กฎเหล็กซีรี่ส์จีน

โดย...จิรเมธ รุ่งเรือง ผู้เชี่ยวชาญสาขาจีนศึกษา คณะวิเทศศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตภูเก็ต [email protected]

หลายวันก่อนผมบังเอิญเห็นคลิปตัวอย่างซีรี่ส์ออนไลน์ของจีนเรื่อง Heroin ที่มีผู้แชร์ต่อกันผ่านเฟซบุ๊ก ซึ่งมีฉากเลิฟซีนที่ค่อนข้างหวือหวาระหว่างนักแสดงนำชายคู่หนึ่ง ซึ่งใช้บทสนทนาภาษาจีนกลาง ตอนแรกก็ยังไม่ปักใจเชื่อว่าเป็นซีรี่ส์จากจีนแผ่นดินใหญ่ เมื่อถามเพื่อนร่วมงานจึงได้รับการยืนยันว่าเป็นซีรี่ส์จีนจริงๆ

สิ่งที่ทำให้ผมรู้สึกแปลกใจก็เพราะว่าย้อนกลับไปสมัยที่ละครไทยได้รับความนิยมสูงในประเทศจีนเมื่อหลายปีก่อน รัฐบาลไทยและจีนได้ร่วมลงนามบันทึกความเข้าใจเรื่องการเผยแพร่ละครไทยในประเทศจีน เมื่อปี 2553 เนื้อหาหลักๆ คือ มีกฎเหล็กว่าละครไทยที่จะนำไปฉายได้ในประเทศจีนต้องไม่มีลักษณะ 3 ข้อ ดังต่อไปนี้ 

1.มีเนื้อหาเกี่ยวกับไสยศาสตร์ ภูตผี วิญญาณ 2.มีการกระทำผิดกฎหมายโดยเยาวชน และ 3.ตัวละครหลักเป็นกลุ่มรักร่วมเพศ ซีรี่ส์เรื่อง Heroin ที่ว่าจึงเข้าข่ายข้อที่ 3 อย่างไม่น่าสงสัย เดิมทีเข้าใจว่ารัฐบาลจีนเริ่มเปิดกว้างมากขึ้น จึงปล่อยให้ละครที่มีเนื้อหาแบบนี้ออกอากาศทางอินเทอร์เน็ตได้ แต่ไม่กี่วันหลังจากนั้น ละครเรื่องนี้ก็ถูกถอดออกจากทุกเว็บไซต์ที่มีเผยแพร่อย่างกะทันหัน แม้ว่าต่อมาจะมีการนำตอนที่ยังไม่ได้ออกอากาศมาให้ดาวน์โหลด แต่หลังจากนั้นไม่กี่ชั่วโมงก็ถูกระงับการเผยแพร่อีกเช่นกัน

ต่อมามีการประชุมหน่วยงานด้านกิจการโทรทัศน์ของจีนและได้ข้อสรุปออกมาว่า หลังจากนี้เป็นต้นไป ละครที่จะฉายทางอินเทอร์เน็ตต้องมีมาตรฐานเดียวกันกับละครโทรทัศน์ และต้องมีการตรวจสอบก่อนออกอากาศ

และในที่สุดก็มีการออกระเบียบว่าด้วยการผลิตเนื้อหาละครโทรทัศน์เพื่อแจกจ่ายให้แก่ผู้ผลิตรายการโทรทัศน์ โดยรายละเอียดของระเบียบดังกล่าว คือ การเน้นย้ำเนื้อหาที่ไม่สามารถออกอากาศได้ทางสถานีโทรทัศน์ (รวมทั้งออนไลน์) อันได้แก่ ภูตผี การกลับชาติมาเกิด ไสยศาสตร์ หรือแม้แต่กระบวนการสืบสวนสอบสวนอย่างละเอียด อันอาจจะเป็นแบบอย่างให้แก่อาชญากรก็ไม่สามารถเผยแพร่ได้

ในส่วนของเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับเพศและความสัมพันธ์ในครอบครัวที่เข้าข่ายต้องห้าม คือ กลุ่มรักร่วมเพศ การนอกใจคู่สมรส และ One Night Stand เป็นต้น และส่วนที่มีเยาวชนร่วมแสดง ก็จะต้องไม่มีเนื้อหาของรักในวัยเรียน ฉากเยาวชนดื่มเหล้าหรือสูบบุหรี่ และการทะเลาะวิวาท

งานนี้คงไม่ต้องบอกว่าแฟนละครจะรู้สึกอึดอัดขนาดไหน หลายคนที่เคยไม่สบอารมณ์กับละครหรือหนังไทยที่ต้องถูกตัด ถูกแบน ถูกเซ็นเซอร์ เห็นอย่างนี้แล้วคงรู้สึกอุ่นใจขึ้นมาบ้างว่า อย่างน้อยวงการบันเทิงไทยยังมีอิสระให้ผู้ผลิตอยู่บ้าง แม้จะมีการควบคุมเนื้อหาบางอย่าง แต่ก็ยังไม่ถึงขนาดพี่จีนเขาล่ะครับ