ไม้อวบน้ำน่าปลูก

หลายคนชอบต้นไม้แต่อาจติดด้วยข้อจำกัดของที่พักอาศัย ยิ่งเป็นคอนโดมิเนียม อพาร์ทเม้นท์ ยิ่งจัดสรรพื้นที่ได้ไม่สะดวกนัก แต่ก็มีไม้บางประเภทที่ไม่ต้องใช้พื้นที่มากนัก อย่าง ไม้อวบน้ำ

“ไม้อวบน้ำ” เป็นพืชชนิดไหน กลุ่มใดกันบ้าง ทำความเข้าใจง่ายๆ ก็คือ ไม้อวบน้ำ หรือที่เรียกกันว่า Succulent คือพืชที่พัฒนาเนื้อเยื่อให้สามารถกักเก็บน้ำไว้ในเซลล์ตามส่วนต่างๆ ของต้น ทำให้ส่วนนั้นดูอวบหนา ไม่ว่าจะเป็นราก ลำต้น หรือใบ เพื่อให้เติบโตและดำรงชีวิตอยู่ได้ในสภาพที่แห้งแล้งของถิ่นกำเนิดในธรรมชาติ บางชนิดยังสร้างขนหรือไทรโคม (Trichome) ปกคลุมบนใบหรือส่วนต่างๆ ของต้น เพื่อช่วยดักจับความชื้นในอากาศได้ ตัวอย่างเช่น ไม้ประดับที่ปลูกในบ้านเรามานานอย่างว่านหางจระเข้ หรือเรียกกันว่า อโล (Aloe) กุหลาบหินสกุลอิชิเวเรีย (Echeveria) คราสซูลา (Crassula) คาลันโช (Kalanchoe) ทิลแอนด์เซีย (Tillandsia) รวมทั้งชวนชมซึ่งอยู่ในสกุลอดีเนียม (Adenium) ก็เป็นไม้อวบน้ำด้วย แม้แต่แคคตัสหรือกระบองเพชรที่รู้จักกันดี ก็เป็นสมาชิกในกลุ่มไม้อวบน้ำเช่นกัน

ไม้อวบน้ำนั้นมีความหลากหลาย ทั้งรูปทรง ลักษณะต้น ใบ ดอก รวมถึงถิ่นกำเนิด หลายคนเข้าใจว่าไม้อวบน้ำต้องมีถิ่นกำเนิดจากทะลทรายอันแห้งแล้ง แต่ความเป็นจริงแล้วกระจายพันธุ์อยู่ทั่วโลก ทั้งพื้นที่แห้งแล้งในเขตร้อน เขตกึ่งร้อน และเขตหนาว ยกเว้นทางขั้วโลกเหนือ-ใต้ ที่มีหิมะหนาวจัดตลอดปี การปลูกไม้อวบน้ำจึงต้องคำนึงถึงว่า พืชชนิดนั้นมาจากถิ่นใด ถ้ามาจากเขตร้อน ในบ้านเราก็ปลูกเลี้ยงได้ไม่ยาก

การปลูกเลี้ยงก็ไม่ได้ยากนัก เพียงเตรียมดินปลูกที่โปร่งร่วน ระบายน้ำดี เลือกใช้ภาชนะปลูกที่เหมาะกับขนาดต้น อาจเป็นกระถางพลาสติก กระถางดินเผา หรือนำถ้วยไอศกรีมมาเจาะรูแล้วใช้เป็นภาชนะปลูกก็ได้ จัดวางในที่มีแสงแดดส่องถึงเกือบตลอดวัน อากาศถ่ายเทดี หมั่นให้ปุ๋ยบ้างเดือนละครั้งก็สามารถเลี้ยงไม้อวบน้ำได้สำเร็จ

ใครที่สนใจไม้อวบน้ำ สามารถหาซื้อหนังสือ “ไม้อวบน้ำ Succulents” ของสำนักพิมพ์บ้านและสวนมาศึกษาเพิ่มเติมได้ ซึ่งได้รวมข้อมูลไม้อวบน้ำจาก 3 นักเลี้ยงผู้มากประสบการณ์ พร้อมภาพถ่ายไม้อวบน้ำที่หาดูได้ยากและที่ปลูกเลี้ยงในไทยมากกว่า 2,000 ชนิดและพันธุ์ นับเป็นหนังสือไม้อวบน้ำที่สมบูรณ์ที่สุดในขณะนี้