พระชัยวัฒน์ ร.ศ.118 หลวงปู่บุญ วัดกลางบางแก้ว นครปฐม

โดย...อาจารย์ชวินทร์ [email protected]  

*******************************

วันนี้มาชม หลวงปู่บุญ วัดกลางบางแก้ว นครปฐมกันครับ มีพุทธลักษณะสูงโปร่งกว่าพิมพ์อื่น พระเกศตุ้ม เม็ดพระศกงดงาม วงพระพักตร์เป็นเหมือนผลมะตูม พระเนตร พระขนง พระนาสิก พระโอษฐ์ มีความคม งามสมส่วน

รูปแบบศิลปะพระชัยวัฒน์ ร.ศ.118 คล้ายคลึงกับศิลปะเชียงแสน สังฆาฏิสั้น ประทับขัดสมาธิเพชรบนอาสนะบัวสองชั้น ใต้บัวลงมาเป็นฐานและมีจารึกเลขไทย ๑๑๘ อันหมายถึงปีที่สร้างซึ่งตรงกับ พ.ศ.2443 นั่นเอง(ร.ศ.1 เริ่มนับปี พ.ศ.2325)

จุดพิจารณาของพระพิมพ์นี้ นอกจากพิมพ์ที่ถูกต้องแล้วและเป็นการหล่อโบราณ ประกอบกับพระชัยวัฒน์องค์นี้ยังไม่ผ่านการใช้มา ดังนั้นมวลสารโลหะผสมต้องแห้งเก่า ผิวปิดจากขี้เบ้า ยกเว้นบางจุดที่เปิดเห็นผิวโลหะทองเหลืองผสม เห็นเม็ดทรายขี้เบ้าตามซอกที่สัมผัสไม่ถึง  เห็นรอยประกบแม่พิมพ์ บางองค์อาจจะมีชาดที่ทาปิดไว้ ก็จะเห็นความแห้งของชาด มองเห็นความเก่าที่เป็นธรรมชาติทั่วถึงกันทั้งองค์

มาไล่ดูจุดพิจารณาสำคัญของพิมพ์นี้กันครับ

-เม็ดพระศกแต่งในหุ่นเทียนเป็นธรรมชาติ

-จุดที่ผิวเปิดเห็นเนื้อทองเหลืองผสม

-เม็ดทรายขี้เบ้าที่หลงเหลือ

-มีเนื้อที่หล่อเกินและแฟบไปตามเวลา

-รอยประกบแม่พิมพ์

กระแสเนื้อโลหะจะเป็นทองเหลืองแบบทองผสม มีวรรณะของเนื้อโลหะออกไปทางเหลืองอมเขียว ส่วนบางองค์ที่พบว่าเนื้อกลับดำสนิท มักจะเป็นองค์ที่อยู่บนยอดพุ่มเท่านั้น เพราะน้ำหนักมวลสารผสมที่ใช้ในการหล่อคือเงินและทองคำ ซึ่งโลหะที่มีมวลหนักกว่าสารอื่นเช่นทองคำและเงินจะไปรวมอยู่ที่ปลายสุดก็คือองค์ยอดช่อนั่นเอง

พระชัยวัฒน์ ร.ศ.118  พิมพ์นี้ถือได้ว่าเป็นพิมพ์ที่นิยมสุดและหายากที่สุด ที่มีตัวเลขจารึกเป็นตัวนูนที่ใต้ฐานว่า " ๑๑๘ " เป็นเลขไทย อันหมายถึง ร.ศ.118 ซึ่งตรงกับปี พ.ศ.2443 ซึ่งจะจารึกเฉพาะยอดสุดของช่อพระชัยวัฒน์พิมพ์ชะลูดซึ่งมีช่อละองค์เท่านั้น

พระชัยวัฒน์ ร.ศ.118  หลวงปู่บุญ วัดกลางบางแก้ว นี้ในวงการนักสะสมสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นพิมพ์เดียวกับพระชัยวัฒน์ ของท่านเจ้ามา วัดจักรวรรดิราชาวาส แกะพิมพ์โดยช่างคนเดียวกัน แต่ต่างกันที่วรรณะโลหะ ร.ศ.118ของหลวงปู่บุญวรรณะออกเหลืองอมเขียว ส่วนร.ศ.118ของท่านเจ้ามา วรรณะจะออกแดง

มีการสันนิษฐานกันว่า การสร้างพระชัยวัฒน์ของหลวงปู่บุญนั้นสมเด็จพระสังฆราช (แพ) น่าจะมีส่วนร่วมในการสร้างด้วย เหตุผลเพราะจากการสัมภาษณ์หลวงปู่เพิ่ม ซึ่งมีการบันทึกไว้ ท่านกล่าวว่า ยุคของการสร้างพระชัยวัฒน์ในปี พ.ศ.2443 นั้น สมเด็จพระสังฆราช(แพ) ท่านเสด็จมาค้างกับหลวงปู่บุญเป็นประจำ และมาค้างที่วัดกลางบางแก้วคราวละหลายคืน และหลวงปู่เพิ่มขณะยังเป็นสามเณรอยู่ก็ได้เข้าไปรับใช้อย่างใกล้ชิด

หลวงปู่บุญได้สร้างพระชัยวัฒน์ขึ้นหลายพิมพ์ นอกจากพระชัยวัฒน์พิมพ์ชะลูดแล้วยังมี พระชัยวัฒน์พิมพ์ต้อ พระชัยวัฒน์พิมพ์คอหนอก พระชัยวัฒน์พิมพ์ป้อมใหญ่ พระชัยวัฒน์พิมพ์ป้อมเล็กเกศแหลม และพระชัยวัฒน์พิมพ์ป้อมเล็ก เป็นต้น

พระชัยวัฒน์เมื่อสร้างเสร็จ หลวงปู่บุญได้แจกให้กับลูกศิษย์ที่ศรัทธาในช่วงแรก ที่เหลือท่านได้เก็บเข้ากรุไว้บนเพดานมณฑปภายในวัดกลางบางแก้ว และต่อมาทางวัดกลางบางแก้วได้เปิดกรุเมื่อปี พ.ศ.2516 และนำออกให้ทำบุญพร้อมกับพระเครื่องรุ่นอื่น

นอกจากพระชัยวัฒน์แล้ว พระเครื่องของหลวงปู่บุญ ที่โด่งดังทั่วแผ่นดินยังมีเหรียญหล่อพิมพ์เจ้าสัว ซึ่งหาชมได้ยาก ทุกคนต่างหวงแหน และพระเครื่องที่สร้างจากผงยาจินดามณีที่โดดเด่นคือ พิมพ์เศียรโล้นสะดุ้งกลับซึ่งมีคุณวิเศษกลับร้ายกลายเป็นดี และพระเครื่องดินเผาอีกมากมายหลายพิมพ์ เป็นต้น

ด้านเครื่องรางของขลังเช่น ประคำนเรศวรปราบหงสาวดี, เบี้ยแก้ ล้วนเป็นวัตถุมงคลของหลวงปู่บุญที่นิยมในหมูนักสะสม เพราะพุทธคุณจากพระเครื่องของหลวงปู่บุญล้วนแต่มีพุทธคุณได้ดังใจผู้ที่บูชาทั้งสิ้น

ปัจจุบันทุกท่านสามารถไปดูพระเครื่องเพื่อเป็นองค์ความรู้ได้ที่พิพิธภัณฑ์พระพุทธวิถีนายก วัดบางกลางแก้ว ซึ่งมีพระเครื่องของหลวงปู่บุญครบทุกพิมพ์ มีจำนวนมากกว่า 2,000 องค์ เพื่อศึกษาพิมพ์และความเก่าของมวลสารในองค์พระ เกิดเป็นองค์ความรู้ในพระเครื่องของหลวงปู่บุญได้อย่างถ่องแท้

ในบันทึกมีกล่าวกันว่า หลวงปู่บุญ ท่านดุมาก แค่สบตาท่านคนยังไม่กล้า ดวงตาท่านมีอำนาจเหมือนตาราชสีห์จ้องเหยื่อ มีคำตอบจากเรื่องนี้ครับ

มีเรื่องเล่าจากหลวงปู่เพิ่ม และมีการบันทึกกันต่อมาว่า มีการสอบสวนเรื่องราวอธิกรณ์ในเขตจังหวัดนครปฐมและสุพรรณบุรี เมื่อเรื่องราวถูกส่งมาถึงหลวงปู่บุญ เรื่องคดีความเหล่านั้นแม้จะยากเย็นเพียงใด เมื่อถึงหลวงปู่บุญแล้วมักจะตกลงกันได้เสมอเมื่อคู่กรณีทั้งหมดมาอยู่ต่อหน้าหลวงปู่บุญ

เรื่องนี้ หลวงปู่เพิ่มได้เล่าต่อว่า ท่านได้เอ่ยปากถามหลวงปู่บุญในเรื่องนี้ว่า ทำไมคนจึงเกรงกลัวท่านมากในระหว่างที่ท่านชำระอธิกรณ์ หลวงปู่บุญได้บอกกับหลวงปู่เพิ่มว่า ท่านได้ภาวนา พระคาถา “หัวใจราชสีห์”

จากกันด้วยพระคาถาหัวใจราชสีห์ จะเกิดผลต้องภาวนาดังนี้  

“ ตัดมัตถังปะกาเสนโต ตัวกูคือพระยาราชสีโห สัตถาอาหะ   

สัจจังวิหายะ มะติสัจจะวาทะเกตุง  วาทาภิโร ปิตะมะนัง อะติอันธภูตัง

ปัญญาประทีปะชะลิโต ชิตะวา มุนินโท ตันเตชะสา ภะวะตุเต ชะยะมังคะลานิ “