เทียบเน้นๆ ระบบแจ้งเตือนภัย SMS - Cell Broadcast ความต่างอย่างชัด

เมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2568 พรรคประชาชน (ปชน.) ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นในวันที่ 28 มีนาคม 2568 โดยกล่าวถึงปัญหาการแจ้งเตือนภัยผ่านระบบ SMS ที่ล่าช้าและไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอ ทำให้ประชาชนบางส่วนได้รับข้อความแจ้งเตือนช้ามาก บางรายได้รับในช่วงค่ำ บางรายอาจต้องรอนานถึง 10 ชั่วโมงหลังเกิดเหตุ หรือบางคนอาจไม่ได้รับข้อความเลย

 

ปัญหาดังกล่าวสะท้อนถึงข้อจำกัดของระบบ SMS และเป็นเหตุให้เกิดการเรียกร้องและติดตามให้ประเทศไทยนำระบบ Cell Broadcast หรือ  "ระบบแจ้งเตือนภัยสาธารณะผ่านมือถือแบบเจาะจง" มาใช้ในการแจ้งเตือนภัยพิบัติอย่างเร่งด่วน

 

ข้อจำกัดของระบบ SMS ในการแจ้งเตือนภัย

ระบบ SMS เป็นเทคโนโลยีที่มีมาอย่างยาวนาน แต่กลับมีข้อจำกัดหลายประการเมื่อถูกนำมาใช้ในการแจ้งเตือนภัยพิบัติ ได้แก่:

• ข้อจำกัดด้านจำนวนตัวอักษร – การส่ง SMS มีข้อจำกัดด้านจำนวนอักขระต่อข้อความ หากข้อความยาวเกินกว่าที่กำหนด จะถูกแบ่งเป็นหลายข้อความ ซึ่งอาจทำให้เกิดความสับสนในการอ่าน
• การกระจายข้อความที่ล่าช้า – ระบบ SMS ไม่สามารถส่งข้อความไปยังผู้ใช้จำนวนมากพร้อมกันได้ทันที แต่ต้องทยอยส่งเป็นล็อต ๆ ทำให้เกิดความล่าช้า หลายคนได้รับข้อความแจ้งเตือนหลังเหตุการณ์ผ่านไปหลายชั่วโมง
• ความไม่แน่นอนในการส่งข้อความ – ผู้ที่อยู่ในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบอาจไม่ได้รับข้อความ เนื่องจากระบบจะส่ง SMS ตามหมายเลขโทรศัพท์ที่อยู่ในเครือข่ายโทรศัพท์ ณ ขณะนั้น ดังนั้น หากมีการเดินทางเข้าออกพื้นที่ในช่วงเวลาที่ส่ง SMS ผู้ใช้บางรายอาจพลาดการแจ้งเตือนได้
• รูปแบบข้อความที่ไม่สอดคล้องกัน – การแจ้งเตือนผ่าน SMS อาจมีรูปแบบข้อความที่แตกต่างกันไปตามหน่วยงานที่ส่ง ทำให้เกิดความสับสนและความไม่แน่ใจในข้อมูลที่ได้รับ

 

เผย Cell Broadcast เป็นระบบแจ้งเตือนภัยที่มีประสิทธิภาพมากกว่า

Cell Broadcast เป็นเทคโนโลยีที่ได้รับการใช้งานในหลายประเทศทั่วโลก เช่น สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และมาเลเซีย ซึ่งใช้ระบบนี้มากว่า 15 ปีแล้ว ระบบนี้ทำงานโดยการส่งข้อความแจ้งเตือนผ่านเครือข่ายโทรศัพท์มือถือในพื้นที่ที่กำหนด และสามารถแจ้งเตือนได้อย่างทันท่วงทีโดยไม่ต้องส่งข้อความเป็นล็อต ๆ เช่นเดียวกับ SMS ข้อดีของ Cell Broadcast มีดังนี้:

• ส่งข้อความถึงประชาชนจำนวนมากได้พร้อมกันทันที – ไม่ว่าจะมีจำนวนผู้ใช้กี่ล้านคนก็ตาม ข้อความสามารถกระจายไปยังทุกเครื่องในพื้นที่ที่กำหนดได้ในเสี้ยววินาที และสามารถส่งซ้ำได้เป็นระยะเพื่อให้แน่ใจว่าทุกคนได้รับการแจ้งเตือน
• ไม่มีข้อจำกัดด้านจำนวนอักษร – Cell Broadcast สามารถส่งข้อความที่ยาวกว่า SMS ทำให้สามารถอธิบายสถานการณ์และแนวทางปฏิบัติได้อย่างครบถ้วน
• รองรับหลายภาษา – สามารถส่งข้อความแจ้งเตือนในหลายภาษา ตามภาษาที่ตั้งค่าบนอุปกรณ์ของผู้ใช้ ทำให้ชาวต่างชาติที่อยู่ในพื้นที่ได้รับข้อมูลที่เข้าใจง่าย
• การแจ้งเตือนระดับ National Alert – เมื่อเกิดภัยพิบัติร้ายแรง เช่น แผ่นดินไหว ระบบสามารถส่งสัญญาณแจ้งเตือนที่แม้ว่าโทรศัพท์จะอยู่ในโหมดปิดเสียง หรือปิดเครื่องอยู่ ก็จะเปิดขึ้นโดยอัตโนมัติและส่งเสียงเตือนให้ประชาชนรับรู้ถึงเหตุฉุกเฉิน
• รองรับการแจ้งเตือนภัยที่หลากหลาย – นอกจากภัยพิบัติธรรมชาติ เช่น แผ่นดินไหว น้ำท่วม และพายุแล้ว Cell Broadcast ยังสามารถใช้แจ้งเตือนภัยอื่น ๆ เช่น เหตุวินาศกรรม หรือการประกาศตามหาคนหาย (AMBER Alert) ได้อีกด้วย

 

หากใครเคยดูภาพยนตร์ต่างประเทศ ที่เมื่อเกิดภัยพิบัติ อาจเคยเห็นฉากที่ โทรศัพท์มือถือของทุกคนดังขึ้นมาพร้อมกันหมด นั่นคือ การทำงานของระบบ Cell Broadcast 

 

ที่มาเพจพรรคประชาชน

 

ความคืบหน้าของ Cell Broadcast ในประเทศไทย

ในประเทศไทย มีการเรียกร้องให้ใช้ระบบ Cell Broadcast มาตั้งแต่ปี 2562 แต่เริ่มมีการผลักดันจริงจังในปี 2566 โดยกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (DE) ได้มีการอนุมัติงบประมาณเพื่อพัฒนาระบบในปีงบประมาณ 2567 ล่าสุด เมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2568 หน่วยงานภาครัฐได้ประกาศจัดซื้อจัดจ้างสำหรับระบบ Cell Broadcast และคาดว่าจะสามารถใช้งานได้ภายในกลางปี 2568

 

ความสำคัญของการแจ้งเตือนภัยที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ

แม้ว่าแผ่นดินไหวจะเป็นภัยพิบัติที่ไม่สามารถคาดการณ์ล่วงหน้าได้อย่างแม่นยำ แต่ประเทศที่มีระบบแจ้งเตือนภัยที่ดีสามารถแจ้งเตือนล่วงหน้าก่อนเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงได้ประมาณ 15 วินาที ซึ่งเพียงพอให้ประชาชนสามารถอพยพไปยังที่ปลอดภัย ลดอันตรายและความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นได้ นอกจากนี้ การแจ้งเตือนภัยที่มีประสิทธิภาพจะช่วยลดความสับสนของประชาชน โดยให้ข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับความรุนแรงของภัยพิบัติ วิธีปฏิบัติตัว พื้นที่ที่ควรหลีกเลี่ยง และสถานการณ์ของระบบขนส่งมวลชน

 

Cell Broadcast ก็ยังสามารถแจ้งเตือนประชาชน ในภัยธรรมชาติอื่นๆ ล่วงหน้า เช่น อุทกภัย วาตภัย หรือการแจ้งเตือนภัยเมื่อเกิดเหตุวินาศกรรม ไปจนถึงประกาศตามหาคนหาย (AMBER Alert) นี่ไม่ใช่เทคโนโลยีที่ใหม่แต่อย่างใด ประเทศอย่างสหรัฐอเมริกา ได้ออก กฏหมาย W.A.R.N Act สำหรับระบบนี้ ตั้งแต่ปี 2006 และประเทศอย่าง ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ หรือเพื่อนบ้านของเรา อย่างมาเลเซีย ก็ใช้ระบบนี้มากว่า 15 ปีแล้ว

 

บทสรุป

จากเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นในประเทศไทยเมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 ได้สะท้อนให้เห็นถึงข้อจำกัดของระบบ SMS ที่ยังไม่สามารถตอบสนองความต้องการในการแจ้งเตือนภัยพิบัติได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในขณะที่ Cell Broadcast เป็นเทคโนโลยีที่สามารถแก้ไขปัญหานี้ได้อย่างสมบูรณ์แบบ หากประเทศไทยสามารถนำระบบนี้มาใช้ได้สำเร็จภายในปี 2568 ตามที่วางแผนไว้ จะเป็นก้าวสำคัญในการเพิ่มศักยภาพของระบบแจ้งเตือนภัยของประเทศ และช่วยปกป้องชีวิตประชาชนจากภัยพิบัติในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น