ทิลแลนเซีย พันธุ์ไม้สำหรับคนไม่ค่อยมีเวลา

โดย...สืบสิน ภาพ คลังภาพโพสต์ทูเดย์

ชวนเพื่อนปลูกต้นไม้ ชอบอ้างนักว่าไม่มีเวลาดูแล วันนี้เลยนำเสนอพันธุ์ไม้มหัศจรรย์ที่ไม่ต้องดูแลมากนัก โดยเฉพาะการพรวนดินใส่ปุ๋ยนี่ลืมไปได้เลยครับ ที่สำคัญยังไม่ต้องรดน้ำทุกวี่ทุกวันอีกต่างหาก

พันธุ์ไม้ที่ผมกำลังพูดถึงก็คือ ทิลแลนเซีย (Tillandsia) บ้างก็เรียกว่า ทิลแอนเซีย บางคนเรียกพืชอากาศ จริงๆ แล้วทิลแลนเซียนั้นเป็นพืชวงศ์สับปะรดที่พบตามธรรมชาติในดินแดนซีกโลกใต้ เป็นต้นไม้ที่มีชื่อสกุลตั้งขึ้นเป็นเกียรติแก่นายแพทย์และนักพฤกษศาสตร์ชาวฟินแลนด์ที่ชื่อ เอลเลียส ทิลแลนด์ส (Elias Tillands) ซึ่งมีชีวิตอยู่ในช่วงปี 1640-1693 กระจายพันธุ์ตั้งแต่บริเวณตอนใต้ของทวีปอเมริกาเหนือ เช่น รัฐฟลอริดาของสหรัฐ หมู่เกาะเวสต์อินดีสในทะเลแคริบเบียน เรื่อยไปจนถึงทวีปอเมริกาใต้ทั้งทวีป

 

ความมหัศจรรย์อยู่ที่การปลูกเพราะไม่ต้องใช้ดิน ที่เป็นเช่นนี้เพราะบนใบสีเขียวหลากรูปทรงของทิลแลนเซียนั้นจะมีส่วนประกอบเล็กๆ ที่คล้ายกำมะหยี่ที่เรียกว่าไตรโคม ทำหน้าที่ดูดซับน้ำและสารอาหารจากอากาศมากักเก็บไว้ในเซลล์เพื่อหล่อเลี้ยง ส่วนรากสีน้ำตาลจะทำหน้าที่เกาะเกี่ยวกับสิ่งต่างๆ เช่นก้อนหิน หรือกิ่งไม้ เพื่อให้ต้นมีโอกาสสัมผัสแสงแดดได้อย่างถนัดถนี่นั่นเอง

ทิลแลนเซียนั้นเป็นพันธุ์ไม้ที่มีมากกว่า 600 ชนิด แต่ชนิดที่ได้รับความนิยมมีด้วยกัน 6 ชนิด อาทิ Tectorum มีต้นกำเนิดในประเทศเปรู ลักษณะใบมีสีเขียวอ่อน คลุมด้วยละอองไตรโคมสีขาวเล็กๆ คล้ายกำมะหยี ชอบแสงแดด ชอบที่อากาศระบายได้ดี แต่ไม่ต้องให้น้ำมาก เพียงสเปรย์แค่สัปดาห์ละครั้งก็พอแล้ว

 

พันธุ์ Stricta ถือเป็นพันธุ์ยอดนิยม ใบมีรูปทรงเรียวแหลมเป็นพุ่ม ไม่ชอบแสงแดดจัด และต้องการน้ำมากสักหน่อย ดังนั้นการนำมาแช่น้ำทุกสัปดาห์ก็เอาอยู่ครับ

พันธุ์ Bulbosa พบมากในกัวเตมาลา มีลักษณะเป็นหน่อคล้ายพืชอวบน้ำ มีใบเป็นเส้นกลมหยิกสีเขียวเข้ม แผ่ขยายคล้ายหนวดเคราของปลาหมึก ชอบแสงแดดรำไร ออกดอกสีแดง เพียงสเปรย์น้ำ 1 ครั้งต่อสัปดาห์ก็อยู่ได้แล้ว

 

พันธุ์ Tricolour พืชสามสีที่มีใบเป็นเส้นแหลม ตั้งตรงเป็นช่อ ฐานใบมีสีน้ำตาลเข้ม ส่วนใบชั้นในจะมีสีแดงเข้ม ยามเมื่อโดนแดดสีแดงจะสะท้อนได้สวยงามมาก ชอบแดด ไม่ต้องให้น้ำมาก

พันธุ์ Velutina เป็นสายพันธุ์ที่ปลูกง่าย มีใบสีเขียวอ่อน แล้วค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีส้มอมแดงเมื่อโตเต็มที่ ออกดอกสีส้ม ชอบแดดรำไร รดน้ำเพียงสัปดาห์ละครั้ง

 

และพันธุ์ Gardneri มีลักษณะช่อเป็นสีเขียวอมเงิน ใบแหลม ชอบอยู่ในที่อากาศเย็น มีความชื้น แต่ไม่เฉอะแฉะ ที่สำคัญไม่ต้องให้น้ำมาก เพียงแค่เดือนล่ะครั้งก็อยู่ได้แล้ว

ส่วนวิธีการดูแลนั้นก็ไม่ยุ่งยากอะไรเลย เพียงแค่สเปรย์หรือรดน้ำห้ชุ่มแค่ 3 ครั้งต่อสัปดาห์ก็อิ่มแปล้แล้ว แต่ถ้าเป็นช่วงฤดูฝนก็ลดเหลือเพียงแค่สัปดาห์ล่ะครั้ง เพราะอากาศจะมีความชื้นอยู่แล้ว

แม้จะชอบแสงสว่าง แต่ทิลแลนเซียส่วนใหญ่ไม่ควรเลี้ยงไว้ริมหน้าต่างหรือบริเวณที่จะโดยแสงแดดโดยตรง เพราะอาจทำให้ไหม้และแห้งตายได้ ควรจัดให้อยู่ในบริเวณที่มีแสงแดดรำไรก็เพีงพอแล้ว แต่ถ้าเป็นบริเวณแดดก็หาตาข่ายมากั้นกรองแสงได้เหมือนกัน จุดสังเกตอีกอย่างคอยดูที่รากถ้ารากมีความชื้นมากเชื้อราจะค่อยๆ ขึ้น และเน่าตายในที่สุด ดังนั้นอย่ารดน้ำมากจนเกินไป

 

อีกปัจจัยหนึ่งที่สำคัญแต่ทิลแลนเซียก็คือ อากาศต้องถ่ายเท แต่ถ้าจะย้ายเข้าาอยู่ด้านในบ้านหลังรดน้ำก็ควรปล่อยให้เขาได้อยู่ในที่อากาศถ่ายเทอย่างน้อย 4 ชั่วโมง ก็นำเข้าไปประดับไว้มุมที่ต้องการกันได้แล้วล่ะครับ

อีกอย่างเมื่อช่วงที่มีฝนตกชุก ควรปรับเปลี่ยนตำแหน่งแขวนไม่ให้โดนฝนโดยตรง และปรับพื้นที่ปลูกให้โปร่ง อากาศถ่ายเทเพื่อป้องกันรากเน่า เพียงเท่านี้เราก็จะมีทิลแลนเซียพันธุ์ไม้มหัศจรรย์ไว้ให้เราได้ยลโฉมกันทุกวันแล้วล่ะครับ