Yoga Asana with Piriformis Syndrome ท่าโยคะอาสนะ กับอาการพิริฟอร์มิส ซินโดรม

โดย ภัชภิชา แก้วสุวรรณสุข (ครูเจี๊ยบ) ผู้ก่อตั้ง Japayatri Yoga Style โยคะสุตรา สตูดิโอ www.YogaSutraThai.com

พอดีมีนักเรียนคนหนึ่งมาถามคำถามว่า สามีของเธอมีอาการปวดด้านข้างของก้นแล้วร้าวลงขา คุณหมอได้วินิจฉัยแล้วว่าเป็นพิริฟอร์มิส ซินโดรม (Piriformis Syndrome) จึงอยากให้คุณครูแนะนำท่าอาสนะโยคะที่จะช่วยเยียวยาอาการให้ที แล้วด้วยความที่ครูก็ไม่ใช่หมอ แต่พอจะใช้ความรู้ด้านกายวิภาคศาสตร์แบบงูๆ ปลาๆ ผสมผสานกับท่าอาสนะแนะนำไปได้บ้างพอกล้อมแกล้ม วันนี้จึงขออนุญาตเขียนเกี่ยวกับเรื่องนี้ เผื่อเป็นข้อมูลสำหรับท่านอื่นๆ ค่ะ

จากข้อมูลที่ค้นหามา (จากบล็อกของ นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์) อาการดังกล่าวเกิดจากเส้นประสาทไซอาติก ซึ่งทางการแพทย์เรียกว่า ไซอาติก้า (Sciatica) ได้รับผลกระทบในบริเวณของกล้ามเนื้อที่มีชื่อว่า Piriformis กล้ามเนื้อพิริฟอร์มิส ซึ่งครูได้เขียนถึงกล้ามเนื้อนี้เมื่อฉบับก่อนๆ ไปบ้างแล้ว ซึ่งก็คืออยู่บริเวณแก้มก้น เป็นกล้ามเนื้อที่เชื่อมระหว่างขาและกระดูกสันหลัง จะเกาะตัวอยู่ด้านหน้าของกระเบนเหน็บ (Sacrum) ไปจนถึงกระดูกต้นขาซึ่งกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิสเป็นกลุ่มกล้ามเนื้อมัดเล็กๆ อยู่รวมกันเป็นกลุ่ม และอยู่ลึกลงไป โดยมีกล้ามเนื้อมัดใหญ่ชื่อ Gluteus Maximus คลุมเอาไว้

ดังนั้น วิธีการเยียวยาก็ต้องยืดกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิสด้วยการเคลื่อนไหวที่สะโพก เวลาฝึกท่านี้จึงมีอาการตึงจี๊ดแถวบริเวณก้นเป็นธรรมดา (โดยเฉพาะท่านอนที่ครูจะแนะนำ) แล้วเนื่องจากสามีของนักเรียนไม่ค่อยได้ฝึกโยคะครูจึงแนะนำอาสนะที่นอนทำเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งสามารถใช้เชือก ผ้าพันคอหรือเข็มขัดที่บ้านเป็นอุปกรณ์ช่วยได้ในกรณีที่ขาตึงมากๆ ค่ะ

ท่าอาสนะโยคะที่แนะนำจะมีท่าสามเหลี่ยม Trikonasana 

ท่านั่งบิดตัว Ardha Matsyendrasana 

ท่านอนกอดเข่ามาหาอก Supta Ardha Apanasana 

ท่า Eye of the Needle Pose (Sucirandhrasana)

และท่านอนหงายยืดขามือถึงเท้าแบบบิด Parivrtta Supta Padangustasana 

อันที่จริงในแต่ละอาสนะจะมีรายละเอียดและขั้นตอนการเข้าท่าและออกจากท่า แต่วันนี้ครูแนะนำท่าแบบรวมๆ ไม่ได้บอกวิธีฝึก หากอยากทราบวิธีฝึกลองค้นหาขั้นตอนการฝึกโดยถามจากผู้รู้อย่างละเอียด หรือหาอ่านได้ที่คอลัมน์เก่าๆ ย้อนหลังของครูดูนะคะ

ขอบคุณภาพเขียนสีน้ำแนวอาร์ตจากคุณเจน Jane Jiit (Watercolor), IG : janewaterblog