รู้ก่อนฉีด! เจาะความต่างและประสิทธิภาพวัคซีนมะเร็งปากมดลูก HPV2/4 และ HPV9
เปรียบเทียบสาเหตุและประสิทธิภาพของวัคซีน จากการที่บอร์ดสปสช. เห็นชอบปรับการฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูกจากเดิม HPV 2 และ 4 สายพันธุ์ เป็นชนิด 9 สายพันธุ์ สำหรับเด็กหญิงอายุ 11-20 ปี!
มะเร็งปากมดลูก เป็นมะเร็งที่พบบ่อยเป็นอันดับ 2 ในผู้หญิงไทย รองจากมะเร็งเต้านม แต่ส่งผลให้เกิดการเสียชีวิตสูงถึง 7 คนต่อวัน เนื่องจากมักจะพบโรคเมื่ออยู่ที่ระยะลุกลามแล้ว
โดยสาเหตุนั้นแตกต่างจากมะเร็งชนิดอื่นๆ กล่าวคือ มาจากจากเชื้อไวรัสฮิวแมนแปปปิโลมาไวรัส (Human papillomavirus: HPV) ชนิดที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดมะเร็งปากมดลูก (high-risk HPV) ซึ่งการติดเชื้อ HPV มักติดต่อผ่านการมีเพศสัมพันธ์ โดยผู้หญิงที่มีคู่นอนหลายคน หรือมีเพศสัมพันธ์กับคนที่เปลี่ยนคู่นอนบ่อย ๆ ร่วมกับปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ได้แก่ สูบบุหรี่ การมีบุตรหลายคน การมีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งปากมดลูก ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง
อย่างไรก็ตามไวรัสชนิดนี้สามารถป้องกันได้! แม้ไวรัสเอชพีวี มีกว่าร้อยสายพันธุ์ แต่มีเพียง 14 สายพันธุ์ ที่มีความเสี่ยงสูงในการก่อมะเร็งปากมดลูกโดยสายพันธุ์ 16 และ 18 เป็นสาเหตุการเกิดมะเร็งปากมดลูกถึง 70% ด้วยวิธีการฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูกตั้งแต่เนิ่นๆ ตั้งแต่อายุน้อย เพราะกว่าที่เชื้อไวรัสจะพัฒนาจนกลายเป็นมะเร็งนั้นใช้ระยะเวลานาน
ทางกระทรวงสาธารณสุขจึงได้ออกสิทธิประโยชน์ ฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูกหรือ HPV ให้แก่เด็กหญิงอายุระว่าง 11-20 ปี โดยการใช้วัคซีนชนิด HPV 2สายพันธุ์ คือสายพันธุ์ 16 และ 18 ซึ่งมีความเสี่ยงสูงที่สุด
ล่าสุด ที่ประชุมคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บอร์ดสปสช.) เมื่อวันที่ 5 ส.ค.2567 ได้มีการหารือกันใหม่และเห็นชอบในหลักการที่จะเปลี่ยนจากวัคซีน HPV 2 สายพันธุ์ เป็น 9 สายพันธุ์
เปรียบเทียบวัคซีน HPV
ที่ประชุมได้เห็นชอบในหลักการให้ฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูก (HPV) ชนิด 9 สายพันธุ์ จำนวน 1 เข็ม สำหรับกลุ่มเป้าหมายอายุ 11-12 ปีและกลุ่มเป้าหมายที่ตกหล่น โดยจะมีกาาจัดสรรงบประมาณสำหรับวัคซีนจำนวน 773,500 เข็ม สำหรับกลุ่มเป้าหมาย วงเงินราว 5 แสนล้านบาท
โดย ศ.พญ.กุลกัญญา โชคไพบูลย์กิจ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการติดเชื้อ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล เปิดเผยต่อที่ประชุมว่า จากการเปรียบเทียบวัคซีน HPV2และ4 สายพันธุ์ (แบบเดิม) กับวัคซีน HPV 9 สายพันธุ์ (แบบใหม่)
โดยพบว่า วัคซีนทั้งสองแบบมีควมปลอดภัยไม่แตกต่างกัน และมีประสิทธิภาพต่อสายพันธุ์ที่บรรจุไม่แตกต่างกัน อย่างไรก็ตามสำหรับวัคซีน HPV ชนิด 2 และ 4 สายพันธุ์ ครอบคลุมสายพันธุ์ก่อมะเร็งที่ร้อยละ 70 ในขณะที่ HPV 9 ครอบคลุมสายพันธุ์ก่อมะเร็งที่ร้อยละ 90 ส่วนเรื่องของราคานั้น HPV9 จะแพงกว่าและมีผู้จัดจำหน่ายเจ้าเดียว ในขณะที่ HPV 2 และ 4 สายพันธุ์ราคาถูกกว่าและมีหลายเจ้า
นอกจากนี้ ที่ประชุมยังเห็นชอบให้สิทธิประโยชน์ครอบคลุมการฉีดวัคซีน HPV9 จำนวน 1 เข็ม จากเดิมที่มีการฉีดวัคซีน HPV2 และ 4 สายพันธุ์ ที่ 2 เข็ม
จากรายงานที่ระบุว่า การฉีดวัคซีนสองเข็มจะให้ระดับภูมิคุ้มกันที่สูงกว่า 1 เข็มประมาณ 3-5% แต่ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ นอกจากนี้คาดว่าประสิทธิภาพของการฉีด 1 เข็มที่นานกว่า 10 ปีน่าจะดีพอ รวมไปถึงองค์การอนามัยโลก (WHO) ให้ยอมรับให้การฉีด 1 เข็มเป็นทางเลือกในผู้ที่อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 20 ปี และการฉีดหนึ่งเข็มจะทำให้ครอบคลุมการฉีดในวงกว้างกว่าและขยายจำนวนผู้เข้าถึงได้มากขึ้น
ซึ่งการประมาณประสิทธิภาพการฉีด HPV9 จำนวน 1 เข็มดีกว่าการฉีด HPV2 และ 4สายพันธุ์ที่จำนวน 2 เข็ม แต่หากฉีด HPV 2 และ 4 สายพันธุ์ต้องฉีด 2 เข็ม
ทั้งนี้ บอร์ดสปสช. อยู่ระหว่างการประสานงานดําเนินการตามกระบวนการจัดหา และปรับประกาศคณะกรรมการฯ เรื่อง ประเภทและขอบเขตบริการสาธารณสุขฯ กรณีบริการวัคซีน HPV 1 เข็ม เพื่อเสนอประธานกรรมการพิจารณาลงนามต่อไป.