สงคราม ความรัก & เศษเสี้ยวที่เหลือ

โดย...แหนงดู

สงคราม ความรัก มิตรภาพ ความกล้าหาญ และการเสียสละ ดูเหมือนจะเป็นสิ่งที่คนดูหนังเคยคุ้น เพราะมีงานมากมายหลากหลายเรื่องนำเสนอออกมาในธีมนี้ ถึงเค้าโครงคล้ายคลึง แต่ความต่างนั้นอยู่ในรายละเอียด

Dark Blue World นำเสนอมิตรภาพระหว่างชาย 2 คน ซึ่งถูกทดสอบหลังจากตกหลุมรักผู้หญิงคนเดียวกัน หนังเปิดตัวที่โรงงาน (หรือคุก) ในเชโกสโลวาเกีย เมื่อ ฟรานตา อดีตนักบินรบที่กลายมาเป็นคนงานเย็บผ้าเช่นเดียวกับเพื่อนทหารๆ ของเขา หลังถูกทรมานจนล้มป่วย ชายหนุ่มหมดสติล้มลงแล้วถูกหามส่งโรงพยาบาล (หรือคุก) ต้องไปอยู่รวมกับหัวขโมยและคุณหมออดีตนาซี

จากนั้นหนังก็เล่าเรื่องสลับไปมาระหว่างอดีตและปัจจุบัน ระหว่างสถานกักกันที่ ฟรานตา ถูกจับกุมเป็นนักโทษและสงคราม ซึ่ง ฟรานตา กับ คาเรล เด็กหนุ่มที่เขาฝึกบินให้หนีออกจากเชโกสโลวาเกีย เพื่อหนีการรุกรานของนาซีไปเป็นนักบินให้กับกองทัพอังกฤษ หลังสงครามจบเขากลับบ้าน ฟรานตา จึงถูกรัฐบาลจับไปขังรวมกันในค่ายแรงงาน เพราะต้องสงสัยว่าอาจมีความคิดต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์

ระหว่างอยู่ที่อังกฤษ ฟรานตาและคาเรล สนิทสนมผูกพันไม่ต่างกับเป็นพี่ชายน้องชาย ครั้งหนึ่งระหว่างปฏิบัติการรบ เครื่องของ คาเรล ไปตกใกล้ๆ กับบ้านของ ซูซาน สตรีชาวอังกฤษ ผู้มีสามีเป็นทหารเรือ ที่สูญหายไปหลังออกรบ หนุ่มน้อยบาดเจ็บและไปขอให้เธอช่วยเหลือ ทั้งคู่ใช้เวลาด้วยกันหนึ่งคืน คาเรล จึงคิดไปว่า เขาได้ค้นพบความรักแห่งชีวิต แต่เรื่องราวก็ซับซ้อนมากขึ้นอีก เมื่อ ฟรานตา กับ ซูซาน ได้มาพบและตกหลุมรักกันและกัน พวกเขาทั้ง 3 จะจัดการอย่างไรกับเรื่องของหัวใจตัวเอง ขณะที่สงครามดุเดือดขึ้นเรื่อยๆ

นี่เป็นงานอีกเรื่องของ ยาน สเวียรัค นักสร้างหนังชาวเช็ก ผู้เคยลิ้มลองสัมผัสออสการ์จาก Kolya (Kolja) ทั้งสองเรื่องนี้ล้วนเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในยุคสมัยเดียวกัน ต่างกันที่ตัวละครเอก สำหรับ Kolya นั้นมีเด็กน้อยชาวรัสเซียซึ่งจับพลัดจับผลูต้องไปอยู่กับชาวเช็กในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นตัวเอก ขณะที่เรื่องนี้ชูนักบินชาวเช็กที่หนีไปร่วมกองทัพอากาศอังกฤษเพื่อต่อต้านเยอรมนีขึ้นมาเป็นตัวละครนำ

หลังจากได้ชมทั้งสองเรื่อง พบว่า ยาน สเวียรัค ทำเรื่องเล็กๆ อย่าง Kolya ได้น่ารักน่าชมกว่า Dark Blue World มาก ปัญหาใหญ่ของเรื่องนี้คือ การตัดสลับไปมาไม่เชื่อมต่อ สร้างความสับสนอยู่บ้าง เป็นหนังย้อนยุคที่ทำออกมาได้เหมือนหนังจากอดีตจริงๆ ฉากรบไม่หวือหวา แต่เหมือนจริง ซาวด์แทร็กถูกใส่เข้าไปน้อยมาก ว่ากันว่า นี่เป็นหนังของเช็กที่ใช้ทุนสร้างมากที่สุด โดยเม็ดเงินส่วนใหญ่หมดไปกับฉากบินและการต่อสู้ บางส่วนของหนังใช้ภาพจาก Battle of Britain หนังของปี 1968

หนังเรื่องนี้เชิดชูยกย่องนักบินชาวเช็กที่อาจจะถูกหลงลืม แต่ในหนังก็ไม่ได้สร้างให้พวกเขาเป็น “ซูเปอร์ฮีโร่” แต่คือ ปุถุชนธรรมดา มีความหวาดกลัว หวั่นไหว และมีหัวใจ หนังมีพื้นที่ว่างมากมายสำหรับให้คนดูใส่จินตนาการ อารมณ์ความรู้สึกของตัวเองเข้าไป ต่างจากงานของฮอลลีวูดที่มักจะมีทุกอย่างมาให้คนดูเบ็ดเสร็จ

ความโดดเด่นอยู่ที่การแสดง ออนเดรจ เวทชี นักแสดงมากรางวัลชาวเช็ก เขานำพลังถ่ายทอดออกมาในบท ฟรานตา แต่ก็ไม่อาจนับว่าสมบูรณ์แบบ ขณะที่ คริสตอฟ ฮาเดค นั้นคือ ส่วนผสมที่เหมาะสมระหว่างเสน่ห์ของเด็กหนุ่มและฮีโร่ผู้กล้าหาญ

Dark Blue World ตอกย้ำกับเราว่า จุดจบของสงครามไม่ต่างกับจุดจบของความรัก (ที่ไม่สมหวัง) ต่างทิ้งร่องรอยแสนเจ็บปวดไว้ให้กับผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่ แต่ ... ดูเหมือนว่า ผู้คนจะไม่เข็ดขยาดในสงครามและความรักกันนานนัก

และไม่ว่าจะอย่างไร... นี่นับเป็นหนึ่งในเรื่องเล่าซึ่งเศร้าที่สุดเกี่ยวกับสงครามโลกครั้งที่ 2!!!