ไข้เลือดออกอันตรายใกล้ตัว

โดย...กันย์ ภาพ... คลังภาพโพสต์ทูเดย์

ไข้เลือดออกมีสาเหตุมาจากไวรัสเดงกี โดยมียุงลายเป็นพาหะนำโรค อาการของโรคนี้จะคล้ายกับโรคไข้หวัดในช่วงแรก แบ่งออกได้เป็น 4 สายพันธุ์ จะพบผู้ที่เป็นโรคไข้เลือดออกได้ตลอดทั้งปี แต่พบมากในช่วงฤดูฝน เนื่องจากมีฝนตกบ่อยทำให้เกิดน้ำขัง ซึ่งเอื้อต่อการขยายพันธุ์ของยุงลาย พบมากในเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี โดยเฉพาะเด็กนักเรียน เนื่องจากยุงลายมักหลบซ่อนตัวอยู่ในที่มืดและเด็กนักเรียนก็ชอบเล่นในบริเวณที่อับมืด

ยุงลายตัวเมียจะกัดและดูดเลือดของผู้ที่เป็นโรคไข้เลือดออกก่อน โดยเชื้อจะเข้าไปฟักตัวและเพิ่มจำนวนในตัวยุง ซึ่งมีอายุอยู่ประมาณ 1-2 เดือน แล้วจึงไปกัดคนรอบข้าง หรือคนใกล้ตัวที่มีระยะทางไม่เกิน 400 เมตร ถือเป็นการแพร่เชื้อไปให้คนอื่นๆ ต่อไป ยุงชนิดนี้เป็นยุงที่กัดคนทั้งในเวลากลางวันและกลางคืน มักพบได้ในบริเวณที่มีการเพาะพันธุ์ตามแหล่งน้ำนิ่งในบริเวณบ้าน

อาการจะมีไข้สูง 39-40 องศาเซลเซียสอยู่ 2-7 วัน ปวดเมื่อยตามตัว ปวดศีรษะ มีอาการเลือดออก เช่น จุดเลือดออกที่ผิวหนัง เลือดกำเดา อาเจียน ถ่ายเป็นเลือด ตับโต มักกดเจ็บบริเวณชายโครงด้านขวา ปวดท้องรุนแรงจากการที่มีน้ำคั่งผิดปกติ ระบบไหลเวียนเลือดผิดปกติ หรือมีภาวะช็อก ช่วงไข้ลดลง จะกระสับกระส่ายมือเท้าเย็น ชีพจรเบาและเร็ว ความดันต่ำ

การป้องกัน ตรวจสอบว่าอุปกรณ์ของเครื่องใช้มีฝาปิดหรือไม่ เพื่อป้องกันไม่ให้กลายเป็นที่วางไข่ของยุงลาย ตัดต้นไม้ที่รก เพื่อให้มีแสงสว่างและอากาศถ่ายเทดี อย่าให้ยุงลายกัดทั้งในเวลากลางวันและกลางคืน นอนในมุ้งหรือนอนในห้องที่ติดมุ้งลวดเพื่อป้องกันไม่ให้ถูกยุงลายกัด หากคนรอบข้างเป็นไข้เลือดออกควรมีการแจ้งสาธารณสุขให้มาฉีดยาหมอกควันเพื่อฆ่ายุง ผู้ปกครองควรสงสัยไว้ก่อนว่า บุตรหลานที่มีอาการไข้สูงในช่วงฤดูฝนอาจเกิดจากโรคไข้เลือดออก ควรรีบพาบุตรหลานไปโรงพยาบาลเพื่อรับการตรวจรักษา

แพทย์จากโรงพยาบาลพญาไท 2 แนะนำวัคซีนป้องกันโรคไข้เลือดออกเป็นวัคซีนเชื้อตายของเชื้อไวรัสทั้งหมด 4 สายพันธุ์ มีการศึกษาการฉีดวัคซีนป้องกันไข้เลือดออกในเด็กอายุระหว่าง 9-16 ปี ใน 5 ประเทศของทวีปอเมริกาใต้ โดยแยกเด็กเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มได้รับวัคซีนมีจำนวน 13,920 คน และกลุ่มได้ยาหลอก 6,949 คน และมีการตรวจเช็กเลือดวัดภูมิคุ้มกัน และเฝ้าติดตามการเกิดโรคไข้เลือดออกจนกระทั่งครบเดือนที่ 25 หลังจากฉีดวัคซีนทั้งหมด 3 เข็ม คือ เข็มที่หนึ่ง และสองห่างกัน 6 เดือน และเข็มที่สามห่างจากเข็มแรก 12 เดือน เมื่อติดตามจนครบการศึกษาโดยสมบูรณ์แล้ว ประสิทธิภาพการป้องกันโรคอยู่ที่ร้อยละ 60.8 และระดับภูมิคุ้มกันสูงสุดต่อเชื้อไวรัสเดงกี สายพันธุ์ที่ 4 และต่ำสุดในสายพันธุ์ที่ 2 และเมื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยภูมิคุ้มกันแล้วจะสูงกว่ากลุ่มที่ได้ยาหลอกทุกสายพันธุ์ ความปลอดภัยของวัคซีนในการศึกษาไม่แตกต่างจากกลุ่มได้ยาหลอก