู่สวรรคาลัย" สำนักงานราชบัณฑิตยสภา ตอบข้อสงสัยว่า ควรต้องมีคำว่า "ส่งเสด็จ" ด้วยหรือไม่ ในเรื่องนี้ สำนักงานราชบัณฑิตยสภา ได้เคยให้ข้อมูลความหมายวลีดังกล่าวเมื่อครั้งสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ สิ้นพระชนม์ว่า

คำว่า "สวรรคาลัย" มีความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑตยสถาน พ.ศ.2542 (ปัจจุบันใช้พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554) คือ เป็นคำกิริยา หมายความว่า ตาย (ใช้แก่เจ้านายชั้นสูง) ซึ่งไม่ได้หมายถึงการส่งเสด็จไปสู่สวรรค์ ทำให้การใช้คำว่า สวรรคาลัย เป็นการสื่อความหมายไม่ถูกต้องนั้นเป็นความเข้าใจที่เกิดจากการแปลตรงตามรูปศัพท์

โดยแท้จริงแล้วคำว่า "สวรรคาลัย" มาจากคำว่า "สวรรค" (สะ-หวัน-คะ) และ "อาลัย" ซึ่งคำว่า "สวรรค , สวรรค์" เป็นคำนาม หมายถึง โลกของเทวดา , เมืองฟ้า คำว่า "อาลัย" เป็นคำนาม มีความหมายว่าที่อยู่ ที่พัก ดังนั้น วลี "สู่สวรรคาลัย” จึงหมายถึง สู่ที่อยู่ในสวรรค์ สู่ที่พักในสวรรค์ ความหมายรวมๆ ก็คือ สู่สวรรค์ วลี "เสด็จไปสู่สวรรคาลัย" จึงสื่อความหมายได้ว่า (พระองค์) เสด็จสู่สวรรค์ หรือ (พระองค์) เสด็จสู่สรวงสวรรค์

อย่างไรก็ตาม ในความเข้าใจของประชาชนทั่วไปนั้นเข้าใจว่า "ส่งเสด็จสู่สวรรคาลัย" หมายถึงส่งเสด็จ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ไปสู่สรวงสวรรค์ แต่คำถามมีอยู่ว่า ใช้ได้หรือไม่

ในเรื่องนี้ได้มีการสอบถามความคิดเห็นของ พลตรี หม่อมราชวงศ์ ศุภวัฒย์ เกษมศรี ประธานคณะกรรมการจัดทำหลักเกณฑ์การใช้ราชาศัพท์แห่งราชบัณฑิตยสถาน ศาสตราจารย์พิเศษ จำนงค์ ทองประเสริฐ ราชบัณฑิต และที่ปรึกษาคณะกรรมการ และ อาจารย์จุลทัศน์ พยาฆรานนท์ รองประธานคณะกรรมการ มีความเห็นพ้องกันว่า พระองค์ทรงมีบุญญาบารมีที่จะเสด็จไปสู่สรวงสวรรค์ด้วยพระองค์เอง

ทั้งนี้ หากใช้คำว่า "ส่งเสด็จ" นำหน้าวลี "สู่สวรรคาลัย" อาจทำให้สื่อความหมายได้ว่าประชาชนเป็นผู้ส่งเสด็จพระองค์ไปสู่สรวงสวรรค์

ดังนั้น หากลดหรือละการใช้คำว่า "ส่ง" ออกไปเหลือ "เสด็จสู่สวรรคาลัย" หรือใช้คำว่า "พระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย" ก็จะทำให้ถ้อยคำดูสวยงามและสื่อความหมายได้ชัดเจนกว่าคำว่า "ส่งเสด็จสู่สวรรคาลัย"

ตัวอย่าง การใช้ถ้อยคำเพื่อแสดงความอาลัยถวายแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศ

สถิตอยู่ในใจตราบนิรันดร์ น้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอันหาที่สุดมิได้ ข้าพระพุทธเจ้า ...........................

เสด็จสู่สวรรคาลัย ผองผสกนิกรชาวไทยน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณตราบนิจนิรันดร์ ข้าพระพุทธเจ้า .........................

ปวงพสกนิกรชาวไทยน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณตราบนิจนิรันดร์ ข้าพระพุทธเจ้า .........................

ปวงประชาสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอันหาที่สุดมิได้ ข้าพระพุทธเจ้า .........................

เสด็จสู่ฟากฟ้าสุราลัย พระมหากรุณาธิคุณจารึกในใจไทยชั่วกาล ข้าพระพุทธเจ้า ........................

สถิตในดวงใจตราบนิจนิรันดร์ น้อมศิระกราน กราบแทบพระยุคลบาท ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอันหาที่สุดมิได้ ข้าพระพุทธเจ้า ..............................

พระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย น้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอันหาที่สุดมิได้ ข้าพระพุทธเจ้า ...........................

หลังคำว่า ข้าพระพุทธเจ้า ให้ระบุชื่อบุคคล คณะบุคคล และหน่วยงาน