นวัตกรรมเพื่อความปลอดภัยทางทะเล: เมื่อดาวเทียมช่วยดูแลนักท่องเที่ยว

ปี 2024 ที่ผ่านมา เราได้เห็นข่าวอุบัติเหตุทางทะเลหลายครั้ง ตั้งแต่เรือหางยาวพลิกคว่ำที่ตรังในเดือนพฤษภาคม ไปจนถึงเรือประมงอับปางท่ามกลางพายุรุนแรงในเดือนกันยายน นอกจากนี้ยังมีปัญหาอื่นๆ ทั้งการลักลอบขนของผิดกฎหมาย การทำประมงผิดกฎหมาย และการรุกล้ำเขตหวงห้าม

แต่วันนี้ เทคโนโลยีอวกาศกำลังจะเข้ามาเปลี่ยนแปลงการรักษาความปลอดภัยทางทะเลของไทยครั้งใหญ่ สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (GISTDA) ได้พัฒนานวัตกรรมที่น่าสนใจ คือ ระบบติดตามและช่วยเหลือฉุกเฉินทางทะเลผ่านดาวเทียมวงโคจรต่ำ

หัวใจสำคัญของระบบนี้คือ อุปกรณ์สื่อสารไร้สายแบบวงกว้างที่ใช้พลังงานต่ำ หรือ LPWAN ซึ่งสามารถติดตั้งบนเสื้อชูชีพหรืออุปกรณ์อื่นๆ ได้อย่างง่ายดาย จุดเด่นคือ อุปกรณ์นี้สามารถทำงานได้แม้ในพื้นที่ที่ไม่มีสัญญาณโทรศัพท์หรืออินเทอร์เน็ต ซึ่งเป็นสถานการณ์ที่พบบ่อยในทะเลเปิด

ในการทดสอบ  ทีมวิจัยได้นำอุปกรณ์รหัส A3 ติดตั้งบนเสื้อชูชีพและทดลองลอยในทะเลบริเวณทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเกาะยาวใหญ่ ในจุดที่ไม่มีสัญญาณอินเทอร์เน็ต ผลการทดสอบแสดงให้เห็นว่า อุปกรณ์สามารถส่งสัญญาณระบุตำแหน่งได้อย่างแม่นยำและต่อเนื่อง

ระบบนี้ยังมาพร้อมกับแพลตฟอร์มติดตามแบบเรียลไทม์ผ่านเว็บแอปพลิเคชัน ที่เจ้าหน้าที่สามารถเข้าถึงได้ทั้งจากคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์มือถือ เมื่อมีการส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือ ระบบจะแสดงเครื่องหมายเตือนภัยสีแดงบนแผนที่ทันที ทำให้ทีมกู้ภัยสามารถระบุตำแหน่งผู้ประสบภัยได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ

การทำงานของระบบอาศัยการเชื่อมต่อระหว่างอุปกรณ์ LPWAN บนชายฝั่งกับระบบคลาวด์ ที่ประมวลผลและแสดงข้อมูลแบบเรียลไทม์ ทำให้การติดตามและช่วยเหลือเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ  

นวัตกรรมนี้ไม่เพียงแต่จะช่วยยกระดับความปลอดภัยในการท่องเที่ยวทางทะเล แต่ยังสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการเฝ้าระวังกิจกรรมผิดกฎหมายในน่านน้ำไทย การติดตามเรือประมง และการบริหารจัดการพื้นที่ทางทะเลอย่างมีประสิทธิภาพ

หากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำเทคโนโลยีนี้มาใช้อย่างจริงจัง ก็จะเป็นก้าวสำคัญในการยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยทางทะเลของไทยสู่ระดับสากล สร้างความเชื่อมั่นให้กับนักท่องเที่ยว และที่สำคัญที่สุด คือการปกป้องชีวิตของผู้คนที่ต้องเผชิญกับภยันตรายในท้องทะเล

นี่คือตัวอย่างที่ชัดเจนว่า เทคโนโลยีอวกาศไม่ได้อยู่แค่บนฟ้า แต่สามารถนำมาใช้แก้ปัญหาใกล้ตัวและสร้างประโยชน์ให้กับสังคมได้อย่างเป็นรูปธรรม