ตอบปัญหาธรรมที่ชาวบ้านควรรู้ (ตอน ๓)

โดย...พระอาจารย์อารยะวังโส

ภิกษุรับเงินทองด้วยมือตนเองก็ดี... บังคับให้ผู้อื่นรับไว้เพื่อตนก็ดี... ยินดีมุ่งตรงเฉพาะต่อเงินทองที่ตนให้เก็บไว้ก็ดี... เงินทองนั้นเป็นนิสสัคคีย์ ภิกษุนั้นต้องอาบัติปาจิตตีย์ (เรียกรวมว่า นิสสัคคีย์ปาจิตตีย์)...

สำหรับการพิจารณาในเรื่องดังกล่าว หากมีญาติโยมน้อมถวายเงินทองหรือรูปมาสก ที่สำหรับใช้ซื้อจ่ายต่างๆ ได้ดุจเงินทอง อันเป็นสมมติที่สังคมยอมรับ ภิกษุจะรับยินดีก็ไม่ควร ล้วนเป็นมหานิสสัคคิยวัตถุทั้งสิ้น

อย่างไรก็ตาม ได้มีพุทธานุญาตในการปฏิบัติเพื่อจะได้บริโภคจตุปัจจัยโดยไม่เสื่อมศีล เสียสมณวิสัย เหมาะอาศัยกัปปิยมูล ซึ่งทรงอนุญาตไว้ดังนี้ว่า หากมีผู้นำเงินทองและรูปมาสกมาถวายเป็นราคาจตุปัจจัยสี่ ก็พึงห้ามเสีย อย่าพึงรับ อย่าพึงยินดีตรงต่อเงินทองนั้นต่อเมื่อไวยาวัจกรเอาเงินไปแลกเปลี่ยน เอาปัจจัยสี่มาถวาย ภิกษุยินดีตรงปัจจัยสี่สักเท่าไร ก็ไม่เป็นนิสสัคคีย์สักบาทเดียว

โดยสรุปอย่าไปยินดีในเงินทอง แต่หากเป็นปัจจัยสี่ซึ่งพระภิกษุพึงบริโภคก็ควร ไม่เป็นอาบัติ ซึ่งนั่นหมายถึงไม่มีเจตนายินดีในการรับเงินทอง หากแม้นว่ากัปปิยมูลมีอยู่ ก็จะต้องมีกัปปิยการกเป็นผู้ปวารณา เพื่อดำเนินการให้เป็นไปตามความเหมาะควรของสมณสารูป จึงไม่เป็นโทษหรืออาบัติ

เรื่องดังกล่าว ญาติโยมควรศึกษาให้ละเอียด จะได้เห็นถึงพระมหากรุณาอันยิ่งใหญ่ที่ทรงพุทธบัญญัติไว้ เพื่อป้องกันมิให้พระภิกษุสงฆ์ล่วงละเมิดจนจิตไหลลงไปสู่ความเป็นปุถุชน มากไปด้วยโลภะจิต จนยากที่จะศึกษาปฏิบัติเพื่อทำที่สุดแห่งพรหมจรรย์ให้เกิดขึ้นได้

อาตมาได้เห็นปัญหาดังกล่าวสืบเนื่องมายาวนาน มีผู้เข้ามาบวชจำนวนมาก ประพฤติอาบัติในสิกขาบทข้อนี้จนเป็นอาจิณกรรม ให้ยากต่อการปลงชำระล้างออกจากอาบัติดังกล่าว ที่สุดก็ตายไปจากพระศาสนา ลงนรกหมกไหม้ตราบนานเท่านาน จึงเห็นควรชักชวนญาติโยมมาพิจารณากันใหม่ว่า ทำไมปัญหานี้จึงเกิดขึ้นทุกสมัย ไม่รู้จบ... ก็ให้พบว่า ญาติโยมบางกลุ่มบางคณะมีความเข้าใจผิด คิดว่าการถวายเงินทองของมีค่าให้พระภิกษุสงฆ์ที่ตนเองเคารพศรัทธาน่าจะได้บุญมาก

ตามมูลแห่งวัตถุปัจจัย... ซึ่งแท้จริงเป็นความเข้าใจผิด จึงนำไปสู่การประพฤติผิด อันให้ได้รับผิดจากบาปกรรมที่เป็นอกุศลกรรมนั้นเช่นเดียวกัน จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ญาติโยมต้องเรียนรู้เบื้องต้นของอุบาสกที่ควรประพฤติในพระพุทธศาสนา... ซึ่งหากญาติโยมรู้ความควร... ความไม่ควรกระทำต่อการถวายการดูแลพระสงฆ์ อาตมาเชื่อมั่นว่า ปัญหาดังกล่าวคงจะลดลงไปได้ หากรู้จักหลักธรรมแห่งการสงเคราะห์ต่อกัน

อ่านต่อฉบับพรุ่งนี้