เจาะโมเดล “โยโกฮามา Smart City” พับแผนสร้าง IR – “รีสอร์ตครบวงจร” เพราะอะไร?

เจาะโมเดล “โยโกฮามา Smart City” พับแผนสร้าง IR – “รีสอร์ตครบวงจร” เพราะอะไร?

15 กุมภาพันธ์ 2568

โยโกฮามาหนึ่งใน "Smart City Model" ที่ประสบความสำเร็จที่สุดของญี่ปุ่น เป็นต้นแบบให้กับเมืองอื่นๆ ทั่วโลก รวมถึงไทย ที่หน่วยงานในภาครัฐได้ไปดูงานและรับโมเดลการพัฒนาท่าเรืออุตสาหกรรมมาเป็นต้นแบบ เพื่อนำมาปรับใช้ก่อนพัฒนาสู่ “เอ็นเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์” ในอนาคต

KEY

POINTS

  • โยโกฮามาหนึ่งใน "Smart City Model" ที่ประสบความสำเร็จที่สุดของญี่ปุ่น เป็นต้นแบบให้กับเมืองอื่นๆ ทั่วโลก รวมถึงไทย 
  • เริ่มต้นพัฒนาอย่างจริงจังในช่วง

อีกหนึ่งโมเดลของการพัฒนาเมืองที่โดดเด่นและโด่งดังของโลกก็คือ โยโกฮามา สมาร์ทซิตี้โมเดล (Yokohama Smart City Model - YSCM) ที่เริ่มพัฒนาเมืองท่าอุตสาหกรรมเก่าแก่แห่งนี้มาตั้งแต่ปี 2010 จนประสบผลสำเร็จถึงปัจจุบัน อย่างไรก็ตาม โครงการ ที่เรียกว่า IR หรือ Integrated Resort – รีสอร์ตครบวงจร (ที่รวมกาสิโนไว้ด้วยในโมเดล เหมือน IR ของสิงคโปร์ และ โอซาก้า) ของโยโกฮามากลับไม่ประสบผลสำเร็จ ต้องมีอันล้มเลิกไป เป็นเพราะอะไร วันนี้โพสต์ทูเดย์พาไปหาคำตอบ

 

มินาโตะมิไร 21 หรือ MM เป็นย่านธุรกิจใจกลางของเมืองโยโกฮามา ประเทศญี่ปุ่น มินาโตะมิไร 21 หรือ MM เป็นย่านธุรกิจใจกลางของเมืองโยโกฮามา ประเทศญี่ปุ่น

 

โยโกฮามา เมืองใหญ่อันดับสองในญี่ปุ่น

จากจำนวนประชากร (ราว 3.7 ล้านคน) และพื้นที่ ตั้งอยู่บนอ่าวโตเกียวทางใต้ของกรุงโตเกียว มีความสำคัญเพราะเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ วัฒนธรรม และการค้าที่สำคัญของเขตมหานครโตเกียวตามแนวเขตอุตสาหกรรมเคฮิน

 

โยโกฮามาเป็นหนึ่งในเมืองท่าและเมืองอุตสาหกรรมเก่าแก่ที่เปิดทำการค้ากับชาติตะวันตกมานานกว่าร้อยปี หลังสิ้นสุดนโยบายปิดประเทศ (policy of national seclusion) หรือ ซาโกกุ (Sakoku) ในปี 1859 (พ.ศ.2402) เป็นที่รู้จักในฐานะเมืองท่าที่มีความเป็นสากลในยุคแรกๆ  ของการเปิดประเทศญี่ปุ่นหลังยุคโชกุน เริ่มมีสนามกีฬาสไตล์ยุโรป หนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษ ร้านขนมและการผลิตเบียร์แบบตะวันตก และเริ่มมีหนังสือพิมพ์รายวันตั้งแต่ปี พ.ศ. 2413 โยโกฮามาพัฒนาอย่างรวดเร็วในฐานะเมืองท่าที่โดดเด่นของญี่ปุ่น และปัจจุบันเป็นหนึ่งในเมืองท่าที่สำคัญรองจากโกเบ โอซาก้า นาโกย่า ฟุกุโอกะ โตเกียว และชิบะ

 

 

มากกว่านั้นยังเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรมไฮเทคในเขตมหานครโตเกียวและภูมิภาคคันโต เมืองนี้เป็นสำนักงานใหญ่ของบริษัทต่างๆ เช่น Isuzu, Nissan, JVCKenwood, Keikyu, Koei Tecmo, Sotetsu และ Bank of Yokohama สถานที่สำคัญที่มีชื่อเสียงในโยโกฮามา ได้แก่ มินาโตะมิไร 21, สวนอนุสรณ์นิปปอนมารุ, โยโกฮามาไชน่าทาวน์, ถนนช้อปปิ้งโมโตมาชิ, หอคอยทางทะเลโยโกฮาม่า, สวนยามาชิตะ และท่าเรือโอซันบาชิ

 

เจาะโมเดล “โยโกฮามา Smart City” พับแผนสร้าง IR – “รีสอร์ตครบวงจร” เพราะอะไร?

 

ด้วยความที่โยโกฮามาเป็นเมืองท่าอุตสาหกรรมเก่าแก่ส่งผลให้มีปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและโครงสร้างพื้นฐานตามมาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่ปัจจุบันเมืองท่าเก่าแก่นี้สามารถพัฒนาตัวเองให้กลายเป็นเมืองทันสมัยได้อย่างอัศจรรย์โดยใช้ แนวคิดฟื้นฟูเมือง (Urban Regeneration Model) อันโดดเด่นและกลายเป็นต้นแบบของการพัฒนาเมือง เช่น การพัฒนาเขตมินาโตะมิไร 21 (Minato Mirai 21) ให้เป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจและนวัตกรรม และการปรับปรุงระบบขนส่งและพื้นที่สีเขียว เพื่อให้เมืองน่าอยู่มากขึ้น

 

เจาะโมเดล “โยโกฮามา Smart City” พับแผนสร้าง IR – “รีสอร์ตครบวงจร” เพราะอะไร?

 

โยโกฮามา สมาร์ทซิตี้โมเดล (Yokohama Smart City Model - YSCM)

เริ่มต้นพัฒนาอย่างจริงจังในช่วงปี 2010 และใช้เวลาพัฒนานานกว่า 10 ปี โดยมีการดำเนินโครงการต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน โดยได้รับเลือกให้เป็น “Future City” และ “Environmental Model City” ของรัฐบาลญี่ปุ่น จากการทดลองระบบพลังงานอัจฉริยะต่างๆ  เช่น Smart Grid และ พลังงานหมุนเวียน ไปจนถึงการติดตั้ง เซ็นเซอร์อัจฉริยะและระบบ IoT ในเมือง ก่อนจะขยายผลโครงการ (2015-2020) ไปยังพื้นที่ต่างๆ ของเมือง เช่น Minato Mirai 21 ปัจจุบัน โยโกฮามากำลังพัฒนาเทคโนโลยี Carbon Neutral City เพื่อเป้าหมายลดการปล่อยคาร์บอนให้เป็นศูนย์ ส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) และ เชื่อมโยงเมืองเข้ากับ 5G และ IoT อย่างเต็มรูปแบบ

 

เจาะโมเดล “โยโกฮามา Smart City” พับแผนสร้าง IR – “รีสอร์ตครบวงจร” เพราะอะไร?

 

ทุกวันนี้ YSCM เป็นต้นแบบที่หลายเมืองทั่วโลกนำไปปรับใช้ โดยเฉพาะในด้าน พลังงานอัจฉริยะและการขนส่งที่ยั่งยืน ทำให้โยโกฮามาเป็นหนึ่งในเมืองอัจฉริยะชั้นนำของญี่ปุ่น โดยได้รับความร่วมมือจากทั้งภาครัฐบาลและภาคเอกชนร่วมกันพัฒนาภายใต้โครงการ Yokohama Smart City Project (YSCP) เพื่อเป้าหมายสร้างเมืองที่มีความยั่งยืนและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอย่างจริงจัง โดยเฉพาะในด้าน พลังงาน, การขนส่ง และการจัดการเมืองอัจฉริยะ

 

โยโกฮามาโมเดล (Yokohama Model) และ IR (Integrated Resort) “รีสอร์ตครบวงจร”

 

ในบริบทของ “เอ็นเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์” โยโกฮามาเคยเป็นหนึ่งในเมืองที่เสนอให้สร้าง IR (Integrated Resort) ซึ่งเป็นคอมเพล็กซ์ที่รวมรีสอร์ต โรงแรม ศูนย์ประชุม ร้านค้า และกาสิโนไว้ในที่เดียว

 

แต่แล้วในปี 2021 โยโกฮามาตัดสินใจยกเลิกแผนการพัฒนา IR เนื่องจากการคัดค้านของประชาชนและการเปลี่ยนแปลงนโยบายของผู้บริหารเมือง

 

เจาะโมเดล “โยโกฮามา Smart City” พับแผนสร้าง IR – “รีสอร์ตครบวงจร” เพราะอะไร?

 

Integrated Resort (IR) หรือ รีสอร์ตครบวงจร

เป็นโมเดลการพัฒนาโครงการขนาดใหญ่ที่รวมเอาธุรกิจหลากหลายประเภทไว้ในที่เดียว โดยมี กาสิโนเป็นองค์ประกอบหลัก พร้อมด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกอื่นๆ เช่น โรงแรมหรู ศูนย์ประชุม ร้านค้าปลีก ร้านอาหาร สวนสนุก และสถานบันเทิงหลากหลาย

 

IR มีต้นกำเนิดมาจาก ลาสเวกัส สหรัฐอเมริกา ในช่วงศตวรรษที่ 20 จากการพัฒนารีสอร์ตกาสิโนขนาดใหญ่ที่มีโรงแรมและรวมความบันเทิงไว้แบบครบวงจร เช่น Caesars Palace และ The Venetian ปัจจุบันโมเดล IR ในรูปแบบสมัยใหม่ ได้รับความนิยมมากขึ้นใน สิงคโปร์ และ มาเก๊า

 

โยโกฮามาตัดสินใจ ยกเลิกโครงการรีสอร์ตครบวงจร หรือ "รีสอร์ตกาสิโน" ในปี 2021 ด้วย 3 เหตุผลหลัก

 

1. การคัดค้านจากประชาชน ประชาชนในโยโกฮามาส่วนใหญ่ ไม่เห็นด้วยกับการเปิดกาสิโน เนื่องจากกังวลเกี่ยวกับปัญหาสังคม เช่น การติดการพนัน และผลกระทบต่อครอบครัว อาชญากรรมที่อาจเพิ่มขึ้น เช่น การฟอกเงินและกลุ่มอาชญากรรมผลกระทบต่อภาพลักษณ์ของเมือง ซึ่งเป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยวและที่อยู่อาศัย

 

กระทั่งมีการรณรงค์ “No Casino in Yokohama” และการสำรวจความคิดเห็นแสดงให้เห็นว่าคนส่วนใหญ่ไม่สนับสนุนโครงการ

 

2. การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง ในการเลือกตั้งนายกเทศมนตรีเมืองโยโกฮามา ปี 2021 นายกเทศมนตรีคนใหม่ ทาเคฮารุ ยามานากะ (Takeharu Yamanaka) ชนะการเลือกตั้งด้วยนโยบาย ต่อต้านกาสิโน และสัญญาว่าจะยุติโครงการ IR และเมื่อเขาเข้ารับตำแหน่งในเดือนสิงหาคม 2021 เขาก็ประกาศถอนตัวจากแผน IR ทันที

 

3. ความไม่แน่นอนของอุตสาหกรรมกาสิโนในญี่ปุ่น โครงการ IR ของญี่ปุ่นเผชิญกับความล่าช้าและข้อจำกัดที่เข้มงวด เช่น การเรียกเก็บภาษีสูงสำหรับธุรกิจกาสิโน การควบคุมการเข้าถึงของประชาชนญี่ปุ่นเพื่อลดปัญหาการพนัน การแข่งขันจากประเทศอื่นที่มี IR เช่น สิงคโปร์ มาเก๊า และเกาหลีใต้ นักลงทุนและผู้พัฒนา เช่น Las Vegas Sands ถอนตัวออกจากโครงการในญี่ปุ่นเพราะเห็นว่าข้อบังคับเข้มงวดเกินไป

 

สรุป

การยกเลิกโครงการ IR ของโยโกฮามาเกิดจาก แรงกดดันของประชาชน การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง และความไม่แน่นอนของนโยบายกาสิโนในญี่ปุ่น ทำให้เมืองตัดสินใจมุ่งเน้นไปที่การพัฒนาเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวในรูปแบบอื่นแทน

 

และถึงแม้ว่าโยโกฮามาจะไม่เดินหน้ากับโครงการกาสิโน แต่เมืองนี้ยังคงให้ความสำคัญกับการพัฒนาโครงการเอ็นเตอร์เทนเมนต์และพื้นที่เชิงพาณิชย์ เช่น

  • Minato Mirai 21: ย่านธุรกิจและความบันเทิงขนาดใหญ่ที่มีแลนด์มาร์กสำคัญ เช่น Landmark Tower และ Red Brick Warehouse
  • Yokohama Cosmo World: สวนสนุกกลางเมือง
  • Pacifico Yokohama: ศูนย์ประชุมและนิทรรศการขนาดใหญ่

 

ดังนั้น หากพูดถึงโยโกฮามาโมเดลในแง่ของเอ็นเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์ จะหมายถึงการพัฒนาเมืองที่ผสมผสานพื้นที่เชิงพาณิชย์ ความบันเทิง และความยั่งยืนโดยไม่พึ่งพากาสิโนเป็นศูนย์กลาง

 

เจาะโมเดล “โยโกฮามา Smart City” พับแผนสร้าง IR – “รีสอร์ตครบวงจร” เพราะอะไร?

 

 

หมายเหตุ:

การพัฒนา IR ในระดับโลก

  • ลาสเวกัส (สหรัฐอเมริกา) – ต้นกำเนิดของกาสิโนรีสอร์ต เช่น Bellagio, MGM Grand
  • มาเก๊า (จีน) – เมืองหลวงแห่งการพนันของเอเชีย มีรีสอร์ตขนาดใหญ่ เช่น The Venetian Macao, Galaxy Macau
  • สิงคโปร์ – เปิดตัวโมเดล IR ที่ทันสมัยและมุ่งเน้นการท่องเที่ยว เช่น Marina Bay Sands และ Resorts World Sentosa
  • ญี่ปุ่น (ยังไม่เกิดขึ้นจริง) – รัฐบาลญี่ปุ่นเคยผลักดัน IR เพื่อกระตุ้นการท่องเที่ยว เช่นในโยโกฮามาและโอซาก้า แต่โครงการในบางเมืองถูกยกเลิกเนื่องจากการคัดค้านจากประชาชน แต่เมื่อปลายปีที่ผ่านมาญี่ปุ่นเริ่มสร้าง “โอซากา ไออาร์” (Osaka IR) รีสอร์ตกาสิโนแห่งแรกของประเทศ ด้วยงบฯลงทุนราว 1.27 ล้านล้านเยน (ประมาณ 300,180 ล้านบาท) โดยคาดว่าจะเปิดได้ในปี 2030 ตั้งเป้าทำเงิน 520,000 ล้านเยนต่อปี (ประมาณ 122,930 ล้านบาท)

 

แนวคิดของ IR ในปัจจุบัน

  • ไม่ได้เน้นแค่การพนัน แต่เน้นการท่องเที่ยวแบบครบวงจร
  • ดึงดูดนักท่องเที่ยวจากต่างประเทศ
  • กระตุ้นเศรษฐกิจและสร้างงาน
  • มีมาตรการควบคุมผลกระทบทางสังคม เช่น นโยบายจำกัดการเข้ากาสิโนของคนท้องถิ่น

 

โดยรวมแล้ว โมเดล IR เป็นแนวคิดที่มีรากฐานจากลาสเวกัส แต่นำไปพัฒนาในรูปแบบที่แตกต่างกันในแต่ละประเทศ โดยเฉพาะในเอเชียที่มีข้อจำกัดเกี่ยวกับการพนันมากกว่าในตะวันตก

Thailand Web Stat