มัดรวมวิธีป้องกันตัวเองจาก "แบคทีเรียกินเนื้อคน" ภัยแฝงที่มาพร้อมน้ำท่วม

“น้ำท่วม” ภัยธรรมชาติที่ส่งผลให้สภาพแวดล้อมเต็มไปด้วยน้ำสกปรกและเชื้อโรค การสัมผัสน้ำท่วมขังเป็นเวลานานอาจทำให้ผิวหนังเปื่อยยุ่ย เกิดบาดแผลได้ง่าย และเสี่ยงต่อการติดเชื้อ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเชื้อที่ก่อให้เกิด “โรคแบคทีเรียกินเนื้อคน”

"โรคแบคทีเรียกินเนื้อคน" คืออะไร?

โรคแบคทีเรียกินเนื้อคน (Necrotizing Fasciitis) อันตรายที่มากับแผลสกปรก เป็นภาวะติดเชื้อรุนแรงในเนื้อเยื่ออ่อน เกิดในบริเวณผิวหนังกำพร้า ชั้นไขมันใต้ผิวหนัง และกล้ามเนื้อ มักพบในแผลเปิด สามารถลุกลามอย่างรวดเร็วและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ แม้จะเริ่มต้นจากบาดแผลเล็กๆ เพียงรอยถลอกหรือแผลจากของมีคม แต่หากไม่ได้รับการดูแลอย่างถูกต้อง เชื้อโรคก็สามารถเข้าสู่ร่างกายและก่อให้เกิดการติดเชื้อรุนแรงได้

เชื้อที่ทำให้เกิดภาวะแบคทีเรียกินเนื้อคน

• กลุ่มเชื้อโรคผสม (Mixed Organisms) เป็นกลุ่มที่พบบ่อยที่สุด เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียหลายชนิดพร้อมกัน มักพบในแผลทั่วไปที่สัมผัสกับสิ่งสกปรก 
• Streptococcus ชนิด A ที่เกิดได้จาก เชื้อ Species Streptococcus หรือ Staphylococcus พบรองลงมาจากกลุ่มแรก ลุกลามเร็วและมีอาการรุนแรงกว่า ที่พบได้ทั่วไปบนผิวหนัง มักเกิดจากหัตถการที่ไม่สะอาด เช่น การเจาะเลือด การฉีดยา รวมถึงการฉีดยาของกลุ่มผู้ใช้ยาเสพติด 
• Gas Gangrene พบในแผลที่มีเนื้อตายอยู่ก่อน เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่สร้างสามารถแก๊ส เมื่อคลำที่แผลจะรู้สึกถึงฟองอากาศคล้ายบับเบิ้ลกันกระแทก

อาการและสัญญาณเตือน "โรคแบคทีเรียกินเนื้อคน"

• ปวด บวมแดง หรือร้อนบริเวณบาดแผล 
• ผิวหนังมีสีดำคล้ำผิดปกติ
• มีเนื้อตาย 
• มีหนองปริมาณมาก 
• มีตุ่มน้ำ มีอาการพอง

การติดเชื้อแบคทีเรียกินเนื้อคนเกิดได้กับทุกคน โดยมีความเสี่ยงจากการไม่รักษาความสะอาดของแผลให้ดี ซึ่งอาการจะรุนแรงขึ้นในผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ไตวายเรื้อรัง ภาวะตับแข็ง โรคอ้วน และผู้มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ผู้ป่วย HIV หรือคนไข้ที่ได้รับยากดภูมิ

หากติดเชื้อแล้วไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีอาจทำให้เกิดอาการรุนแรง เริ่มมีไข้สูง ครั่นเนื้อครั่นตัว อ่อนเพลีย ตัวเย็น มึนงง ซึมลง และช็อกจากการติดเชื้อในกระแสเลือด นำไปสู่การสูญเสียอวัยวะหรือเสียชีวิตได้

โรคแบคทีเรียกินเนื้อคน ป้องกันอย่างไร?

• ใช้น้ำเกลือ 1-2 ลิตร หรือน้ำดื่มทำความสะอาดแผล
• ไม่ควรใช้น้ำประปาล้างแผล เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
• ปิดแผลด้วยผ้าสะอาดหรือปลาสเตอร์ให้มิดชิด
• หากดูแลแผลเบื้องต้นแล้วยังปวด บวมแดง  ควรรีบมาพบแพทย์ทันที 

การติดเชื้อที่ผิวหนังไม่ได้นำไปสู่ภาวะแบคทีเรียกินเนื้อคนเสมอไปแต่หากเป็นแผลก็ควรรักษาความสะอาดให้ดีเพื่อป้องกันการติดเชื้อ ส่วนการวินิจฉัยโรคนี้มีหลายวิธี ซึ่งวิธีที่น่าเชื่อถือที่สุดคือการตรวจบริเวณบาดแผล หากยังไม่ชัดเจน แพทย์อาจตรวจเพิ่มเติมด้วยการผ่าตัดกรีดขยายบริเวณบาดแผล ใช้การตรวจพิเศษ MRI, CT Scan, หรือ X-Ray เพื่อตรวจดูชั้นเนื้อเยื่ออย่างละเอียด 

ส่วนการรักษา แพทย์จะพิจารณาตามอาการ มีตั้งแต่การใช้ยาฆ่าเชื้อ ผ่าตัดระบายหนองและของเหลว ผ่าตัดเนื้อเยื่อที่ตายออก ในกรณีที่เนื้อตายลุกลามไปยังอวัยวะอื่นอาจต้องตัดอวัยวะที่ติดเชื้อ ในบางกรณีอาจต้องปลูกถ่ายผิวหนังเพื่อปิดแผลร่วมด้วย