"ทำไมไม่มีอาหารไทย?" อันดับอาหารที่ดีที่สุดในโลกลำเอียง
ผู้ใช้เฟซบุ๊ครายหนึ่งบอกว่ามันเป็นประเด็นที่เป็น "อัตวิสัย" หรือเป็นรสนิยมส่วนบุคคลเอามากๆ ที่จะชี้ขาดว่าอาหารประเทศไหนดีที่สุดในโลก
TasteAtlas เป็นเว็บไซต์และสื่อโซเชียลมีเดียที่รวบรวมสูตรอาหารของแท้ รีวิวนักวิจารณ์อาหาร และบทความวิจัยเกี่ยวกับสูตรและอาหารยอดนิยม โดยนำเสนอแผนที่อาหารทั่วโลกแบบอินเทอร์แอคทีฟ พร้อมไอคอนจานที่แสดงในภูมิภาคที่เกี่ยวข้อง โดยอ้างว่าประกอบด้วยอาหาร เครื่องดื่ม และส่วนผสมเกือบ 10,000 รายการ รวมถึงร้านอาหาร 9,000 แห่ง
ในระยะหลังดูเหมือนว่า TasteAtlas จะมีดาต้ามากขึ้นจนสามารถจัดอันดับ "อาหารที่ดีที่สุดในโลก" และ "อาหารประจำชาติที่ดีที่สุดในโลก" แต่มันทำให้ "แฟนอาหาร" จากประเทศต่างโต้เถียงกัน เพราะผลการจัดอันดับไม่ตรงกับใจ (หรืออาจมีความลำเอียงจากการจัดอันดับ)
ตัวอย่างล่าสุดของวิวาทะเรื่องอาหารคือการจัดอันดับ World's Best Cuisines ประจำปี 2021 อันดับที่ 1. อาหารอิตาเลียน 2. อาหารกรีซ 3. อาหารสเปน 4. อาหารโรมาเนียน 5. อาหารเม็กซิกัน เอาแค่ 5 อันดับแรกก็มีปัญหาแล้ว เช่น มีผู้บอกว่าทำไมถึงมีอาหาโรมาเนียนติดท็อป 5? (ความเห็นเหล่านี้ถูกคัดมาเฉพาะที่มีผู้กดไลค์หรือแสดงอาหารเป็นจำนวนมาก)
เช่น "อาหารโรมาเนียสามารถอยู่ในอันดับที่ 4 ได้อย่างไรเมื่อสิ่งของส่วนใหญ่ไม่ได้มาจากโรมาเนีย โดยพื้นฐานแล้วสิ่งที่คุณมีในรายการของคุณไม่ได้มาจากโรมาเนีย และผมเคยไปโรมาเนียหลายครั้งแล้วและกินอาหารในร้านอาหารรวมถึงอาหารโฮมเมดแบบดั้งเดิม อย่างไรก็ตาม มันไม่สมควรที่จะอยู่ในอันดับที่ 4 อย่างแน่นอน!! !" (ความเห็นจาก Petr Jand'ourek Jr.) และมีผู้บอกว่า "อาหารโรมาเนียเป็นเรื่องโกหก อาหารหลายจานนำเข้าจากประเทศอื่น ๆ แต่เราไม่มีอาหารโรมาเนียแท้ ๆ เลย" (ความเห็นจาก Razvan Diaconu)
ชาวโรมาเนียนคนหนึ่ง (ความเห็นของ Bogdan Veliche) บอกว่า "ฉันเป็นคนโรมาเนียและฉันคิดว่าจะจัดอาหารของเรา (ซึ่งก็เยี่ยมอยู่แล้ว) นำหน้าอาหารเม็กซิกัน อินเดีย ฝรั่งเศสหรือไทยคือเรื่องตลก การใส่อาหารอเมริกันลงในรายการก็เป็นเรื่องที่บ้ามากเพราะไม่มีอะไรที่เป็นแบบฉบับของตัวเอง"
มาถึงเรื่องอาหารไทย เป็นเรื่องเซอร์ไพรส์สำหรับบางคนที่พบว่าอาหารไทยที่ได้รับความนิยมทั่วโลกติดอันดับท้ายๆ คืออันดับที่ 22 (จากการจัดอันดับทั้งหมด 100 ประเทศ) อาหารไทยยังอยู่อันดับต่ำกว่าอาหารเกาหลี (ที่ 21) อาหารฟิลิปปินส์ (ที่ 19) อาหารอินโดนีเซีย (ที่ 12) ทั้งๆ ที่จำนวนร้านอาหารไทยในต่างแดนมีมากกว่าอาหารจากประเทศร่วมภูมิภาคเหล่านี้หลายขุม โดยไม่ต้องพูดถึงเรื่องความนิยมส่วนบุคคล
เช่น มีความเห็นบอกว่า "นี่คือการจัดอันดับที่เอาชาติตะวันตกเป็นศูนย์กลาง (Eurocentric) มาก ภาษาของเว็บไซต์ก็เป็นภาษาอังกฤษ ไม่ต้องสงสัยเลยว่าผลลัพธ์จะบิดเบือน อาหารโปแลนด์เหนือไทยได้ยังไง? และโครเอเชียเหนือฝรั่งเศส? ผมไม่คิดว่าจะมีคนแม้แต่ 2 คนจะเห็นด้วยกับเรื่องนี้ อาจไม่ใช่คนโปแลนด์และโครเอเชียด้วยซ้ำ! (ความเห็นของ Waleed Hakeem)
"ในความคิดของผมเป็นอาหารสเปน แต่ผมอาศัยอยู่ในสเปน ดังนั้นผมจึงลำเอียง ผมชอบอาหารจีน ไทย กรีก และอื่นๆ เช่นกัน ผมชอบอาหารโดยทั่วไป" (ความเห็นของ Chris Allen-Turner) อีกคนบอกว่า "สำหรับฉัน คืออาหารอินเดียใต้, ไทย, เมดิเตอร์เรเนียน! และอาหารอินเดียเหนืออีกสองสามอย่าง" (ความเห็นของ Ruthvik Vaila)
"ไม่เข้าใจ!? อาหารอเมริกันสามารถไปถึง 20 อันดับแรกได้อย่างไร? และตำแหน่งนำหน้าอาหารตุรกี โปแลนด์ เกาหลี ไทย อิหร่าน และ/หรือแม้แต่อาหารเยอรมัน?? จากมุมมองอัตวิสัยหรือวัตถุวิสัยยังไงมันก็ไม่สมเหตุสมผลเลย... " (ความเห็นของ Oliver Kraemer)
Charles Papadopoulos บอกว่า "อาหารเยอรมันที่ 16 แล้วไทยอยู่ที่ 22 นี่นะ?" ขณะที่ Alex Cvetanoff บอกว่า "ผมเป็นคนบัลแกเรีย แต่การให้ความสำคัญกับอาหารบัลแกเรียเหนืออาหารเกาหลี ไทย ตุรกี ชาวอินโดนีเซีย หรือบราซิล และอื่นๆ ที่ไม่ได้เอายถึงก็เป็นเรื่องตลกสุดๆ อาหารของเราไม่ได้ร่ำรวยขนาดนั้น"
การที่อาหารฟิลิปปินส์ที่ถูกวิจารณ์เรื่องรสชาติและความนิยมอยู่เหนืออาหารไทย มีผู้ตอบโต้ว่า "ด้วยความเคารพ...ฟิลิปปินส์เนี่ยนะ??? โอ้ ที่รัก… หนึ่งเดือนในฟิลิปปินส์แทบจะกลืนไม่ลง… และผมก็พร้อมที่จะรักมันนะ! (รักประเทศ ผู้คน ทุกอย่าง….แต่ยกเว้นของกิน) ตามความเห็ฯของ Marcel Brandao Tavares เช่นเดียวกับ Emilio Tomas คนฟิลิปปินส์ถึงกับว่าบอก "ผมเป็นคนฟิลิปปินส์และอาหารฟิลิปปินส์ห่วยเป็นส่วนใหญ่"
นี่เป็นปัญหาที่ TasteAtlas เจอเป็นประจำ ปัญหาส่วนใหญ่มาจากอาหารที่แข่งขันกันระหว่างหลายประเทศและอาหารที่คล้ายกันซึ่งมีชื่อภูมิภาคหลายแห่ง รวมถึงการไม่มีข้อมูลที่เชื่อถือได้ และอาจจะรวมถึงการเปิดให้โหวต ซึ่งทำประชาชนในประเทศหนึ่งๆ ยกพวกกันมาโหวตให้ประเทศตัวเองโดยไม่ได้แบบไม่สนใจเหตุผลอะไรอื่น โดยเฉพาะประเทศที่มีผู้ใช้อินเทอร์เน็ตมาก
สุดท้ายแล้ว คงไม่มีความเห็นไหนที่จะสมเหตุสมผลได้เท่ากับ Katerina Alegra ที่บอกว่า "ขอให้เราซาบซึ้งใจที่ยังมีเวลามาทะเลาะกันเรื่องอันดับ...แสดงว่าเราโชคดีได้ลองชิมอาหารต่างๆ จึงมีความเห็นออกมาได้ มีคนหลายพันล้านคนที่พอใจกับแค่เศษขนมปังเก่าๆ ฉันเป็นคนกรีก แต่ฉันชอบอาหารทุกประเภท"
Photo by Ed JONES / AFP