ว่านสี่ทิศพิชิตใจ

โดย...สืบสิน ภาพ คลังภาพโพสต์ทูเดย์

ว่านสี่ทิศเป็นพันธุ์ไม้อีกพันธุ์หนึ่งที่คุณแม่คนเก่งของผมชื่นชอบมาก แม่จะปลูกเอาไว้รอบๆ บ้าน ยามออกดอกจะขับขานแข่งกันโชว์ความสวยงาม คราวนั้นล่ะแม่จะยิ้มแฉ่งพร้อมสรรหาเรื่องมาเล่าให้ลูกๆ ได้ฟังกันอย่างสนุกสนาน

จำได้ว่าแม่ผมเล่าอย่างออกอรรถรสแม่บอกว่า ว่านสี่ทิศนั้นนอกจากจะสวยงามและดอกมีหลายสีสันแล้ว ยังเป็นไม้มงคลที่คนโบราณเชื่อกันว่า ถ้าเลี้ยงว่านสี่ทิศให้ออกดอกพร้อมกันได้ทั้งสี่ดอกหรือสี่ทิศในช่อเดียวกันแล้วละก็ ผู้เลี้ยงจะมีโชคลาภเชียวนาและจะคิดจะทำอะไรก็จะประสบความสำเร็จทุกประการ มิน่าล่ะคุณแม่คนเก่งของผมถึงขั้นเอาผ้าสีไปผูกยามเมื่อดอกออก

 

แม่ยังบอกอีกว่า แต่ถ้าว่านสี่ทิศออกดอกไม่ครบทั้งสี่ดอก ก็จะไม่เป็นผลดีแก่ผู้เลี้ยงเลยล่ะ เหมือนกับเป็นลางบอกเหตุว่าจะมีสิ่งไม่ดีเกิดแก่ผู้เลี้ยง ผมไม่รู้ว่าจะจริงดังแม่เล่าหรือเปล่า แต่ที่เห็นด้วยคือ ความสุขที่ได้รับจากต้นไม้ที่ตนรักนั้นมีอยู่มากโข สังเกตได้จากรอยยิ้มและยามแม่เล่าให้ฟังแบบซ้ำไปซ้ำมา

ว่านสี่ทิศนั้นจะเป็นพืชในวงศ์พลับพลึง มีลำต้นเป็นหัวอยู่ใต้ดินมีลักษณะคล้ายกับหอมหัวใหญ่ ส่วนที่โผล่ขึ้นมาเหนือดินเป็นส่วนของก้านใบและตัวใบเท่านั้น ลักษณะของใบเป็นสีเขียว รูปหอกยาวเรียว ปลายมน ขอบใบเรียบ ใบกว้างประมาณ 3-5 ซม. และยาวประมาณ 25-30 ซม.

 

ส่วนก้านดอกจะแทงสูงขึ้นจากกอ มีความยาวประมาณ 25-30 ซม. ดอกออกตรงปลายก้านดอก ดอกแยกออกเป็น 6 กลีบ เมื่อบานเต็มที่จะกว้างประมาณ 6-8 ซม. และจะทยอยกันบานทีละ 4 ดอก จึงนิยมเรียกกันว่า “ว่านสี่ทิศ” นั่นเอง

แม่บอกว่า การปลูกว่านสี่ทิศนั้นต้องใส่ใจสักนิด โดยเฉพาะวิธีเลือกดิน แม่บอกว่า ว่านสี่ทิศนั้นชอบดินปนทรายที่ระบายน้ำได้ดี และเป็นพันธุ์ไม้ที่ชอบแสงแดดมาก จึงขอแนะว่าให้ปลูกในที่โล่งแจ้ง จึงจะเจริญเติบโตและมีดอกได้ดี ถ้าปลูกในร่มเท่าที่เห็นมักจะงามแต่ใบ ส่วนดอกไม่ค่อยออกนะครับ

 

ยุคสมัยนี้เกษตรกรของเราหัวก้าวหน้าถึงขั้นมีการทำลองการปลูกว่านสี่ทิศด้วยการจำลองสภาพอุณหภูมิและความชื้นที่เหมาะสม ซึ่งจะช่วยให้ว่านสี่ทิศสร้างตาดอกได้ วิธีการก็ง่ายๆ ครับ โดยนำหัวว่านสี่ทิศขนาดเส้นรอบวง 20 ซม.ขึ้นไป ที่นำมาตัดใบออกแล้วให้เหลือขนาดหัวประมาณ 2-3 ซม. และตัดรากให้สั้นเหลือ 5-8 ซม. ล้างทำความสะอาดให้ดี แล้วนำไปผึ่งให้แห้ง 2 สัปดาห์ แล้วนำมาแช่ในตู้เย็น แช่ไว้ 6-8 สัปดาห์

จากนั้นจึงนำออกมาปลูก แต่ไม่ควรฝังหัวว่านลึกเกินไป ควรฝังลงไปในดินประมาณ 2ใน 3 ของขนาดหัวว่านก็พอ โดยให้ส่วนบนโผล่พ้นดินขึ้นมา และไม่ควรใช้กระถางที่ใหญ่เกินไป ขนาดที่เหมาะสมควรใหญ่ไม่เกิน 2 เท่าของเส้นผ่านศูนย์กลางของหัวว่านสี่ทิศ

 

เมื่อปลูกหัวว่านสี่ทิศเสร็จแล้ว ให้รดน้ำให้ชุ่ม แล้วเว้นระยะไว้ 5-7 วัน เพื่อกระตุ้นให้รากเจริญเติบโต ในระยะนี้ถ้าหากนำกระถางไปตั้งไว้ในบริเวณที่มีแสงรำไร จะทำให้หน่อของว่านสี่ทิศงอกออกมายาวขึ้น และเมื่อว่านมีดอกแรกออกมา ให้นำกระถางไปตั้งไว้ในที่มีอากาศเย็นและมีแสงน้อยกว่าเดิม เพื่อให้ดอกว่านสี่ทิศบานอยู่ได้นานที่สุด

อ่อ ลืมบอกไป กฎของการปลูกว่านสี่ทิศสำคัญๆ ว่ากันว่ามีอยู่ 2 ข้อด้วยกัน ขอให้จำไว้ให้แม่น นั่นก็คือ ห้ามรดน้ำจนท่วมขังเป็นอันขาด เพราะจะนำมาด้วยโรคหัวเน่า และอีกข้อคือ ควรได้รับปริมาณแสงที่เพียงพอ นี่แหละคือเคล็ดลับให้ว่านสี่ทิศออกดอกอย่างที่ตั้งใจก็ลองไปทำกันดูนะครับ