พระราชทานชื่อไดโนเสาร์พันธุ์ใหม่พบในไทย

นครราชสีมา-สมเด็จพระเทพฯ พระราชทานชื่อ“สิรินธรน่า”ให้กับฟอสซิลไดโนเสาร์ที่มีการขุดพบในไทย

เมื่อวันที่20ม.ค.59 ที่ห้องประชุมชั้น 2 อาคารพิพิธภัณฑ์ไม้กลายเป็นหิน ต.สุรนารี อ.เมือง จ.นครราชสีมา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ได้จัดแถลงข่าวการขุดพบฟอสซิลไดโนเสาร์สายพันธุ์ใหม่ของโลก

ผศ.ดร.ประเทือง จิตสกุล ผอ.สถาบันวิจัยไม้กลายเป็นหิน มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา เปิดเผยว่า นักวิจัยไทย และนักวิจัยญี่ปุ่นได้ร่วมกัน ขุดค้นพบฟอสซิลไดโนเสาร์อิกัวโนดอนสายพันธุ์ใหม่ของโลก จากแหล่งบ้านสะพานหิน ต.สุรนารี อ.เมือง จ.นครราชสีมา โดยได้เริ่มวิจัยตั้งแต่ปี2550 และมีการขุดพบฟอสซิลไดโนเสาร์อิกัวโนดอน สายพันธุ์ใหม่ของโลกมาแล้ว 2 สกุล ได้แก่ ราชสีมาซอรัส และสยามโมดอน

ฟอสซิลอิกัวโนดอน ที่ทำการวิจัยครั้งนี้ ประกอบไปด้วย ชิ้นส่วนกะโหลก ขากรรไกรบน ล่าง ฟัน และชิ้นส่วนอื่นๆ รวม 19 ชิ้น จากชั้นหินกรวดมนปนปูน ในหมวดหินโคกกรวด มีอายุประมาณ 115 ล้านปีก่อนที่มีระบบนิเวศเป็นแบบกึ่งแห้งแล้ง

ฟอสซิลอิกัวโนดอนตัวนี้ มีความแตกต่างจากอิกัวโนดอน 2 สกุลที่พบในโคราชมาก่อน เช่น มีขากรรไกรล่าง ที่มีอัตราส่วนระหว่างความยาวและความสูงน้อยกว่าราชสีมาซอรัส หรือมีขากรรไกรบนทรงต่ำหรือลาดเอียดมากกว่าสยามโมดอน เป็นต้น

ต่อมาได้รับพระมหากรุณาธิคุณในวโรกาส 60 พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่พระราชทานพระราชานุญาตให้ใช้พระนามของพระองค์ เป็นชื่อสกุลว่า “สิรินธรน่า” ส่วนชื่อชนิด ใช้ชื่อโคราชซึ่งเป็นแหล่งค้นพบ คือ โคราชแอนซิส รวมเป็นชื่อทางการว่า “สิรินธรน่า โคราชแอนซิส ”โดยมีขนาดความยาวตั้งแต่หัวจรดหาง ประมาณ 6 เมตร สูงประมาณ 2 เมตร หนักประมาณ 1 ตัน มีอายุอยู่ในช่วงประมาณ 115 ล้านปีก่อน

สำหรับไดโนเสาร์อิกัวโนดอน อยู่ในประเภทไดโนเสาร์กินพืชที่มีกระดูกสะโพกแบบนก ต่างจากไดโนเสาร์กินพืชพวกซอโรพอตหรือพวกคอยาวหางยาว ที่มีกระดูกสะโพกแบบสัตว์เลื้อยคลาน ไดโนเสาร์กลุ่มอิกัวโนดอนนี้พบมากกว่า 60 สกุล เพราะมีวิวัฒนาการต่อเนื่องกันมานานกว่า 100 ล้านปี และพบกระจายกว้างขวางทั่วโลก ลักษณะเด่น คือมีฟันคล้ายฟันอิกัวน่า แต่มีขนาดใหญ่กว่ากันมาก ไม่มีฟันในส่วนหน้าของขากรรไกรบน-ล่าง แต่มีจงอยปากที่เป็นกระดูกแข็งแทน ขาหลังแข็งแรง ใหญ่ และยาวกว่าขาหน้า จึงเป็นไดโนเสาร์ที่วิ่งได้เร็วด้วย 2 เท้า แต่เวลาเดินหรือแทะเล็มกินใบไม้ยอดไม้ระดับต่ำ จะเดินด้วย 4 เท้า อาจแบ่งได้เป็น 2 พวกย่อย คือ พวกที่มีหัวแม่มือเป็นเดือยแหลม ไว้ป้องกันตัวหรือแกะเมล็ดไม้ที่มีเปลือกแข็ง เช่น อิกัวโนดอน จึงหมายถึงกลุ่มไดโนเสาร์ที่ประกอบด้วยสกุลอิกัวโนดอน และสกุลอื่นๆ ที่คล้ายอิกัวโนดอน

"สิรินธรน่า"จะจัดอยู่ในกลุ่มย่อยที่ 1 คือ พวกที่มีหัวแม่มือเป็นเดือยแหลม รวมทั้งราชสีมาซอรัสและสยามโมดอน ก็จัดอยู่ในอิกัวโนดอนต์กลุ่มย่อยนี้ด้วย ผู้ที่สนใจสามารถเข้ามาชมไดโนเสาร์พันธุ์ใหม่นี้ได้ ที่สถาบันวิจัยไม้กลายเป็นหิน.