Thailand Soft Power ตบมือข้างเดียวจะดังได้อย่างไร?

รู้หรือไม่ว่า Soft Power มีความเป็นมาอย่างไร? ใช้ประโยชน์อย่างไร? 

Soft Power เป็นแนวความคิดที่มาจากนักวิทยาศาสตร์ทางการเมืองชาวอเมริกันชื่อ โจเซฟ ซามูเอล ไนย์ จูเนียร์ ศาสตราจารย์กิตติมศักดิ์แห่งมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด เป็นอดีตรัฐมนตรีกลาโหมฝ่ายกิจการความมั่นคงระหว่างประเทศ ที่ได้พูดถึง Soft Power เป็นครั้งแรก จากหนังสือที่เขาเขียนชื่อว่า Soft Power the Means to Success in World Politics จึงทำให้คำว่า Soft Power เป็นที่รู้จักตั้งแต่วันนั้นมา โดยให้นิยามของ Soft Power ไว้ว่า 

Soft Power หมายถึงความสามารถในการสร้างแรงดึงดูดและการสร้างการมีส่วนร่วม ด้วยความสมัครใจ โดยไม่ได้ใช้เงินหรือการบังคับ ผ่านทางวัฒนธรรม วิถีชีวิต ความเชื่อ หรือการกินการดื่ม ผ่านการนำเสนอโดยผลงานในรูปแบบต่างๆ เพื่อโน้มน้าวให้คล้อยตาม และก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรม กระตุ้นให้เกิดความสนใจในสิ่งนั้นๆ มากขึ้น โดยอาศัยเครื่องมือขั้นพื้นฐานด้าน วัฒนธรรม ค่านิยมทางการเมือง และนโยบายต่างประเทศ ที่กล่าวมานี้นั้น เป็นจุดเริ่มต้นของ Soft Power ตั้งแต่เมื่อประมาณ 20 ปีที่แล้ว และก็ยังถูกพูดถึงจนมาถึงปัจจุบันนี้

กระแส Soft Power ในบ้านเราถูกพูดถึงเป็นวงกว้างเกือบจะทุกวงการจริงๆ และได้มีหลายองค์กรหรือสถาบันต่างๆ ได้ทำการแปลคำภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยไว้อย่างหลากหลาย ตั้งแต่ พลังอ่อน พลังเย็น นามานุภาพ อำนาจละมุน หรือภูมิพลังวัฒนธรรม และที่หลายๆ คนคงจะเคยได้ยินอีกหนึ่งคำว่า Thainess กระแส Soft Power มีความน่าสนใจขึ้นมากเป็นทวีคูณเมื่อได้ถูกนำมาผูกโยงกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 ถึงปัจจัยในการผลักดันและผลิกโฉมประทศกระทรวงวัฒนธรรมได้มีแนวทางการส่งเสริมและสนับสนุน Soft Power ไว้ 5 ประการ ได้แก่ อาหารไทย ภาพยนตร์และวีดีทัศน์ การออกแบบแฟชั่นไทย ศิลปะการป้องกันตัว และเทศกาลประเพณีไทย  

บางครั้งก็แยกไม่ค่อยออก ระหว่าง Soft Power กับการสร้างภาพ กระแสย่อมมาคู่กับดราม่าเสมอ Soft Power กลายเป็นประเด็นที่ถูกพูดถึงเป็นอย่างมากในช่วงที่ผ่านมา จากSoft Power ไม่มีผิด ไม่มีถูก แต่อยู่ที่วัตถุประสงค์และมุมมองในแต่ละบริบทที่แตกต่างกัน ใครคนหนึ่งต้องการที่จะสร้างสรรค์ผลงานให้ออกมาอย่างมีคุณภาพสูงสุด จะด้วยอัตลักษณ์ เทคนิค ความคิดสร้างสรรค์ เพื่อให้บรรลุถึงเป้าหมาย และใครอีกคนหนึ่งทีพอใจและชื่นชมในผลงาน มองเห็นช่องทางหรือโอกาสในการพัฒนาต่อยอด เพื่ออีกเป้าหมายหนึ่ง

แต่ Soft Power จะเกิดขึ้นจากใครคนใดคนหนึ่งไม่ได้ หรือขาดใครคนใดคนหนึ่งก็ไม่ได้ตบมือข้างเดียวแล้วจะดังได้อย่างไร? Soft Power จะเกิดขึ้นได้เมื่อมีการให้คุณค่า และความต่อเนื่อง หลายสิ่งที่ดี มีศักยภาพ แต่ไม่มีใครเห็นคุณค่า และ/หรือขาดการสนับสนุน พัฒนา เติมองค์ความรู้ สิ่งเหล่านั้นจะแค่เกิดขึ้น คงอยู่ และดับไป 

เมื่อพูดถึง Soft Power การมีส่วนร่วม การบูรณาการ และการเตรียมความพร้อม จึงมีความจำเป็นและสำคัญมาก ถ้าเราทัศคติที่ดี และร่วมกันมองไปที่ผลลัพธ์เป็นที่ตั้ง ประเทศไทยยังมีอะไรดีๆอีกมากมาย ให้เราได้ช่วยกันพัฒนาและส่งเสริม ตั้งใจทำให้ดีและจริงจัง เราก็จะมีเครื่องมือในการสร้างแรงดึงดูดให้นานาประเทศสนใจ เราก็เป็นประเทศที่เนื้อหอม ที่ใครๆ ก็อยากรู้จัก อยากใกล้ชิด สามารถเล่นเกมส์ วางหมากในทุกสนามได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน 

ดร ฉันฑิต สว่างเนตร