"ครูโซ่ ยอดหทัย รีศรีคำ" พ่อพิมพ์เนื้อดี ขวัญใจเด็กเ(ก)รียน

โดย…นรินทร์ ใจหวัง

หนึ่งในคลิปที่ถูกกล่าวถึงอย่างกว้างขวางในโลกออนไลน์ขณะนี้ก็คือคลิปของ "ครูโซ่ ครูพันธุ์ใหม่หัวใจร็อก" ที่นำสูตรตรีโกณมิติอันแสนยาก จับมาแปลงเป็นเนื้อร้องประกอบดนตรีของวงร็อกชื่อดัง แถมโชว์ลีลาร้องนำแบบโดนใจวัยรุ่น

"ยอดหทัย รีศรีคำ" คือชื่อจริงของพ่อพิมพ์ของชาติวัย 29 ปีรายนี้ เขาสอนอยู่ที่ โรงเรียนสุนทรภู่พิทยา ต.กร่ำ อ.แกลง จ.ระยอง ครูโซ่บอกว่า ก่อนหน้านี้เคยทำคลิปออกมาแล้วหลายชิ้น และมักจะหามุกเด็ดๆ มาสอนเด็กทุกวัน ตั้งแต่บรรจุเป็นครูครั้งแรก

โพสต์ทูเดย์มีโอกาสพูดคุยกับครูโซ่ถึงที่มาที่ไปและแนวคิดในการจัดการเรียนการสอนแบบโดนใจวัยโจ๋ยุคใหม่ ที่เรียกได้ว่าน่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง

ครูโซ่เป็นใคร มาเป็นครูพันธุ์ใหม่หัวใจร็อกแบบนี้ได้อย่างไร

ผมจบศึกษาศาสตร์ เอกคณิตศาสตร์ มหาวิทยาลัยสารคาม เป็นชาวอุดรฯ แต่เลือกมาบรรจุที่นี่ครับ ตอนผมเรียน ม.1 ผมก็เคยเรียนคณิตศาสตร์ได้เกรด 1 นะครับ มันก็เจ็บใจพอสมควร เพราะครูบอกผมตั้งแต่ต้นเทอมว่า คนอย่างเธอไม่มีสิทธิได้เกรด 4 จากฉันหรอก เทอมนั้นทั้งเทอมผมไม่อยากกลับบ้านเลย เครียดมากเพราะคนแถวบ้านชอบพูดว่าผมเป็นลูกครูแท้ๆ แต่ยังเรียนได้เกรด 1 หลังจากนั้นผมก็ทบทวนอ่านหนังสือ ฝึกทำโจทย์คณิตทุกวันจนเราทำได้ พอ ม.ปลายก็สอบเข้าโรงเรียนมัธยมวัดมกุฏกษัตริย์ได้ ตอนนั้นก็ไม่ได้ตั้งใจเป็นครูหรอก ก็ตามเพื่อนไป อยากเรียนวิศวะบ้าง ไปสอบนายร้อยบ้าง ผมสอบติดรอบแรกจากคน 2หมื่นกว่าคน แต่ตกในรอบสอง เพราะเตี้ยและสายตาสั้น เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาเรื่อยๆ แต่จริงๆ เราก็เริ่มชอบเป็นครูตั้งแต่ ม.3 แม่ผมให้ลองไปช่วยสอนน้องๆ พอเห็นเขาชอบวิธีสอนของเรา เราก็เออ…เราถ่ายทอดได้นะ

และช่วง ม.ปลายผมก็ได้ไปเรียนพิเศษกับ อ.อุ๊ สมัยนั้นแกเพิ่งลาออกจากโรงเรียนสามเสนใหม่ๆ ผมก็ถามแกว่าทำไมถึงลาออก แกตอบมาคำหนึ่งว่า “คุณอยากเป็นแค่ครูโรงเรียนสามเสน หรืออยากเป็นครูของนักเรียนทั้งประเทศล่ะ” คือคำนั้นมันปรี๊ดเลย เราชอบมาก ตั้งแต่นั้นผมก็มุ่งหวังจะเป็นครูมาตลอด โดยเราตั้งปณิธานไว้ว่า เราจะพัฒนาเด็กหลังห้องที่ไม่มีคนสนใจให้ได้ดีให้ได้ คือจะมีสักกี่คนที่พัฒนาเด็กเรียนอ่อน ให้กลายเป็นเด็กเรียนธรรมดา และจากเด็กธรรมดาให้กลายเป็นเด็กเก่งได้ในอนาคต ตั้งแต่บรรจุมาผมก็คิดอย่างนั้นมาตลอด

แนวคิดที่นำเพลงมาประยุกต์เข้ากับการเรียนเกิดขึ้นเพราะอะไร

เพราะเพลงเป็นสื่อที่ทำให้นักเรียนจดจำได้ดีกว่าสอนธรรมดาๆ ผมได้ไอเดียเอาเพลงมาสอน จากหลายๆ ที่ ที่เขาสอนไปด้วย ร้องเพลงไปด้วย แต่ผมอยากทำให้มันอยู่ในคลาสเรียนจริงๆเลย จะได้เข้าถึงตัวเด็ก ผมก็นั่งคิดว่าเราจะสอนเรื่องตรีโกนมิติได้ไง เพราะเรื่องนี้สูตรเยอะมาก แล้วเด็กมักจำสับสนกัน

เผอิญผมไปได้ดูซิทคอมเรื่องหนึ่ง เขาแต่งเนื้อหา แล้วใส่ทำนอง เราก็เลยเอามาลองในคลาสดูบ้าง ซึ่งผลตอบรับมันก็ดีนะ เลยคุยกับนักเรียนว่าเรามาอัดคลิปให้คนอื่นได้เห็นด้วยดีกว่า ว่าการเรียนการสอนของเรามันเป็นอย่างไร เด็กก็ตั้งกล้อง เราสอนเหมือนเดิมแบบทุกวันนั่นแหละครับ

ก่อนหน้าก็เคยสอนแบบนี้มาตลอด?

ครับ เคยทำไปแล้วกับหลายๆ ห้อง แต่เนื้อหาคนละเรื่องนะ ไอเดียดี เด็กก็ยิ่งคึก เรียนแล้วก็สนุกดี เนื้อหาที่ข่าวลงครั้งนี้เป็นบทเรียน ของ ม.4 คือโรงเรียนแต่ละที่จะมีการเรียนการสอนไม่เหมือนกัน โรงเรียนผมมีการสอนที่ต้องตามนักเรียนขึ้นไปสอนเรื่อยๆ ครูสุนทรภู่ทุกคนต้องทำแบบนี้ เหมือนเป็นการพัฒนาครูเองด้วย คือจะไม่จงเจาะว่าฉันจะสอนแต่บทนี้ซ้ำๆ

แบบนี้ครูก็สนิทกับเด็กพอสมควร

ครับ แต่ผมเพิ่งเจอเด็กชุดนี้ครั้งแรก ปีหน้าผมก็จะตามไปสอนเขาอีก ครูคณิตศาสตร์มี 5 คนเอง ครูน้อย ก็เฉลี่ยกันเยอะหน่อย

เตรียมการสอนแต่ละครั้งใช้เวลานานแค่ไหน

การเตรียมสอนแต่ละครั้ง ผมจะนั่งคิดตอนกลางคืนว่าพรุ่งนี้เราสอนแบบไหนดี ในบริบทของครูทั้งประเทศจะเป็นแบบนั้นอยู่แล้ว สำหรับผมถ้าพรุ่งนี้เราต้องสอนเรื่องนี้ ก็หาวิธี แล้วก็ฝึกหน้ากระจก ไม่ก็ให้คนที่บ้านมานั่งฟังก่อนว่าวิธีนี้ จะไหวหรือเปล่านะ ผมมีลูกน้องคนหนึ่ง ก็นั่งพูดคุยปรึกษากัน จริงๆ เวลาคืนหนึ่งถือว่าได้งานดีเลยแหละ แต่ถ้ามีเวลาน้อยๆ ก็จะหามุกมาปล่อยในห้องเรียนแทน ธีมของผมจริงๆ จะหลากหลายแล้วแต่กรณีไป แต่คอนเซ็ปต์จริงๆ ของผมคือ ต้องการแค่ทุกๆ 50 นาทีของคาบเรียน เด็กมีความสุข แล้วเขาจะจำเนื้อหาได้เท่านั้นเอง

ใช้การสอนแบบนี้มานานหรือยัง

วิธีการสอนแบบสนุกสนาน ผมทำมาตั้งแต่บรรจุแล้ว ตั้งแต่กระแสสังคมออนไลน์ยังไม่ดัง เราก็ไม่ได้อัดคลิปอะไรไว้ตอนนั้น จริงๆ ตอนแรก ผมก็ไม่อยากอัดคลิปให้ใครดูนะ ก็อายอยู่ แต่พอเราเจอคลิปของต่างประเทศ หรือครูไทยหลายๆคน เราก็มานั่งคิดนะว่า อะไรที่มันดีๆ เราก็น่าจะแชร์ให้คนอื่นเห็นด้วย เป็นช่องทางที่ทำให้การศึกษาไทยพัฒนาเพิ่มขึ้นได้ ดีกว่าจะให้มีแต่ข่าวครูแย่ๆ ออกมา

ผมไม่ชอบเลยนะ เวลาที่ข่าวครูไม่ดีออกมา คนก็จะเหมารวมว่าไอ้ครูทั้งประเทศมันไม่ดี จริงๆอยากให้เห็นใจครูบ้างครับว่าครูที่ทุ่มเทกับการสอน ตั้งใจพัฒนาเด็กยังมีอีกแยะเยอะ แต่ไม่ได้ถูกพูดถึง คนก็ไปเหมารวมทั้งหมด เราก็เฟลนะ

ดังนั้นทุกครั้งที่มีคลิปข่าวครูที่ไม่ดีๆ ออกมา ผมจะเริ่มหาวิธีการเปลี่ยนภาพลักษณ์ครูทันที โดยการปล่อยคลิปของผมออกไป เพราะไม่อยากให้ภาพลักษณ์ของครูดูแย่ ให้คนรู้สึกว่าครูดีๆ ยังมีอยู่ ครูที่ทุ่มเทมากกว่าผมก็ยังมีอีกเยอะเลย ครูบนดอย ครูอยู่ตามบ้านคนพิการ ครูช่วยเหลือเด็กอีกเยอะมาก มากว่าที่ผมทำอีก แต่เขาไม่ได้เผยแพร่สื่อเท่านั้น

อยากให้ครูโซ่ช่วยเล่าถึงผลงานก่อนหน้านี้ หรือบรรยากาศการเรียน

มันแล้วแต่คาบเรียน บางบทเราไม่ร้องเพลง ไม่ได้เต้นตลอด แต่ทุกคาบทำให้มันเป็นเรื่องสนุก ทุกครั้งเราต้องหาธีม อย่างแคลคูลัส เป็นเรื่องของลิมิต เราก็ยกเพลงของ “ดา เอ็นโดรฟิน” มาใช้ “ห่างแค่เพียงเอื้อมมือ แต่มันคือแสนไกล” (ทำเสียงกึ่งร้องเพลง) เพราะหัวใจหลักของบทเรียนนี้คือ มันเกือบถึงแต่ไม่ถึง ซึ่งเนื้อเพลงเข้ากับเนื้อหาได้

อย่างเรื่องฟังก์ชั่น ต่อให้เราบอกสูตรไป บลาๆ เด็กมันก็งง เราก็เฮ้ย งั้นเอางี้ ฟังก์ชั่นเปรียบเหมือนครู เด็กก็จะถามทำไมคะ เพราะฟังก์ชั่นเป็นโดเมน ห้ามมีกิ๊ก เพราะครูไม่มีกิ๊ก เราก็หยอกนักเรียนบางคนว่า เอ็งไม่ใช่ฟังก์ชั่นนะ เพราะเอ็งมีกิ๊ก เด็กก็เฮกันไป หาวิธีเข้ากับชีวิตเด็กให้ได้ ยิ่งเรื่องยากๆ ยิ่งต้องหาให้ได้ เรียนรู้จากทั้งจากสื่อไทย สื่อต่างประเทศเอา

ผลตอบรับจากนักเรียนเป็นอย่างไร

เด็กก็ชอบนะครับ ก็เรียนกัน จริงๆ ผมมองเรื่องการตั้งใจคนละอย่าง ตั้งใจคือจดจ่อกับการเรียน แต่ผมไม่อยากให้เป็นแบบนั้น ผมต้องการให้คณิตศาสตร์ เป็นเกมๆ หนึ่ง คุณก็เล่นไป ผมเคยสอนให้เด็กคิดเป็นเกมดู เพราะเด็กมันชอบเกมใช่ไหม เช่นบอกว่า เอ็งมองโจทย์ยาก ๆ ให้เป็นมอนสเตอร์สิ เวลาชนะเอ็งก็ได้รางวัล รางวัลคือแต้ม พอชนะเยอะๆ เข้าเลเวลก็อัพ เกรดคุณก็เพิ่ม ไอ้โจทย์ที่ยากขึ้นมาอีก ก็คิดว่าเป็นบอสซะ ตีไม่ได้ก็ไม่เห็นต้องยอมแพ้เลย ก็ไปทำที่ง่ายๆ ก่อน เก่งแล้ว มีฝีมือแล้วก็กลับมาตีข้อยากๆ

เด็กดื้อๆ ที่ไม่ให้ความร่วมมือ มีบ้างไหม

ถือว่าไม่มีเลย ผมสนใจเด็กเก่งนะ แต่น้อยกว่าเด็กอ่อนๆ ยิ่งเด็กเกเรก็ยิ่งสนมากกว่าเก่า เด็กประเภทนี้อย่าไปปะทะ อย่าขัดความรู้สึกเขา เพราะเขาจะไม่เรียนทันที เราก็คิดสิ เด็กชอบไปร้านเกมใช่มั้ย เราพูดเรื่องเกมก่อน แล้วค่อยโยงกลับมาที่เรา เด็กก็จะรู้สึกว่าอาจารย์ได้ใจว่ะ คือสำคัญที่เราต้องได้ใจเด็ก และก็ไม่ใช่ทำแบบนี้แต่ในคลาสอย่างเดียว ข้างนอกเราต้องคุยด้วย เด็กมีปัญหาดึกดื่นเราก็ต้องไป

ผมมองว่าเด็กทุกวันนี้ ต้องได้รับการดูแลมากกว่าแต่ก่อนอีก เพราะมันมีสื่อพาหลงทางได้มากมาย เราต้องดึงเด็กคืนกลับมาแบบตะล่อมๆ แบบกลยุทธ์ตีป่าล้อมเมืองเลย

ถ้ามองในมุมผลลัพธ์ เกรด หรือผลการเรียนล่ะ

คณิตศาสตร์มันเป็นไม้เบื่อไม้เมากับเด็กมาตลอด เราเปลี่ยนห้องเรียนเป็นห้องเอนเตอร์เทนได้ เด็กเรียนเพิ่มขึ้น เกรดก็เพิ่มขึ้น แต่ในกรณีโรงเรียนของผมเป็นโรงเรียนประจำตำบล เด็กเก่งแล้วก็ไปเข้าสอบโรงเรียนประจำอำเภอ ประจำจังหวัด เด็กสอบไม่ได้ก็มาอยู่กับเรา เราก็พัฒนาเด็กให้ดีขึ้นได้ตามพัฒนาการของเขา เราเข้าหาเขาแบบเป็นพี่ เป็นเพื่อน ไม่จ้องจับผิด ผมเองก็ไม่ใช่ครูสุภาพอะไรมากมาย จะออกแนวครูกวนๆ แกล้งๆ มากกว่า เด็กก็โอเคนะในสายตามผม

อนาคตเราจะได้เห็นผลงานของครูโซ่ช่องทางไหนบ้าง

วิธีการเผยแพร่ ทุกวันนี้ผมก็มีโรงเรียนกวดวิชา โดยผมมีคอนเซ็ปต์ว่า โรงเรียนกวดวิชาของผม จะไม่มีเด็กนักเรียนโรงเรียนสุนทรภู่ที่เรียนกับผมมาเรียน เพราะสิ่งที่ผมให้เขา มันได้อะไรมากกว่าอยู่แล้ว นี่คือกฎที่เราตั้งขึ้นมานาน ฉะนั้นโรงเรียนกวดวิชาของผมจะเห็นแต่เด็กทั่วจังหวัดระยอง ,ชลบุรี ที่เขาชื่นชอบสไตล์การถ่ายทอดของผมมาเรียนเท่านั้น

และจริงๆ ผมคิดเรื่องสื่อการเรียนออนไลน์ตลอดเวลา เพราะผมตั้งปณิธานไว้แล้วว่า ผมอยากเปลี่ยนทัศนะของทั้ง ครูใหม่ๆ หรือครูเก่าๆ ให้เขาปรับเปลี่ยนวิธีการสอน ให้คลาสเรียนมันเป็นเรื่องที่สนุกได้ และได้ความรู้ไปด้วย ถ้าเราไม่ไปจ้องจับผิดเขา ผมว่าเด็กก็มีความสุขขึ้นได้แล้ว

มีช่องทางอื่นๆที่นักเรียนทั่วประเทศจะติดตามผลงานได้ง่ายขึ้นมั้ย

ทุกคลิปที่แชร์ เข้ามาดูที่เฟชบุ๊กผมได้เลย ตอนนี้ก็เปิดเพจ “ครูโซ่ ยอดหทัย รีศรีคำ” ขึ้นมาแล้วครับ ทุกคนเข้าไปดูได้เลย จริงๆแล้วทุกวันนี้ ช่วงเย็นๆมาผมต้องเฉลยโจทย์เลขของทั้งนักเรียนและครูทางบ้านในช่องแชทอยู่แล้วด้วย เพราะจะมีครูหลายๆ คน เอาโจทย์ที่แก้ไม่ได้เข้ามาปรึกษา แต่เราไม่สามารถโพสต์ให้ได้นะ เพราะครูบางท่านจะอาย เราเคยทำไปรอบหนึ่ง ผมโพสต์ขึ้นไปที่หน้าวอลล์เขาเลย เพราะไม่คิดอะไร ปรากฏว่าเขาบล็อกผมเลย (หัวเราะ) แต่ถ้าเป็นผม พอไม่เข้าใจ ผมก็ไปถามชาวบ้านเลยนะ ไม่คิดมาก แต่ครูบางคนเขาก็อายครับ ผมเข้าใจ ตกเย็นก็แก้โจทย์ สแกนรูป อัดคลิป ไม่ก็อัดเสียงเฉลยให้เป็นประจำทุกวัน นักเรียนก็เขามาปรึกษาเหมือนกัน แต่ผมจะไม่เฉลยนักเรียนนะ จะเป็นการแนะวิธีให้มากกว่า

ถ้าให้ครูโซ่ ฝากถึงคุณครู นักเรียนหรือคนทั่วๆ ไปที่ได้อ่าน

ผมว่าครูไทยทุกคนไม่มีใครโง่นะ แต่ถ้าจะให้ครูมัวแต่อบรมนั่น อบรมนี่อยู่ตลอดก็ไม่ไหว ลองให้เวลาเขาได้ทำสื่อการเรียนการสอน นานๆ หน่อย ผมเชื่อเลยนะว่าถ้าครูมีเวลาเตรียมการสอนเยอะ ๆ สิ่งที่ได้รับมันคือผลดีต่อนักเรียนแน่ๆ

แต่ปัญหาทุกวันนี้คือครูมีภาระการงานเยอะถึงเยอะมาก สักพักสั่งไปอบรม ทำนั่นนี่โน่น แล้วยิ่งทุกวันนี้ ประเมินกันอยู่นั่นแหละ ผมก็ไม่เห็นว่า ผลการประเมินเอามาทำอะไรได้ เราก็พูดกันอยู่ทุกครั้งว่าต้องพัฒนาเด็ก ก็ต้องให้เวลาครูสิครับ แต่ทั้งนี้ผมก็ไม่ได้แปลว่าการอบรมจะไม่ดีไปเสียหมด บางเรื่องบางอย่างก็ดีนะ แต่อยากให้เพลาๆ ลงนิดหนึ่ง

ผมขอวอนคนไทยทั่วไป ช่วยมองความรู้สึกของครูบ้าง ครูในประเทศมีอยู่สองสามแสนคน ครูไม่ดีมีอยู่คนสองคน แต่พอข่าวแย่ๆ ออกมา เหมารวมไปหมดเลย สื่อข่าวออกมาเป็นครูทั้งประเทศ เรามานั่งอ่านข่าวเราท้อนะ ตำรวจก็เช่นกันมีทั้งดีและไม่ดี ผมรู้สึกเห็นใจครูที่อยู่ภาคเหนือ ครูตามชายแดน พวกนั้นคือเขาลำบาก เขาทุมเทกว่าผมเยอะมาก เราน่าจะเชิดชูครูเหล่านั้นด้วยครับ

พอเห็นแนวความคิด ทัศนคติที่ดีของครูที่ทั้งเก่งและเป็นคนยุคใหม่แบบนี้ ก็อดจะชื่นใจแทนนักเรียนไม่ได้ หากจะหาครูดีที่เป็นแนวร่วมในการปฏิรูปการศึกษาของไทย ควรอย่างยิ่งที่ต้องมีรายชื่อ ครูโซ่ ยอดหทัย รีศรีคำ อยู่ในนั้นด้วยอีกคน

เฟซบุ๊กครูโซ่ www.facebook.com/yodhathai.reesrikom