Pillbot หุ่นยนต์จิ๋วขนาดเท่าเม็ดยาช่วยวินิจฉัยโรคทางเดินอาหาร
การผ่าตัดส่องกล้อง นับเป็นหัตถการทางการแพทย์อีกชนิดที่ได้รับความนิยมในการใช้งาน แต่จะเป็นอย่างไรเมื่อมีการคิดค้น Pillbot หุ่นยนต์ขนาดยาเม็ดที่ช่วยวินิจฉัยโรคทางเดินอาหารได้เช่นกัน
เมื่อพูดถึงระบบทางเดินอาหารเชื่อว่าทุกท่านเคยประสบปัญหากับโรคภัยไข้เจ็บจากส่วนนี้ไม่มากก็น้อย ตั้งแต่อาการที่เกิดขึ้นได้ทั่วไปอย่างท้องผูก ท้องเสีย อาหารเป็นพิษ กรดไหลย้อน ไปจนโรคร้ายแรงอย่างการอักเสบ เกิดแผล ติดเชื้อ การทำงานผิดปกติ ไปจนเนื้อร้ายอย่างมะเร็ง ซึ่งถือเป็นสาเหตุเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของคนไทย
นี่เองทำให้การตรวจวินิจฉัยโรคทางเดินอาหารเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้สามารถระบุความผิดปกติที่เกิดขึ้นและทำการรักษาอย่างแม่นยำ ลดผลกระทบทางสุขภาพและเพิ่มโอกาสในการหายเป็นปกติ กระนั้นการตรวจวินิจฉัยของแพทย์บางครั้งก็ซับซ้อนยุ่งยาก ทำให้หลายคนที่รู้สึกว่าในเมื่อไม่เจ็บป่วยอะไรก็ไม่ต้องเข้ารับการตรวจ
แต่จะเป็นอย่างไรถ้าการตรวจวินิจฉัยทางเดินอาหารจะง่ายดายเหมือนการกินยาเพียงเม็ดเดียว
Pillbot หุ่นยนต์สำหรับตรวจสอบทางเดินอาหาร
ผลงานนี้เป็นของทีมวิจัยจาก Endiatx กับการพัฒนา Pillbot หุ่นยนต์ขนาดจิ๋วขนาดใกล้เคียงกับวิตามิน ที่สามารถเข้าไปตรวจสอบระบบทางเดินอาหารของผู้ป่วยเพื่อให้แพทย์สามารถนำข้อมูลมาวินิจฉัยได้ โดยไม่ต้องดำเนินขั้นตอนหัตถการทางการแพทย์อันวุ่นวายและอาจสร้างผลกระทบทางสุขภาพแก่ผู้ป่วย
มะเร็งในระบบทางเดินอาหารจัดเป็นชนิดมะเร็งที่พบบ่อย ตั้งแต่มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งตับ มะเร็งลำไส้ ไปจนมะเร็งทวารหนัก ทั้งยังเป็นสาเหตุการเสียชีวิตเป็นอันดับต้นๆ อย่างไรก็ตามขั้นตอนการตรวจโรคในปัจจุบันจำเป็นต้องผ่าตัดส่องกล้อง ซึ่งหลายครั้งสร้างภาระให้แก่ผู้เข้ารับการตรวจทั้งที่ความจริงอาจไม่มีการเจ็บป่วย
นี่เป็นเหตุผลในการพัฒนา Pillbot หุ่นยนต์ขนาดจิ๋วรูปทรงยาเม็ดขนาด 1.3 x 3 เซนติเมตร ที่มีศักยภาพในการตรวจสอบทางเดินอาหาร ตัวหุ่นได้รับการติดตั้งกล้องเอนโดสโคปความละเอียดสูง พร้อมกับมอเตอร์ขนาดเล็กเพื่อสร้างแรงขับเคลื่อนสำหรับการเคลื่อนไหวในทางเดินอาหาร
ขั้นตอนการใช้งาน Pillbot นั้นเรียบง่ายเพียงงดอาหารก่อนเข้ารับการตรวจ 8 ชั่วโมง จากนั้นดื่มน้ำเข้าไปภายในร่างกายก่อน 2 แก้วแล้วกลืนเจ้าหุ่นตัวนี้ลงไป Pillbot จะเคลื่อนไหวภายในทางเดินอาหารพร้อมเก็บภาพวีดีโอความละเอียดสูงระดับ 2.3 ล้านพิกเซลต่อวินาทีแบบเรียลไทม์
เมื่อ Pillbot เข้าสู่ร่างกายแพทย์จะทำการควบคุมตัวหุ่นให้เคลื่อนไหวไปตามตำแหน่งที่กำหนด เพื่อตรวจสอบสภาพของอวัยวะและทางเดินอาหารของผู้เข้ารับการตรวจแบบเรียลไทม์ ขั้นตอนการตรวจจะกินเวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมง เมื่อเสร็จสิ้นหุ่นก็ยุติการทำงานจากนั้นก็ถูกขับออกมาพร้อมกับอุจจาระตามปกติโดยไม่เป็นอันตราย
ถือเป็นแนวทางการตรวจทางเดินอาหารรูปแบบใหม่ที่แทบไม่สร้างผลกระทบแก่ผู้ป่วย
สู่อนาคตที่การผ่าตัดส่องกล้องเป็นของตกยุค
ถึงตรงนี้หลายท่านอาจรู้สึกขยาดกับการกลืนหุ่นยนต์เข้าร่างกายจนไม่อยากใช้งานอยู่บ้าง แต่โดยพื้นฐานแล้วหุ่นยนต์ตัวนี้มีหลักการทำงานไม่ต่างจากการผ่าตัดส่องกล้อง ซึ่งถือเป็นหัตถการทางการแพทย์ที่ได้รับการยอมรับและมีการใช้งานทั่วไปอยู่แล้ว เพียงเปลี่ยนจากการส่องกล้องมาเป็นกล้องแบบไร้สาย
เดิมการผ่าตัดส่องกล้องต้องงดน้ำและอาหารเคร่งครัด ต้องรมยาสลบหรือยาระงับประสาทป้องกันความเจ็บปวด ต้องสร้างบาดแผลหลายตำแหน่งสำหรับสอดกล้องและเครื่องมือ อาศัยระยะเวลาพักฟื้นหลายวันหลังเข้ารับการตรวจ อีกทั้งยังต้องตรวจสอบให้แน่ใจไม่ให้เกิดอาการข้างเคียง ซึ่งล้วนเป็นสิ่งที่สร้างภาระแก่ผู้เข้ารับการตรวจ
แตกต่างจาก Pillbot ที่ต้องการเพียงการงดอาหารล่วงหน้า 8 ชั่วโมง(ดื่มน้ำได้ตามปกติ) ไม่ต้องอาศัยยาที่ส่งผลกระทบต่อสติสัมปชัญญะ ไม่ต้องสร้างแผลสักรอยบนร่างกาย ง่ายต่อการดำเนินการ และยังไม่ต้องใช้เวลาพักฟื้น เนื่องจากขั้นตอนที่เกิดขึ้นสำหรับผู้ป่วย ไม่มีความแตกต่างจากการรับประทานยาเม็ดเข้าสู่ร่างกายและขับถ่ายออกไปตามปกติ
สิ่งนี้เป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับผู้ป่วย โดยเฉพาะผู้สูงอายที่กลัวโรงพยาบาลจนไม่ยอมเข้ารับการตรวจ การกล่อมให้รับผ่าตัดส่องกล้องเพียงเพราะมีความเสี่ยงถือเป็นเรื่องยาก แต่หากใช้ Pillbot เข้ามาทดแทน จะช่วยให้การตรวจง่ายดายจนมีคนยอมเข้ารับการตรวจมากขึ้น ซึ่งจะช่วยป้องกันและลดจำนวนผู้เสียชีวิตจากโรคทางเดินอาหาร
นอกจากนี้ด้วย Pillbot รองรับระบบการควบคุมไร้สายจากระยะไกล ทำให้ในอนาคตแพทย์อาจไม่จำเป็นต้องเดินทางไปตรวจวินิจฉัยผู้ป่วยทางเดินอาหาร เพียงส่งเม็ดยานี้ให้กับผู้ป่วยผ่านระบบขนส่ง นัดแนะเวลาดำเนินการ จากนั้นจึงเริ่มทำการตรวจเมื่อถึงเวลาเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับการแพทย์ทางไกล
ในอนาคตหากมีการใช้ Pillbot อย่างแพร่หลาย จะช่วยให้คนไข้สะดวกในการเข้ารับการตรวจ ทำให้แพทย์สามารถตรวจวินิจฉัยทางไกลได้จากทั่วทุกมุมโลก อีกทั้งลดภาระของสถานพยาบาลให้นำกำลังและทรัพยากรไปใช้กับผู้ป่วยวิกฤติได้มากยิ่งขึ้น
Pillbot จึงถือเป็นอีกหนึ่งเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่ถูกนำมาใช้ทดแทนการผ่าตัดส่องกล้องแบบทุกวันนี้
แน่นอนเป้าหมายของทีมวิจัยไม่จบเท่านั้น พวกเขามุ่งเป้าพัฒนาให้ Pillbot ทำการติดตั้งเครื่องมือเพิ่มเติมเพื่อให้ใช้งานในการผ่าตัด อีกทั้งยังเตรียมพัฒนาระบบนำทางอัตโนมัติจนอาจไม่ต้องพึ่งพาการควบคุมทางไกลจากแพทย์ แต่พร้อมจะเข้าไปสำรวจในร่างกายของเราเองและส่งข้อมูลไปหาแพทย์เจ้าของไข้ได้เอง
โดยปัจจุบัน Pillbot อยู่ในขั้นตอนเริ่มต้นการทดลองทางคลินิก หากประสบความสำเร็จพวกเขาคาดว่าจะขออนุญาต FDA และพร้อมเปิดใช้งานเชิงพาณิชย์ภายในปี 2026
ที่มา
https://interestingengineering.com/innovation/pillbot-swallowable-robot-thrusters-endoscopy
https://newatlas.com/health-wellbeing/pillbot-begins-clinical-trials/
https://www.bangkokbiznews.com/health/well-being/1092218