ผู้สูงวัยญี่ปุ่นตบเท้าเข้าคุก หนีค่าครองชีพสูงบำนาญต่ำ

โดย...ทีมข่าวต่างประเทศโพสต์ทูเดย์

ประเทศญี่ปุ่่นเผชิญปัญหาสังคมผู้สูงอายุมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก แต่รัฐบาลนายกรัฐมนตรี ชินโสะ อาเบะ ของญี่ปุ่น กลับวางแผนที่จะขึ้นภาษีขายเพิ่มเติมจาก 8% ซึ่งปรับขึ้นเมื่อเดือน เม.ย. 2014 รวมถึงยังปรับลดบำนาญและสวัสดิการลง เพื่อลดงบประมาณขาดดุลและหนี้สาธารณะของญี่ปุ่นที่สูงถึงราว 230% ของขนาดเศรษฐกิจเมื่อปี 2015 ที่ผ่านมา ในขณะที่ผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้น ทำให้ญี่ปุ่นจะต้องจ่ายบำนาญให้แก่ประชากร 1 ใน 3 ภายในปี 2035

การขึ้นภาษีขายของญี่ปุ่นส่งผลให้ราคาสินค้าและค่าครองชีพสูงขึ้นตามไปด้วย นำไปสู่อาชญากรรมโดยผู้สูงวัยขึ้นตามมา โดยสำนักข่าวเกียวโดของญี่ปุ่น เปิดเผยว่า จำนวนอาชญากรที่มีอายุมากกว่า 65 ปี แตะระดับราว 2.36 หมื่นคนในช่วงเดือน ม.ค.-มิ.ย. 2015 เมื่อเทียบกับอาชญากรวัยรุ่นอายุระหว่าง 14-19 ปี ที่ราว 1.96 หมื่นคน ขณะที่เรือนจำของญี่ปุ่นบริการทั้งอาหาร การอำนวยความสะดวก และการดูแลสุขภาพโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย

คัสตอมโปรดักต์รีเสิร์ช ศูนย์วิจัยในญี่ปุ่น กล่าวว่า ค่าครองชีพของผู้เกษียณชาวญี่ปุ่นสูงมากกว่า 25% ของบำนาญพื้นฐานรัฐที่ 7.8 แสนเยน/ปี (ราว 2.34 แสนบาท) โดย 35% ของนักฉกของตามร้านขายของทั่วไปเป็นผู้มีอายุมากกว่า60 ปี หรือเรียกได้ว่าส่วนใหญ่แล้ว การขโมยของตามร้านค้าคือรูปแบบอาชญากรรมที่ผู้สูงวัยมักก่อเหตุมากที่สุด

นอกจากนี้ จากข้อมูลของกระทรวงยุติธรรมญี่ปุ่นพบว่าระหว่างปี 1991-2013 จำนวนผู้สูงอายุที่ก่ออาชญากรรมซ้ำมากกว่า 6 ครั้ง ยังปรับตัวเพิ่มขึ้นมากถึง 460% อีกด้วย

ทั้งนี้ ปัญหาดังกล่าวเป็นปัญหาเรื้อรังของสังคมญี่ปุ่น โดยสำนักข่าวบลูมเบิร์กเคยรายงานในเรื่องเดียวกันมาแล้วในปี 2013

กดดันผู้สูงอายุใช้เงินเก็บ

ผู้สูงอายุเป็นกลุ่มคนกลุ่มใหญ่ที่เก็บเงินเอาไว้ไม่นำมาใช้ในระบบเศรษฐกิจ ในขณะที่ญี่ปุ่นพยายามกระตุ้นเศรษฐกิจและกระตุ้นให้เกิดการใช้จ่าย และเมื่อเดือน ม.ค.ที่ผ่านมา ธนาคารกลางญี่ปุ่น (บีโอเจ) ตัดสินใจใช้อัตราดอกเบี้ยติดลบเพื่อกระตุ้นการลงทุนและการใช้จ่าย

การใช้อัตราดอกเบี้ยติดลบกดดันธนาคารและต่อเนื่องไปยังเงินฝากของบรรดาผู้สูงอายุ อย่างไรก็ตาม นโยบายดังกล่าวกลับไม่ทำให้ผู้สูงอายุถอนเงินจากธนาคารไปลงทุน แต่กลับทำให้เกิดการเก็บเงินสดมากขึ้น โดย โนริยูกิ อินเดะ ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดหาสินค้าของโยโดบาชิ คาเมรา ค้าปลีกอิเล็กทรอนิกส์ เปิดเผยว่า นับตั้งแต่ช่วงกลางเดือน ก.พ. ซึ่งอัตราดอกเบี้ยติดลบมีผล ผู้มีอายุมากกว่า 50 ปี ต่างเข้ามาสอบถามหาตู้นิรภัยเพื่อใช้ในการเก็บเงิน

ในขณะเดียวกัน การปฏิรูปบำนาญเองนอกจากจะช่วยญี่ปุ่นลดรายจ่ายแล้ว ยังช่วยให้ผู้สูงอายุนำเงินเก็บออกมาใช้กันมากขึ้น โดย โคอิจิ ฮาจิ ผู้วิจัยของสถาบันวิจัยเอ็นแอลไอ บริษัทลูกของนิปปอนไลฟ์ อินชัวรันส์ ในกรุงโตเกียว เปิดเผยเมื่อปี 2013 ว่า ระดับของบำนาญในญี่ปุ่นไม่มั่นคง และควรที่จะลดการจ่ายบำนาญ โดยการลดบำนาญจะทำให้ผู้สูงอายุต่างเอาเงินเก็บไปลงทุนเพิ่มมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม การปรับลดบำนาญยังมีผลทำให้ไม่เกิดการใช้จ่าย โดย จุน ไซโต สมาชิกอาวุโสศูนย์วิจัยเศรษฐกิจญี่ปุ่นในกรุงโตเกียว ระบุว่า รายได้จากบำนาญและสวัสดิการคิดเป็นเกือบ 20% ของรายได้ครัวเรือน และหากรายได้ครัวเรือนลดลง ผู้สูงอายุจะปรับลดการใช้จ่าย ส่งผลให้การบริโภคญี่ปุ่นไม่ฟื้นตัว

รัฐบาลยันไม่เลื่อนขึ้นภาษีขาย

โยชิฮิเดะ ซูกะ โฆษกรัฐบาลญี่ปุ่น เปิดเผยว่า รัฐบาลญี่ปุ่นไม่มีแผนเลื่อนการขึ้นภาษีขายในเดือน เม.ย. 2017 ออกไปตามที่สื่อรายงาน และรัฐบาลจะทำตามแผนการขึ้นภาษีต่อไป หากไม่มีวิกฤตทางการเงินหรือหายนะทางธรรมชาติครั้งใหญ่

ก่อนหน้านี้ หนังสือพิมพ์ซันเกอิของญี่ปุ่น รายงานว่า อาเบะตัดสินใจเลื่อนแผนการขึ้นภาษีขายออกไป เนื่องจากกังวลจะกระทบต่อเศรษฐกิจและยากต่อการจัดการกับภาวะอัตราเงินเฟ้อต่ำ ในขณะเดียวกัน อาเบะยังเรียกร้องให้มีการยุบสภาและเลือกตั้งใหม่อีกด้วย

ทั้งนี้ สำนักข่าวเกียวโดเปิดเผยผลสำรวจชาวญี่ปุ่น พบว่า ชาวญี่ปุ่น 64.6% ไม่เห็นด้วยกับแผนการขึ้นภาษีขายในช่วยเดือน เม.ย. 2017

จีนเผยเอกชนจ้างงานน้อยลง

รายงานผลสำรวจภาคเอกชน 2,200 แห่ง โดยไชน่า เบจบุ๊ก อินเตอร์เนชั่นแนล (ซีบีบี) พบว่า ภาคเอกชนจีนมีการจ้างงานน้อยลง โดยมีเพียง 23% เท่านั้นที่จะขยายการจ้างงานในช่วงไตรมาสแรกของปีนี้ ปรับตัวลดลงครึ่งหนึ่งจากรายงานในปี 2012 ท่ามกลางเศรษฐกิจที่ชะลอตัวลง

นอกจากนี้ การลงทุนเพื่อเพิ่มมูลค่าธุรกิจ (CAPEX) ของเอกชนจีนยังปรับตัวลดลงอีกด้วย โดยมีเพียง 33% เท่านั้นที่มีการลงทุนดังกล่าวในช่วงไตรมาสแรก ซึ่งต่ำที่สุดนับตั้งแต่มีการสำรวจมา และปรับตัวลดลงมากกว่า 40% จากช่วงไตรมาส 2 ของปี 2014