การค้นพบครั้งใหม่ ที่อาจเป็นสาเหตุสำคัญของโรคจิตเภท
โรคจิตเภท หนึ่งในโรคที่สร้างความทรมานแก่ผู้ป่วยและคนรอบข้าง การวินิจฉัยไปจนรักษาก็ทำได้ยากจนมันอาจติดตัวไปชั่วชีวิต แต่ทุกอย่างอาจเปลี่ยนไปเมื่อมีการวิจัยที่อาจค้นพบสาเหตุของโรคจิตเภท
โรคจิตเภท(Schizophrenia) เป็นชื่อที่หลายคนคุ้นหูมากขึ้นในช่วงหลัง กับอาการผิดปกติซึ่งส่งผลต่อการแสดงออกและอารมณ์ของผู้ป่วยที่เกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ ปัจจุบันมีแนวทางรักษามากมายกลับไม่ได้ผลนักในบางครั้ง เนื่องจากเรายังขาดความรู้ความเข้าใจอีกมากเกี่ยวกับตัวโรค แต่ทุกอย่างอาจเปลี่ยนไปเมื่อมีการวิจัยเจาะลึกเกี่ยวกับโรคจิตเภทนี้มากขึ้น
กระนั้นเรามาเท้าความกันสักเล็กน้อย เพื่อเสริมความเข้าใจของโรคจิตเภทกันก่อนว่ามันเกิดขึ้นจากอะไร
โรคจิตเภท สู่ตัวเราที่ไม่ใช่ตัวเรา
โรคจิตเภท คือ ความผิดปกติทางจิตขั้นรุนแรงและเรื้อรัง ส่งผลต่อการพูด, คิด, รับรู้ และแสดงออกของผู้ป่วย นำไปสู่อาการผิดปกติหลากหลายประเภทจนรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันในสังคม นำไปสู่อาการผิดปกติอื่นซึ่งจำเป็นต้องได้รับความเข้าใจและทำการรักษาเพื่อควบคุมอาการอย่างเร่งด่วน
อาการของโรคจิตเภทสามารถเกิดขึ้นได้หลากหลายรูปแบบได้แก่
- ประสาทหลอน
อาจทำให้เกิดอาการรับรู้รูป, รส, กลิ่น และความรู้สึกทีไม่มีอยู่จริง โดยเฉพาะเสียงที่มักมีแนวโน้มยุยงให้ผู้ป่วยใช้ความรุนแรง
- หลงผิด
ผู้ป่วยอาจเกิดอาการเชื่อในสิ่งที่ไม่ได้เกิดขึ้นและไม่มีจริง
- ความผิดปกติทางความคิด
มีการประมวลข้อมูลและชุดความคิดแตกต่างจากคนทั่วไป จนอาจทำให้เกิดการตีความผิดหรือตรงข้ามกับที่ควร เป็นอีกหนึ่งต้นตอนำไปสู่อาการหลงผิดและประสาทหลอน
- ความผิดปกติทางพฤติกรรม
จากอาการที่กล่าวข้างต้นนำไปสู่การแสดงออกผิดปกติ เช่น พูดน้อยลง, ใช้น้ำเสียงโทนเดียว, แสดงอารมณ์และเคลื่อนไหวน้อยลง, ปลีกตัวจากสังคม, มีพฤติกรรมผิดเพี้ยน, หัวเราะหรือพูดคุยอยู่คนเดียว จนอาจมีปัญหาในการใช้ชีวิตประจำวัน
การรักษาหรือแก้ไขในปัจจุบันเป็นเรื่องทำได้ยาก เพียงการวินิจฉัยหรือทำให้คนไข้และคนรอบข้างตระหนักถึงความร้ายแรงก็ไม่ใช่เรื่องง่าย ด้วยบางครั้งผู้ป่วยในช่วงแรกมักเกิดอาการปลีกวิเวกไม่สุงสิงกับใครจึงสังเกตเห็นลำบากอยู่สักหน่อย ทำให้บางครั้งกว่าจะมาหาหมอก็อาจเป็นช่วงอาการรุนแรง
ขั้นตอนการรักษามีความซับซ้อนด้วยจำเป็นต้องทำความเข้าใจโรคและอาการ มีความเป็นไปได้สูงว่าอาจแตกต่างกันไปตามแต่ละบุคคล มีตั้งแต่การส่งเสริมการเข้าสังคม การบำบัดรูปแบบต่างๆ ไปจนการใช้ยา ด้วยผู้ป่วยแต่ละคนมีความละเอียดอ่อนไม่เท่ากัน หลายครั้งจึงจำเป็นต้องค้นหาวิธีรักษาเฉพาะตัวซึ่งมีความซับซ้อนสูง
ร้ายแรงกว่าคือจนปัจจุบันเรายังไม่อาจแน่ใจได้ว่า สาเหตุของโรคจิตเภทมาจากไหน ทำให้เราไม่สามารถคาดการณ์แนวโน้มหรือโอกาสในการเกิดขึ้นได้มากนัก ทราบเพียงว่าความเจ็บป่วยทางกายบางประเภท เช่น การเกิดอุบัติเหตุ สัมผัสสารพิษ และขาดออกซิเจนมีผลมากเป็นพิเศษโดยเฉพาะช่วงแรกเกิด นอกจากนี้การเจ็บป่วย ยา และอาการอักเสบของสมองก็มีผลมากเช่นกัน
แต่ทุกอย่างจะเปลี่ยนไปเมื่อล่าสุดเริ่มเราเริ่มเข้าใกล้คำตอบของต้นตอโรคจิตเภทไปทุกขณะ
ผลการวิจัยล่าสุด เมื่ออาการจิตเภทสอดคล้องกับโดปามีน
การค้นพบนี้เกิดจาก Lieber Institute for Brain Development ได้ทำการไขข้อข้องใจสำคัญในวงการแพทย์เกี่ยวกับโรคจิตเภท เมื่อพวกเขาค้นพบว่า โดปามีน ภายในสมองมีความเกี่ยวพันกับการกำเริบของอาการของโรคจิตเภท ทั้งในส่วนของการหลงผิด ประสาทหลอน ไปจนความคิด ซึ่งถือเป็นสาเหตุสำคัญทำให้เกิดอาการ
โดปามีน คือ สารเคมีในสมองซึ่งมีคุณสมบัติเป็นสารสื่อประสาท เมื่อหลั่งออกมาแล้วจะทำให้เกิดความตื่นตัว, กระฉับกระเฉง, มีสมาธิ และการตอบสนองต่อการกระตุ้นรอบตัวเฉียบคมขึ้น เป็นหนึ่งในสาระสำคัญก่อให้เกิดอารมณ์มีความสุขไปจนถึงรักใคร่ในตัวเรา ถูกจัดให้เป็นหนึ่งในสารสื่อประสาทสำคัญในร่างกาย
เดิมทีโดปามีนมีความเกี่ยวพันกับ พาร์กินสัน โรคทางระบบประสาทซึ่งทำให้เกิดอาการสั่นอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากโรคนี้เกิดจากการเสื่อมสภาพของเซลล์สมองจนไม่สามารถควบคุมร่างกายได้ตามปกติ นำไปสู่โรคทางระบบประสาทที่มีอาการสั่นอย่างไม่สามารถควบคุมได้ในที่สุด
ล่าสุดมีการค้นพบว่าผู้ป่วยโรคจิตเภทเองก็มีปัญหา ไม่สามารถควบคุมระดับโดปามีนได้เช่นกัน จากการตรวจสอบของนิวเคลียสมีหางภายในยีน ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการควบคุมอารมณ์ของมนุษย์ อีกทั้งยังเป็นส่วนที่ควบคุมการไหลของโดปามีนภายในร่างกาย ก่อนพวกเขาจะพบความเกี่ยวพันที่น่าสนใจ
ผลจากการชันสูตรสมองไปกว่า 350 ตัวอย่างเพื่อตรวจสอบสมองส่วนนี้พบว่า ความเสี่ยงของผู้ที่สมองส่วนควบคุมอารมณ์และการหลั่งโดปามีนเสียหาย มีแนวโน้มในการเกิดอาการโรคจิตเภทได้สูง นี่เป็นส่วนที่ได้รับการยืนยันจากข้อมูลทางพันธุกรรม แม้นักวิทยาศาสตร์จะยังไม่สามารถหาสาเหตุของเรื่องนี้ได้ก็ตาม
แน่นอนการค้นพบนี้อาจไม่ได้ยิ่งใหญ่ แนวคิดเรื่องความเกี่ยวพันของโดปามีนต่อโรคจิตเภทเองก็ถูกจัดเป็นหนึ่งในข้อสันนิฐาน แต่นี่เป็นครั้งแรกที่ได้รับการยืนยันจากข้อมูลทางกายภาพ และจะเป็นประโยชน์ในการรักษาผู้ป่วยจิตเภทที่กำลังรักษาตัวในปัจจุบันให้สามารถหายได้เร็วขึ้น
ไม่แน่ว่าสักวันเราอาจศึกษาทำความเข้าใจโรคจิตเภทได้มากพอจนสามารถรักษาให้หายขาดก็เป็นได้
ที่มา
https://www.pobpad.com/schizophrenia-%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%97
https://www.rama.mahidol.ac.th/ramamental/generalknowledge/general/09042014-0855
https://interestingengineering.com/health/schizophrenia-70-year-riddle-solved