ผิวแพ้ง่าย

โดย...โสภิตา สว่างเลิศกุล [email protected]

 ผิวแพ้ง่ายไม่ได้จำกัดอยู่กับเด็กแค่นั้น ทุกเพศทุกวัยก็สามารถแพ้ได้ บางคนผิวแพ้ง่ายตั้งแต่เด็ก เมื่อโตขึ้นอาการแพ้ก็เริ่มน้อยลง บางคนไม่เคยมีอาการแพ้อาจจะมาแสดงตอนโตก็เป็นได้ โดยเฉพาะสิ่งแวดล้อมและอากาศที่เต็มไปด้วยมลพิษ เสี่ยงกับการได้รับสารพิษโดยไม่รู้ตัวจึงทำให้เกิดอาการแพ้ได้ง่าย การเรียนรู้และป้องกันจะทำให้โอกาสเกิดการเป็นผิวแพ้ง่ายลดลง

พญ.พัณณพัชร บูรณศิรินทร์ แพทย์ผิวหนังประจำอเธน่าคลินิก ชั้น 2 ไลฟ์เซ็นเตอร์ (คิวเฮาส์ ลุมพินี) ได้มาให้ข้อมูลเรื่องผิวแพ้ง่ายว่า ผิวแพ้ง่ายสาเหตุหลักเกิดจากการสูญเสียสมดุล (Homeostasis) ของชั้นผิวหนังของเรา โดยเฉพาะชั้นผิวหนังกำพร้า (Stratum Corneum) ทำให้ผิวไวต่อสารต่างๆ มากขึ้นกว่าปกติ

 “การสูญเสียความสมดุลของชั้นผิวหนัง ทำให้สูญเสียน้ำของผิวมากกว่าปกติ เป็นสาเหตุให้เซลล์ผิวเกิดความเสียหาย และเมื่อใช้ผลิตภัณฑ์ใดๆ ที่ระคายผิวจะเกิดอาการคันๆ ยิบๆ อย่างรวดเร็ว นอกจากสูญเสียน้ำแล้ว ผิวหนังของเรายังมีไขมัน ที่หุ้มเซลล์ในชั้นหนังกำพร้า ซึ่งจะทำหน้าที่ไม่ให้สารที่ละลายน้ำผ่านไปได้โดยง่าย”

 พญ.พัณณพัชร ยังขยายความต่อว่า แต่เมื่อไขมันลดน้อยลงหน้าที่ฉนวนจะน้อยลง และทำให้เปรียบเสมือนว่าสารระคายเคืองใดๆ ที่ละลายน้ำได้ดี ซึมผ่านผิวหนังไปได้มากขึ้น จึงเกิดการระคายเคืองมากขึ้น

 “อาการของผิวแพ้ง่าย ส่วนใหญ่ผิวหนังจะมีลักษณะ แดง คัน และมีขุย ถ้าเป็นเรื้อรังอาจจะทำให้ผิวหนังบริเวณนั้นหนาตัวขึ้นมากกว่าปกติ บางรายอาจจะมีการติดเชื้อตามมาได้”

 สาเหตุของการมีผิวแพ้ง่าย เกิดจาก 2 ปัจจัยหลัก พญ.พัณณพัชร บอกว่า ปัจจัยภายใน คือ ปัจจัยทางกรรมพันธุ์ หรือการที่ภาวะร่างกายของเราไวต่อสิ่งแปลกปลอมมากกว่าปกติ และปัจจัยภายนอก

 “สาเหตุส่วนใหญ่ต้องแยกให้ดีๆ ว่า เป็นการแพ้จริงๆ หรือเป็นการระคายเคืองของจากการสัมผัสสิ่งแปลกปลอมแล้วมีอาการ แบบนี้จะไม่จัดว่าเป็นอาการแพ้ เพราะการระคายเคืองนี้จะเกิดได้กับทุกคน เช่น สัมผัสกับสารเคมีที่มีภาวะเป็นกรด หรือด่างมากเกินไป ถ้าเลี่ยงการสัมผัสสารเหล่านี้ ก็จะไม่มีอาการ”

 แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าผิวหนังเราแพ้อะไร? พญ.พัณณพัชร ชี้ว่าสามารถทดสอบการแพ้สารเคมีและผลิตภัณฑ์ที่ใช้ง่ายๆ โดยทดลองทาครีมที่บริเวณท้องแขน หลังหู หรือข้อพับ

 “ทาเป็นวงประมาณเท่าเหรียญ 10 บาท ทาวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ทาทุกวันติดต่อกันประมาณ 3-5 วัน แล้วสังเกตอาการแพ้ แต่ถ้าหากไม่ทราบว่าแพ้สารชนิดใดจริงๆ ก็ควรมาพบแพทย์และทำการตรวจอย่างจริงจังโดยวิธี Patch Test คือนำสารที่คิดว่าแพ้ประมาณ 20 กว่าชนิด แปะทิ้งไว้บริเวณแผ่นหลังเป็นเวลา 48 ชั่วโมง หลังจากนั้นแพทย์จะนัดพบเพื่ออ่านและติดตามผลในชั่วโมงต่อไป เพื่อที่จะได้หลีกเลี่ยงการแพ้ที่เกิดขึ้นได้”

 การรักษาผิวแพ้ง่าย พญ.พัณณพัชร บอกว่าสิ่งสำคัญที่สุดคือการหลีกเลี่ยงสิ่งที่แพ้ พยายามรักษาสมดุลผิวหนัง การใช้ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่กระตุ้นให้เกิดการผลัดลอกของผิวหนังมากเกินไป อาจจะมีความเสี่ยงของอาการแพ้ได้มากขึ้น การดื่มน้ำให้เพียงพอ และการทาผลิตภัณฑ์ที่เพิ่มความชุ่มชื่นของผิว ก็จะช่วยอาการต่างๆ ดีขึ้น

 “หากไม่ดีขึ้น มีลักษณะแดง อักเสบมากขึ้น หรือบางรายอาจจะมีการติดเชื้อแทรกซ้อนควรมาพบแพทย์เพื่อทำการรักษาต่อไป”